Το πρόχειρο φαγητό ίσως πλήττει τη μνήμη μέσα σε μόλις 4 ημέρες

Τέσσερις ημέρες πρόχειρου φαγητού είναι αρκετές ώστε να πληγεί το κέντρο της μνήμης του εγκεφάλου! Αυτό προέκυψε από μια νέα μελέτη ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuron και η οποία έδειξε ότι το junk food μπορεί να αυξήσει άμεσα τον κίνδυνο γνωστικών δυσλειτουργιών.

Η υπερδραστηριότητα κυττάρων-«κλειδιών»

Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τζουάν Σονγκ και τον δρα Τέιλορ Λάντρι από το Τμήμα Φαρμακολογίας του UNC ανακάλυψε ότι μια ειδική ομάδα κυττάρων του εγκεφάλου (CCK διανευρώνες) που έχει την έδρα της στον ιππόκαμπο, το κέντρο της μνήμης, υπερενεργοποιείται μετά την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λιπαρά. Αυτή η υπερδραστηριότητα διαταράσσει την ικανότητα επεξεργασίας της μνήμης, ακόμη και μετά από λίγες ημέρες κατανάλωσης ανθυγιεινών τροφών – στο πρότυπο της δυτικού τύπου διατροφής, πλούσιας σε μπέργκερ και τηγανιτές πατάτες, στην οποία «βασιλεύουν» τα κορεσμένα λιπαρά.

Η πρωτεΐνη-«ρυθμιστής»

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται PKM2 και η οποία ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο τα εγκεφαλικά κύτταρα χρησιμοποιούν την ενέργεια παίζει κομβικό ρόλο στη διαδικασία της αρνητικής επίδρασης της ανθυγιεινής τροφής στη μνήμη.

Αμεσο πλήγμα στη μνήμη

«Γνωρίζαμε ότι η διατροφή και ο μεταβολισμός μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου αλλά δεν περιμέναμε να ανακαλύψουμε μια τόσο εξειδικευμένη και ευάλωτη ομάδα νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, τους διανευρώνες CCK στον ιππόκαμπο, οι οποίοι αποδείχθηκε ότι πλήττονται άμεσα ακόμη και μετά από τη βραχυπρόθεσμη κατανάλωση τροφών με πολλά λιπαρά» ανέφερε η καθηγήτρια Σονγκ η οποία είναι μέλος του Κέντρου Νευροεπιστήμης του UNC και προσέθεσε: «Εκείνο που μας εξέπληξε περισσότερο από όλα ήταν το πόσο γρήγορα τα κύτταρα αυτά άλλαζαν τη δραστηριότητα τους ως απόκριση στη μειωμένη διαθεσιμότητα γλυκόζης η οποία προκαλείτο από την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κορεσμένα λιπαρά καθώς και το πώς αυτή και μόνο η αλλαγή ήταν αρκετή ώστε να επηρεαστεί αρνητικά η μνήμη».

Αύξηση του μακροπρόθεσμου κινδύνου για Αλτσχάιμερ

Στο πλαίσιο της μελέτης οι ερευνητές μελέτησαν ποντίκια τα οποία κατανάλωσαν junk food και στη συνέχεια υπεβλήθησαν σε συμπεριφορικά τεστ. Μέσα σε τέσσερις ημέρες κατανάλωσης των ανθυγιεινών τροφών οι διανευρώνες CCK στο κέντρο της μνήμης του εγκεφάλου εμφάνισαν μη φυσιολογική υπερδραστηριότητα. Τα ανησυχητικά ευρήματα έδειξαν ουσιαστικά ότι η ανθυγιεινή λιπαρή διατροφή μπορεί να επιδράσει σχεδόν αμέσως στον εγκέφαλο, προτού αυξηθεί το βάρος ή εμφανιστούν νόσοι όπως ο διαβήτης. Εδειξαν επίσης ότι η λιπαρή διατροφή μπορεί να αυξάνει μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών νόσων όπως η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ.

Τα λιπαρά τρόφιμα δείχνουν να επηρεάζουν τους ιπποκάμπους του εγκεφάλου, περιοχές με κρίσιμο ρόλο στη μνήμη και τη μάθηση (Wikimedia Commons)

Τα αντίβαρα

Υπήρχαν όμως και τα καλά νέα. Με βάση τα ευρήματα, παρεμβάσεις τόσο διατροφικές, όπως για παράδειγμα η διαλειμματική νηστεία όσο και φαρμακολογικές μπορούν να είναι αποτελεσματικές στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου. Μάλιστα οι ερευνητές είδαν ότι μια περίοδος διαλειμματικής νηστείας, μετά την υιοθέτηση ανθυγιεινής διατροφής επί κάποιες ημέρες, ήταν αρκετή για να επαναφέρει τη λειτουργία των διανευρώνων CCK σε φυσιολογικά επίπεδα και να βελτιώσει τη λειτουργία της μνήμης.

Σημαντική η πρώιμη παρέμβαση μέσω φαρμάκων ή διαλειμματικής νηστείας

«Η μελέτη αυτή υπογραμμίζει το ότι αυτά που τρώμε μπορούν γρήγορα να επιδράσουν αρνητικά στην υγεία του εγκεφάλου καθώς και ότι η πρώιμη παρέμβαση είτε μέσω δίαιτας είτε μέσω λήψης φαρμάκων, μπορεί να προστατεύσει τη μνήμη και να μειώσει τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων γνωστικών προβλημάτων που συνδέονται με την παχυσαρκία και τις μεταβολικές διαταραχές» σημείωσε η δρ Σονγκ και συμπλήρωσε ότι «μακροπρόθεσμα τέτοιες στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του ολοένα και αυξανόμενου κόστους της άνοιας και της Αλτσχάιμερ που συνδέονται με τις μεταβολικές διαταραχές για τον παγκόσμιο πληθυσμό».

Τα επόμενα βήματα

Η μελέτη συνεχίζεται προκειμένου οι ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα πώς αυτοί οι ευαίσθητοι στη γλυκόζη νευρώνες διαταράσσουν την ισορροπία του εγκεφάλου σε ό,τι αφορά τη μνήμη. Οι επιστήμονες του UNC σχεδιάζουν μάλιστα να διερευνήσουν αν στοχευμένες θεραπείες θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές και στους ανθρώπους εκτός από τα ποντίκια καθώς και το πώς η πλούσια σε λιπαρά διατροφή μπορεί να αποτελέσει παράγοντα που συντελεί στην εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι ερευνητές σκοπεύουν επίσης να διερευνήσουν αν αλλαγές του τρόπου ζωής, όπως η διατροφή που σταθεροποιεί τα επίπεδα γλυκόζης στον εγκέφαλο, μπορούν να έχουν προστατευτικά οφέλη για τη μνήμη.

Πηγή: Το Βήμα