Υψηλές προσδοκίες για τους υδρογονάνθρακες της Κρήτης – Μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου δείχνουν οι εκτεταμένες σεισμογραφικές έρευνες – Η ώρα των αποφάσεων για τις γεωτρήσεις

Υψηλές προσδοκίες για εμπορικά αξιοποιήσιμα, μεγάλης κλίμακας, κοιτάσματα φυσικού αερίου γεννούν τα αποτελέσματα των εκτεταμένων σεισμογραφικών ερευνών που έχουν στη διάθεσή τους τα στελέχη της ΕΔΕΥΕΠ, καθώς και της κοινοπραξίας ExxonMobil – Helleniq Energy που διαχειρίζεται τις δύο παραχωρήσεις στα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, όπως αναφέρει το energygame.gr.

Πρακτικά, έχουν ήδη ολοκληρωθεί όλα τα προγράμματα ερευνών και έχουν εκτελεστεί οι σεισμογραφικές έρευνες από τα δισδιάστατα (2D) και τρισδιάστατα (3D) δεδομένα. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος από την πλευρά των αναδόχων είναι το γεγονός ότι έχουν ξεπεραστεί αυτά που προβλεπόντουσαν ως ελάχιστες υποχρεώσεις στη συλλογή δεδομένων και πλέον η εικόνα που υπάρχει είναι «πολύ θετική», όπως δήλωσε πρόσφατα και ο επικεφαλής της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοτέλης Στεφάτος.

Ενδεικτικές των ελπίδων που υπάρχουν, είναι και οι δηλώσεις που έκανε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, «Αν είμαστε τόσο τυχεροί, τότε το μέγεθος του οικοπέδου -που έως τώρα υπολογίζεται ότι θα βρούμε -θα είναι αρκετό για την ενεργειακή ασφάλεια όχι μόνο της Ελλάδας αλλά ολόκληρης της Ευρώπης», είπε ο κ. Σκρέκας.

Οι πρώτες έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης πραγματοποιήθηκαν το 2012-13 και επαναλήφθηκαν το 2022 με την ολοκλήρωση των δισδιάστατων σεισμικών ερευνών, Το βάθος στις εν λόγω περιοχές είναι 3 – 4 χιλιόμετρα, ενώ συνολικά η γεώτρηση θα φτάσει σε βάθος 8 – 10 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Το κόστος μιας γεώτρησης σε βαθιά νερά κυμαίνεται στα 100 – 150 εκατ. δολάρια, ενώ για να βεβαιωθούν οι εταιρείες της κοινοπραξίας για τα πιθανά κοιτάσματα θα χρειαστούν 3 – 4 γεωτρήσεις.

Με βάση τις συμβατικές τους υποχρεώσεις, οι ανάδοχοι θα πρέπει να ενημερώσουν για το αν θα προχωρήσουν σε ερευνητική γεώτρηση προς τα τέλη του 2024 – αρχές του 2025. Νωρίτερα, φέτος, είχε κορυφωθεί η φημολογία περί άμεσης απόφασης από την κοινοπραξία ExxonMobil – Helleniq Energy για την έναρξη της δοκιμαστικής γεώτρησης. Ωστόσο, ο διευθύνων σύμβουλος της Helleniq Energy, Ανδρέας Σιάμισης, έσπευσε να «προσγειώσει» στην πραγματικότητα τις σχετικές προσδοκίες, τονίζοντας ότι η η επικαιροποίηση των δεδομένων θα γίνει στο τέταρτο τρίμηνο του 2024. Η λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης για την ερευνητική γεώτρηση τοποθετείται σε περίπου 12 – 18 μήνες.

Σημειώνεται ότι από τη λήψη της απόφασης μέχρι την έναρξη εκτέλεσης των σχετικών εργασιών, μεσολαβεί ένα διάστημα 1 – 1,5 έτους. Σε αυτό το πλαίσιο, η γεώτρηση, θα πρέπει να αναμένεται εντός του 2026, αν και είναι πολύ πιθανό, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, να πραγματοποιηθεί προς τα τέλη του 2025.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών της αγοράς υδρογονανθράκων, αλλά και σχετικές εκθέσεις του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), τα πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης, θα αναδείξουν τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας στην ευρύτερη περιοχή και συνολικά στην Ευρώπη.

