Σε αναβρασμό οι κτηνοτρόφοι μέχρι τη συνάντηση της Δευτέρας
Τι λένε ο Πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Ηρακλείου Λευτέρης Τριανταφυλλάκης και ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΑΣΟΕΕ) Μιχάλης Καμπιτάκης…
Όσο ψάχνουν στον ΟΠΕΚΕΠΕ τόσο βρίσκουν καραμπινάτες υποθέσεις που δείχνουν πως κάποιοι εκμεταλλευόμενοι την λεγόμενη Τεχνική Λύση είχαν δημιουργήσει μία φάμπρικα που το μόνο που έκανε ήταν να θησαυρίζει από παράνομες επιδοτήσεις. Και αυτό δεν μπορούσε να γίνει χωρίς τη συνδρομή και υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Στο στόχαστρο βρίσκεται για μία ακόμα φορά η Κρήτη καθώς τα στοιχεία δείχνουν πως τα τελευταία χρόνια είχαν πολλαπλασιαστεί οι εκτάσεις που δήλωναν σε άλλες περιοχές της χώρας κτηνοτρόφοι για να καρπώνονται επιδοτήσεις από το Εθνικό Απόθεμα με τη μέθοδο της Τεχνικής Λύσης. Οι υποθέσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι πολλές τις τελευταίες μέρες με μία από τις πλέον χαρακτηριστικές να είναι η υπόθεση με τον κτηνοτρόφο στο Γαϊδουρονήσι όπου οι ελεγκτές του οργανισμού διαπίστωσαν το 2020 ότι κτηνοτρόφος από την Κρήτη εμφανιζόταν να εκμισθώνει αγροτεμάχια σε συνολικά εννιά μισθωτές στο Γαϊδουρονήσι. Με τον τρόπο αυτό κάποιοι καρπώθηκαν 250.000 ευρώ και το παράδοξο είναι πως τα συμβόλαια έγιναν μέσα σε μία μέρα ενώ δύο χρόνια μετά άλλαξαν οι εκμισθωτές.
Όλα αυτά και η συνεχιζόμενη έρευνα των εισαγγελικών λειτουργών της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας οδήγησε στην απόφαση που ελήφθη το απόγευμα της Τετάρτης σε έκτακτη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό για την κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη συγχώνευση του στην ΑΑΔΕ για την καταβολή των επιδοτήσεων.
Είναι χαρακτηριστικό πως την επόμενη μέρα, το πρωί της Τετάρτης το θέμα συζητήθηκε στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου με τον πρωθυπουργό να αναφέρει χαρακτηριστικά πως «ότι δεν λύνεται κόβεται», με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να επιτίθενται στην κυβέρνηση και να μιλούν για σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων που έχει τη σφραγίδα της Νέας Δημοκρατίας.
Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο αρμόδιος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας επαναλαμβάνουν συνεχώς πως όσοι έλαβαν επιδοτήσεις με παράνομο τρόπο θα κληθούν να επιστρέψουν τα χρήματα. Όμως πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως η απόφαση για να απορροφηθεί από την ΑΑΔΕ ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει να κάνει με αυτό ακριβώς. Για να μην υπάρξουν επιστροφές χρημάτων και απλά να κοπούν οι επιδοτήσεις σε όσους τις λαμβάνουν παράνομα.
Όπως είναι λογικό το θέμα που έχει ξεσπάσει με τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις και μεταξύ των αγροτών και κτηνοτρόφων της Κρήτης, καθώς βλέπουν πως το νησί έχει μπει στο στόχαστρο και το ζητούμενο είναι πως αυτό θα έχει επιπτώσεις και μάλιστα δυσάρεστες. Για αυτό το σκοπό με πρωτοβουλία του κτηνοτροφικού συλλόγου Ηρακλείου τη Δευτέρα έχουν κληθεί στην Περιφέρεια Κρήτης όλοι οι βουλευτές προκειμένου να γίνει μία συζήτηση για το μέλλον του χώρου αλλά και να δουν πως μπορούν να αντιδράσουν σε όλη την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Αυτό που εκτιμούν και πιστεύουν οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι είναι πως για μία ακόμα φορά το νησί θα βρεθεί να χάνει τεράστια ποσά που θα καρπωθούν άλλες περιοχές .
