Σε κατάσταση συναγερμού οι αγορές πετρελαίου: Τι θα συμβεί αν το Ισραήλ στοχεύσει τις ενεργειακές υποδομές του Ιράν

Καθώς εντείνεται η αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, αλλά όχι ακόμη σε κατάσταση κρίσης.

Ενώ οι τιμές του αργού έχουν ανέβει, παραμένουν αρκετά κάτω από τα όρια πανικού, αντανακλώντας την εμπιστοσύνη της αγοράς ότι οι βασικές υποδομές εφοδιασμού παραμένουν άθικτες. Οι αυξήσεις της παραγωγής του ΟΠΕΚ+ και η απουσία άμεσων χτυπημάτων στους κύριους τερματικούς σταθμούς εξαγωγών του Ιράν έχουν συμβάλει στη συγκράτηση της μεταβλητότητας.

Ωστόσο, αυτή η εύθραυστη σταθερότητα ενδέχεται να χαθεί έάν το Ιράν κλιμακώσει με ευρύτερες πυραυλικές εκστρατείες, ασύμμετρο πόλεμο με πληρεξούσιους ή εξωτερικά πλήγματα, ο υπολογισμός του κινδύνου μετατοπίζεται δραματικά.

Ομοίως, εάν το Ισραήλ μετατοπιστεί από τον στρατιωτικό στον οικονομικό πόλεμο, στοχεύοντας τις υποδομές υδρογονανθράκων του Ιράν, οι συνέπειες για τις παγκόσμιες ενεργειακές ροές θα μπορούσαν να είναι βαθιές, σύμφωνα με το oilprice.

Μέχρι σήμερα, το Ισραήλ έχει εξαπολύσει μια διαβαθμισμένη εκστρατεία αεροπορικών επιδρομών, επιχειρήσεων πληροφοριών και μυστικών ενεργειών, κυρίως κατά της πυρηνικής υποδομής του Ιράν (Natanz, Fordow, Isfahan, Arak) και των πυραυλικών/δραστικών δυνατοτήτων του.

Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημιές στις επιφανειακές υποδομές, αλλά οι βαθύτερες, οχυρωμένες εγκαταστάσεις όπως το Fordow παραμένουν λειτουργικές.

Κίνδυνος κλιμάκωσης

Ο κίνδυνος οριζόντιας κλιμάκωσης αυξάνεται. Εάν οι Ιρανοί πληρεξούσιοι ενεργοποιηθούν στην Υεμένη, τη Συρία, το Ιράκ ή τον Λίβανο ή εάν τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία στον Κόλπο γίνουν στόχοι, η σύγκρουση θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν πολυμέτωπο περιφερειακό πόλεμο.

Οι δυτικές βάσεις στο Μπαχρέιν, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία παραμένουν πιθανά σημεία ανάφλεξης. Ωστόσο, όσο η κινηματική ανταλλαγή παραμένει διμερής (Ισραήλ-Ιράν), οι αγορές μπορεί να συνεχίσουν να προεξοφλούν μακροπρόθεσμες διαταραχές.

Μέχρι σήμερα, το Ισραήλ έχει αποφύγει να στοχεύσει τις υψηλής αξίας υποδομές εξαγωγής ενέργειας του Ιράν, επιλέγοντας αντ’ αυτού περιορισμένα πλήγματα σε εγχώρια διυλιστήρια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης, κυρίως γύρω από την Τεχεράνη.

Αν και διαταραγμένες, οι ενέργειες αυτές δεν έχουν επηρεάσει ουσιαστικά τις εξαγωγικές ροές του Ιράν.

Η ηγεσία του Ιράν φαίνεται ότι επιθυμεί να κρατήσει τον ενεργειακό του τομέα έξω από τη σύγκρουση, καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παραμένουν μια οικονομική σανίδα σωτηρίας, αποφέροντας περισσότερα από 36 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Πάνω από το 75% της ηλεκτρικής ενέργειας του Ιράν εξαρτάται από το φυσικό αέριο και το καθεστώς αντιμετωπίζει ήδη ελλείψεις καυσίμων στο εσωτερικό του και αστάθεια στην ηλεκτροδότηση. Η κλιμάκωση αυτής της ευπάθειας θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστική.

Το Ισραήλ διαθέτει αρκετές επιλογές εάν στραφεί προς μια στρατηγική οικονομικού πολέμου, με παγκόσμιες επιπτώσεις:

Ένα άμεσο χτύπημα στο South Pars θα μπορούσε επίσης να ενεργοποιήσει τις δηλώσεις ανωτέρας βίας του Κατάρ, διακόπτοντας μία από τις μεγαλύτερες ροές εφοδιασμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο και επηρεάζοντας τους εισαγωγείς στην Ευρώπη και την Ασία.

Η Αίγυπτος και το Ιράκ, οι οποίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις περιφερειακές ροές φυσικού αερίου, θα αντιμετώπιζαν επιδεινούμενη ενεργειακή ανασφάλεια, γεγονός που ενδεχομένως θα τροφοδοτούσε εσωτερικές αναταραχές.

Ο σκιώδης πόλεμος στη θάλασσα

Οι θαλάσσιες απειλές παραμένουν ένα βασικό σημείο πίεσης. Το Ιράν έχει από καιρό ενσωματώσει στρατιωτικά και πληροφοριακά μέσα σε όλο τον Κόλπο, την Ερυθρά Θάλασσα και τη Λατινική Αμερική.

Μια επέκταση της σύγκρουσης στα Στενά του Ορμούζ ή στο Bab el-Mandeb θα δημιουργούσε σοβαρούς παγκόσμιους κινδύνους.

Αν και το ναυτικό του Ιράν δεν έχει ισοδύναμο μπλε υδάτων, οι ικανότητές του σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ταχεία επίθεση, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων κρουζ Nasr και Noor, αποτελούν πραγματική απειλή για την εμπορική ναυτιλία. Η εξόρυξη σημείων αποχέτευσης όπως το Χορμούζ ή το Bab el-Mandeb θα ήταν ασύμμετρη κλιμάκωση με υπερμεγέθη παγκόσμια επίδραση.

Μια πλήρους κλίμακας επίθεση κατά των ιρανικών ενεργειακών εξαγωγών ή του θαλάσσιου εμπορίου θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές του πετρελαίου στα 120-150 δολάρια ανά βαρέλι.

Οι ήδη σφιχτές παγκόσμιες αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου θα εκτοξευθούν, ιδίως στην Ευρώπη και την Ασία.

Τα ασφάλιστρα των δεξαμενόπλοιων θα εκτοξευτούν στα ύψη και η αλλαγή δρομολόγησης μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας θα προσθέσει εβδομάδες στους χρόνους παράδοσης και δισεκατομμύρια στο εμπορικό κόστος.

Η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η ΕΕ – οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ενέργειας από τον Κόλπο – θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος.

Η Αίγυπτος, που ήδη βρίσκεται σε οικονομική δυσπραγία, θα ήταν ιδιαίτερα ευάλωτη σε οποιοδήποτε σοκ από το φυσικό αέριο, με αλυσιδωτές πολιτικές επιπτώσεις.

Προς το παρόν, οι ενεργειακές υποδομές έχουν γλιτώσει το πλήρες βάρος της σύγκρουσης. Ωστόσο, εάν χτυπηθεί το νησί Kharg ή το South Pars ή κλείσει το Ορμούζ, οι συνέπειες θα αντηχήσουν σε κάθε συμβόλαιο πετρελαίου, μεταφορά φυσικού αερίου και γεωπολιτική συμμαχία.