Όπως επισημαίνεται, από τις σεισμικές έρευνες φέρεται να έχει εντοπιστεί μια περιοχή – στόχος, περίπου 20 χιλιόμετρα νότια από την Παλαιοχώρα Χανίων και δυτικά της Γαύδου. Η χωρητικότητα σε φυσικό αέριο υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 3,5 τρισ. κυβικά μέτρα, ενώ στην ευρύτερη περιοχή προσεγγίζει τα 5 τρισ. κυβικά μέτρα. Αν από τη συνολική χωρητικότητα της περιοχής – στόχου είναι εμπορικά αξιοποιήσιμο το 20% με 25% αυτής, τότε προκύπτει ότι η πιθανή παραγωγή μπορεί να ξεπεράσει τα 700 δισ. κυβικά μέτρα. Σημειώνεται ότι η ετήσια κατανάλωση στην Ελλάδα είναι περί τα 6 δισ. κυβικά μέτρα.

Το πιο πιθανό μοντέλο εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων θα είναι μέσω αυτόνομης θαλάσσιας μονάδας (πλατφόρμα) υγροποίησης φυσικού αερίου, παρά με τη μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην ξηρά. Αυτή η τεχνολογία αναπτύσσεται σε διεθνή κλίμακα και μέχρι να ξεκινήσει η παραγωγή στην Κρήτη εκτιμάται ότι θα είναι περισσότερο οικονομικά προσιτή. Η κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας χρειάζεται περίπου 3 έτη.

Σε ό,τι αφορά το χρόνο έναρξης της παραγωγής, σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει κάνει τεράστια άλματα και έχει μειώσει ραγδαία το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τον εντοπισμό του κοιτάσματος μέχρι την εκμετάλλευση, Είναι ενδεικτικό ότι στην Αίγυπτο η ιταλική Eni κατάφερε μέσα σε μόλις 2 χρόνια να προχωρήσει στην παραγωγή. Στην Κρήτη, εφόσον οι ερευνητικές γεωτρήσεις επιβεβαιώσουν τις ενδείξεις που υπάρχουν σήμερα για μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου και δεν υπάρξουν καθυστερήσεις από δικαστικές προσφυγές ή την κρατική γραφειοκρατία, η παραγωγή θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμα και εντός του 2028.

Αισιοδοξία

Στο μεταξύ, την αισιοδοξία του για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Κρήτης εκφράζει με δηλώσεις του στο «Βήμα» ( έντυπη  έκδοση )  ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ).

Ο κ. Αρης Στεφάτος, λίγες εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση των τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών που έγιναν στα δύο θαλάσσια block «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» από την εξειδικευμένη PGS για λογαριασμό των πετρελαϊκών ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY που έχουν τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης, προϊδεάζει για τον «πλούτο» που πιθανότατα να κρύβει το υπέδαφος των συγκεκριμένων παραχωρήσεων:

«Είμαστε αισιόδοξοι για την επόμενη μέρα, καθώς στο πλαίσιο των ερευνών συλλέξαμε έναν πλούτο πληροφοριών που δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν. Και την αισιοδοξία μας ενισχύουν το μέγεθος, το κύρος και οι επιδόσεις των ανάδοχων εταιρειών που δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στον ελλαδικό χώρο» σημειώνει ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, της εταιρείας που είναι αρμόδια για τη διαχείριση των δικαιωμάτων του Δημοσίου επί των ερευνών και της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων.