Πάντως στελέχη της κυβέρνησης προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις αλλαγές που πιθανόν να υπάρξουν με την απορρόφηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη που ανέφερε πως «απαιτείται αναβάθμιση των διαδικασιών πληρωμών, ανάπτυξη νέων ψηφιακών υπηρεσιών, ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου, πολλαπλασιασμός των φυσικών ελέγχων, διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων, καθώς επίσης και τυποποίηση και πιστοποίηση των διαδικασιών».
Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται να δούμε αλλαγές στον τρόπο υποβολής των δηλώσεων των αγροτών για τις επιδοτήσεις, με πιθανή την εμπλοκή και των λογιστών σε αυτή την διαδικασία, καθώς σήμερα τα λεγόμενα ΚΥΔ (Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων) δεν φαίνεται να λειτουργούν όπως χρειάζεται.
«Η σταδιακή απορρόφηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων που παρουσιάστηκε σήμερα στο Υπουργικό Συμβούλιο έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού μέσω του οποίου οι επιδοτήσεις θα καταβάλλονται άμεσα στους πραγματικούς δικαιούχους, με έμφαση στην καλύτερη εξυπηρέτηση των αγροτών», επισημαίνει ο κ. Πιερρακάκης στα μέσα κοινωνικής δίκτυωσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από τα ευρήματα της έρευνας των εισαγγελικών λειτουργών, είναι ενδεικτικό ότι το 2019, δύο ιδιώτες από το Ρέθυμνο υπέβαλαν αίτηση για επιδότηση για εκμίσθωση γης στην Τζιά για χρήση ως βοσκότοπο. Η αίτησή τους περιλάμβανε μισθωτήρια συμβόλαια τα οποία αναγνώριζαν ως ιδιοκτήτες δύο άλλους κατοίκους του Ρεθύμνου. Έλαβαν περίπου 73.000 ευρώ από κονδύλια της Ε.Ε. Την επόμενη χρονιά, δύο άλλοι Ρεθυμνιώτες παραγωγοί μίσθωσαν την ίδια έκταση στη Τζια και στα συμβόλαια που υποβλήθηκαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ, η έκταση εμφανιζόταν να έχει νέους ιδιοκτήτες.
«Οι υποτιθέμενοι εναλλασσόμενοι ιδιοκτήτες των ίδιων τεμαχίων γης στη Τζιά άλλαζαν τη γη σαν τα πουκάμισα», ανέφερε έκθεση που υπέβαλε στους εισαγγελείς Ρεθύμνου ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γρηγόριος Βάρρας. «Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για συνενοχή».
Σε μια άλλη περίπτωση, ένας Κρητικός ισχυρίστηκε ότι είναι ιδιοκτήτης βοσκοτόπων στον Γράμμο, στη βορειοδυτική Ελλάδα. Το άτομο, πρώην υπεργολάβος του υπουργείου Γεωργίας, κατηγορήθηκε μαζί με μέλη της οικογένειάς του ότι έλαβε χιλιάδες ευρώ, αφού ισχυρίστηκε ότι νοίκιασε 450 στρέμματα σε ορεινή περιοχή κοντά στα αλβανικά σύνορα.
Ελεγκτές το 2020 διαπίστωσαν ότι κτηνοτρόφος από την Κρήτη εμφανιζόταν να εκμισθώνει αγροτεμάχια σε συνολικά εννιά μισθωτές στο Γαϊδουρονήσι. Τα μισθωτήρια εμφανίζονταν να έχουν υπογραφεί όλα αυθημερόν, ενώ το συνολικό ποσό ενισχύσεων που εισέπραξαν οι φερόμενοι ως παραγωγοί ανήλθε σε περίπου 250.000 ευρώ.
