Στον απόηχο της μουσικοαφηγηματικής παράστασης «Εάλω η Πόλις»
Η βραδιά της Κυριακής 30 του Μάρτη, στο Πολύκεντρο του Δήμου Φαιστού χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη όσων βρέθηκαν εκεί, καθώς η παράσταση «Εάλω η Πόλις» ξεδίπλωσε, με πάθος και σεβασμό, το χρονικό μιας από τις πιο δραματικές στιγμές της ιστορίας του Ελληνισμού. Το σανίδι έγινε προσκυνητάρι, το φως χαμήλωσε σαν κερί στο εικονοστάσι της μνήμης και οι ψυχές όλων αφέθηκαν να περιπλανηθούν στα σοκάκια της Βασιλεύουσας, εκεί όπου η ελπίδα πάλευε με τη βεβαιότητα της απώλειας.
Οι συντελεστές της παράστασης, με λόγο μεστό και εκφορά που έκρυβε ευλάβεια, αναπαρέστησαν τις τελευταίες ώρες της Κωνσταντινούπολης πριν την Άλωση, ζωντανεύοντας μορφές ιστορικές, αλλά και απλούς ανθρώπους που βίωσαν την καταστροφή. Ο ποιητικός λόγος του χαρισματικού Δημήτρη Θεοδοσάκη, βαθιά συγκινητικός, ξεχείλιζε από την αγωνία ενός λαού που βρέθηκε αντιμέτωπος με το αναπόδραστο, αλλά και από την περηφάνια που ποτέ δεν λύγισε, ακόμα και μπροστά στον όλεθρο.
Η σκηνοθεσία λιτή, αλλά ουσιαστική, υπογράμμισε την τραγικότητα της στιγμής χωρίς υπερβολές, αφήνοντας χώρο στον λόγο και τη μουσική να αγγίξουν τις καρδιές του κοινού. Οι φωτισμοί, επιλεγμένοι με μαεστρία, ανέδειξαν την αντίθεση μεταξύ φωτός και σκότους, ζωής και θανάτου, ελπίδας και απώλειας. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στη μουσική σύνθεση της παράστασης του αξιολογότατου καθηγητή της Βυζαντινής και Ευρωπαϊκής μουσικής μαέστρου Ιωάννη Δαμαρλάκη, που λειτούργησε ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Οι ήχοι της λύρας, το θρηνητικό μέλος της ψαλμωδίας και η βυζαντινή μελωδία που έσβηνε σαν απόηχος στα βάθη του χρόνου, γέμισαν την αίθουσα με μια ατμόσφαιρα ιερότητας, ανατριχιαστικά φορτισμένης.
Το κοινό, βαθιά συγκινημένο, αφέθηκε στο ταξίδι της μνήμης, συνδέοντας το ιστορικό γεγονός με τη σημερινή πραγματικότητα. Τα δάκρυα που κύλησαν αθόρυβα στα πρόσωπα πολλών δεν ήταν μόνο για την πτώση μιας Πόλης, αλλά και για τη διαχρονική μάχη του Ελληνισμού να κρατηθεί όρθιος, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές του. Στην αυλαία, η σιωπή που ακολούθησε τα τελευταία λόγια του έργου ήταν πιο ηχηρή από κάθε χειροκρότημα. Ήταν η σιωπή εκείνη που κουβαλά το βάρος της ιστορίας, το βάρος της συλλογικής μνήμης, το βάρος της ευθύνης να μην ξεχάσουμε.
Η ερμηνεύτρια Μαρία Σουλτάτου με τη θεϊκή της φωνή, μας έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε με της ψυχής τα φτερά σε χρόνους δύσκολους και στην σκοτεινή αποφράδα εκείνη ημέρα της Τρίτης 29 Μαΐου 1453, που όπως συμπλήρωσε στον λόγο του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας κκ Μακάριος εκείνη η μέρα της πραγματικής άλωσης της Πόλης των Πόλεων είχε προηγηθεί το 1204 με την Δ’ Σταυροφορία!
Το Πολύκεντρο του Δήμου Φαιστού φιλοξένησε μια παράσταση-φόρο τιμής στην Κωνσταντινούπολη, την Πόλη των Πόλεων, που μπορεί να έπεσε, αλλά ποτέ δεν χάθηκε από τις καρδιές μας. Και εκείνο το βράδυ, κάτω από το φως των προβολέων, η Πόλη ξαναζωντάνεψε για λίγο, φέρνοντας μπροστά μας το δίδαγμα πως η Ιστορία δεν είναι απλώς παρελθόν, αλλά οδηγός για το μέλλον.