Επενδύσεις

Ο ίδιος συνδέει την αισιοδοξία του και με το μέγεθος των πετρελαϊκών που δραστηριοποιούνται στο ελληνικό upstream: «Πρόκειται για παγκόσμιου βεληνεκούς παίκτες, όπως η ExxonMobil, αλλά και για έλληνες πρωταθλητές, όπως οι HELLENiQ ENERGY και Energean, με σημαντικότατη και πολυετή εμπειρία στην εξόρυξη, παραγωγή και προμήθεια υδρογονανθράκων».

Σημειωτέον ότι η Energean έχει μισθώσει blocks στο Ιόνιο Πέλαγος. Ο κ. Στεφάτος υπογραμμίζει ακόμη και το γεγονός των επενδύσεων που έχουν κάνει ήδη οι πετρελαϊκές: «Οι εταιρείες αυτές έχουν ήδη πραγματοποιήσει επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων στο πλαίσιο της ερευνητικής διαδικασίας. Επενδύσεις που ξεπερνούν κατά πολύ όσα προβλέπονται από τις συμβατικές υποχρεώσεις των αναδόχων, γεγονός ενδεικτικό του μεγάλου ενδιαφέροντος των επενδυτών».

Το μεγάλο ενδιαφέρον ως προς το αν υπάρχουν ικανές και αξιοποιήσιμες ποσότητες υδρογονανθράκων εστιάζεται στη θαλάσσια περιοχή της Κρήτης. Η PGS, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες στις τελευταίες 3D σεισμικές έρευνες, κάλυψε 874 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πιθανότατα, λένε ειδικοί της αγοράς, σε αυτά σημεία εντοπίζονται και οι στόχοι που κρύβουν ενδιαφέρον για τις πετρελαϊκές.

Τα επόμενα βήματα

Τα επόμενα βήματα που απαιτούνται για τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων ως προς την εκτέλεση των γεωτρήσεων είναι η ολοκλήρωση της επεξεργασίας των σεισμικών ερευνών που έγιναν τόσο εφέτος όσο και την περίοδο 2022-2023 (δισδιάστατες) και εφόσον η ερμηνεία τους φανερώνει θετικά ευρήματα, τότε η κοινοπραξία ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY θα λάβει την επενδυτική απόφαση για τη διενέργεια της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης.

Ο κ. Στεφάτος προσδιορίζει τα επόμενα βήματα: «Μετά και την επιτυχή εκτέλεση και της πλέον πρόσφατης τρισδιάστατης σεισμικής μελέτης, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο στο θαλάσσιο οικόπεδο “Νοτιοδυτικά της Κρήτης”, βρισκόμαστε πλέον στο στάδιο της επεξεργασίας και αξιολόγησης από τους επενδυτές των δεδομένων που συλλέχθηκαν από το σύνολο των ερευνών.

Μετά την ολοκλήρωση και αυτού του σταδίου, στα τέλη του 2024 και στις αρχές του 2025, αναμένουμε να ληφθούν από τους αναδόχους οι οριστικές αποφάσεις εκτέλεσης εξερευνητικών γεωτρήσεων. Οι αποφάσεις αυτές θα επιβεβαιώσουν εάν υπάρχουν κοιτάσματα και θα μας δώσουν κρίσιμες πληροφορίες τόσο για το μέγεθος όσο και την ποιότητα των δυνάμει κοιτασμάτων».

Πρόοδος

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ μιλά για την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην υπόθεση των ελληνικών υδρογονανθράκων: «Τα τελευταία δυόμισι χρόνια έχει συντελεστεί τεράστια πρόοδος και έργο από την ΕΔΕΥΕΠ και τις αναδόχους εταιρείες στον τομέα της έρευνας για την εξεύρεση και παραγωγή υδρογονανθράκων, καθώς έχουν ολοκληρωθεί όλα τα σχετικά προγράμματα ερευνών.

Συγκεκριμένα, έχουν πραγματοποιηθεί 8 σεισμογραφικές έρευνες για τη συλλογή δισδιάστατων και τρισδιάστατων δεδομένων, με την υιοθέτηση των πλέον αυστηρών πρωτοκόλλων προστασίας του περιβάλλοντος και της θαλάσσιας ζωής».