Ο λαός της Μεσαράς, φιλόμουσος και λάτρης του πολιτισμού, γεννημένος στην κοιτίδα του παγκόσμιου πολιτισμού, αγκάλιασε την παράσταση αυτή ως νάμα εξ ουρανού. Σαν δροσοσταλίδα που πέφτει απαλά πάνω στην αχτίδα του ήλιου, έτσι κύλησε το φως της τέχνης μέσα στις ψυχές των θεατών, χαρίζοντάς τους τη μέθεξη του ανείπωτου.
Οι ήχοι των οργάνων της ορχήστρας αντήχησαν σαν ψίθυροι αρχαίων μυστών, η αφήγηση του ηθοποιού Βαγγέλη Μαστορογιαννάκη με την θεϊκή φωνή της καλλιτέχνιδος Μαρίας Σουλτάτου και των χορωδών σαν ιεροτελεστία, και το κείμενο, ντυμένο με λόγο ποιητικό από τον χαρισματικό συγγραφέα Δημήτρη Θεοδοσάκη, αγκάλιασε το κοινό σαν μητρική αγκαλιά. Η Μεσαρά, με την ψυχή της ανοιχτή στη μαγεία της έκφρασης, υποδέχθηκε το έργο ως μια μυσταγωγία, ένα κάλεσμα στα βάθη του είναι, εκεί που ο πολιτισμός δεν είναι απλώς μια έννοια, αλλά η ίδια η ζωή που πάλλεται στους ρυθμούς της τέχνης.
Δεν ήταν μια απλή παράσταση, ήταν μια επιστροφή στις ρίζες, μια σπονδή στην ιστορική μνήμη, μια προσευχή στη γλώσσα της ψυχής. Το κοινό, με βλέμμα που έλαμπε από συγκίνηση, κατανοούσε πως η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη, όπως ο αέρας και το νερό. Και καθώς το χειροκρότημα αντήχησε στα βάθη της Μεσαρίτικης γης, ήταν σαν να ξυπνούσε το πνεύμα των προγόνων, εκείνων που πρώτοι γέννησαν τον πολιτισμό και τον χάρισαν στην οικουμένη. Είναι αφύπνιση από τον λήθαργο της ανάγκης για επιβίωση. Η πνευματική ανάταση όπως και η ψυχική αφύπνιση καταλαγιάζουν χρόνια ολόκληρα στο σκοτάδι της ανάγκης για επιβίωση. Ήρθε ο καιρός λοιπόν όλοι μαζί να στηρίξουμε τον πολιτισμό και να προχωρήσουμε στο φως, γιατί μόνο έτσι η επιβίωση δεν θα είναι μόνο απλή ανάγκη αλλά ποιοτική αναζήτηση στη ροή του χρόνου!
Μας τίμησαν με την παρουσία τους ο ομογενής μας Πολιτικός Μηχανικός με ειδικότητα στην κατασκευή πολυώροφων κτιρίων, πολυβραβευμένος διεθνώς για το έργο του. Διετέλεσε Πρόεδρος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Κρητών κ. Βελιβασάκης Μανώλης & η κ. Βελιβασάκη Όρσα,η γυναίκα του. Επίσης δεν μπορώ να μην αναφέρω τους εθελοντές Πολιτισμού, Ηρακλείου τις κυρίες Άννα Μπαστάκη, Πελαγία Βελιγραδί, Όλγα Τζαφέρη, Μαρίνα Κρανιωτάκη, Ιφιγένεια Μανουρά και τον κο Νίκο Μανιουδάκη.
Ας γίνει λοιπόν ετούτη η πρωτοβουλία της αξιολογότατης Μεσαρίτισσας Φωτεινής Μαρκουτσάκη–Κτιστάκη, γραμματέως της Βυζαντινής Χορωδίας Κρήτης, η αρχή για να συμπορευτούμε όλοι μαζί δίχως τερτίπια παρά της ψυχής την ορμή σε μια πορεία προς το φως!
Εύα Καπελλάκη Κοντού [Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος & ραδιοφωνική παραγωγός]