Αλλά το ακόμη πιο εντυπωσιακό στοιχείο -σε αυτή την περίπτωση- προέκυψε την αμέσως επόμενη χρονιά: Αν και τα μισθωτήρια των εκτάσεων που είχαν υπογραφεί το 2020 είχαν διάρκεια έως το 2027, εντούτοις οι συγκεκριμένοι μισθωτές το 2021 εμφανίζονταν να μισθώνουν εκτάσεις σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και όχι στο Γαϊδουρονήσι.
Με άλλα λόγια διαπιστώθηκε πως οι φερόμενοι ως κτηνοτρόφοι νοίκιασαν για ένα χρόνο βοσκοτόπια και την επόμενη χρονιά τα παράτησαν και πήγαν σε άλλα νησιά να μισθώσουν βοσκότοπους. Εντοπίστηκαν ακόμη και 34 περιπτώσεις όπου οι αιτούντες έλαβαν κεφάλαια για γη εκτός Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου ενός που ζήτησε οικόπεδο στη γειτονική Βόρεια Μακεδονία, η οποία δεν ανήκει καν στην ΕΕ! Οι αιτούντες δεν χρειάζονταν να προσκομίσουν έγγραφα ιδιοκτησίας, αλλά απλώς έναν αριθμό σε ένα έντυπο.
Η υπόθεση, που ενδέχεται να αφορά παράνομες πληρωμές ύψους έως και 45 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αγροτικής απάτης των τελευταίων ετών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συντριπτική πλειονότητα των πλαστών δηλώσεων έγιναν από την Κρήτη, η οποία έλαβε τα δύο τρίτα των συνολικών αγροτικών επιδοτήσεων της Ελλάδας από την ΕΕ το 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα ελέγχου του Οργανισμού, οι ίδιοι βοσκότοποι δηλώνονταν από διαφορετικούς «ιδιοκτήτες» κάθε χρόνο, χωρίς όμως να υπάρχουν διπλοεγγραφές, γεγονός που υποδείκνυε πως κάποιος με συνολική πρόσβαση στα αρχεία συντόνιζε το σύστημα.
Για να λειτουργήσει αυτή η μέθοδος έτσι όπως λειτούργησε -εκτιμάται πως- ήταν αναγκαία η ύπαρξη ενός ανθρώπου εντός του Οργανισμού με «εσωτερική πληροφόρηση» που ήταν σε θέση να γνωρίζει τους χάρτες και να ενημερώνει ποιες εκτάσεις ήταν διαθέσιμες, όπως και να εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξουν επικαλύψεις.
Σε κάθε περίπτωση, διατεθειμένη να συνεχίσει τις έρευνες παρά τις «επιθέσεις» εναντίον του προσωπικού της, εμφανίζεται η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας ΛάουραΚοβέσι, σύμφωνα με το ieidiseis.gr που επικαλείται το Politico για περιστατικό έντασης στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, με υπαλλήλους να εμποδίζουν αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να κάνουν έλεγχο!
Ειδικότερα, όπως μεταδίδει το Politico, την περασμένη εβδομάδα εκτυλίχθηκαν σκηνές απείρου κάλλους, όταν αξιωματούχοι της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία “συνάντησαν σωματική αντίσταση από υπάλληλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την κατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων και βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας”. Η EPPO διερευνά δεκάδες υποθέσεις στις οποίες Έλληνες πολίτες έλαβαν επιδοτήσεις της ΕΕ για βοσκοτόπια που δεν τους ανήκαν ή δεν είχαν μισθώσει, ή για γεωργικές εργασίες που δεν έκαναν ποτέ.
«Χαιρετίζω την απάντηση των ελληνικών αρχών στις πρόσφατες εξελίξεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ, με στόχο τη διατήρηση της αποτελεσματικής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία», δήλωσε η ΛάουραΚοβέσι στο Politico.
«Θα ήθελα να διαβεβαιώσω το ευρύ κοινό ότι η EPPO θα συνεχίσει το έργο της με επιμέλεια και αμεροληψία για την εξακρίβωση της αλήθειας, ανεξάρτητα από τις επιθέσεις και τον εκφοβισμό κατά των εισαγγελέων της. Θεωρώ ότι ο άμεσος σκοπός αυτών των προσπαθειών είναι να αποπροσανατολίσουν την προσοχή της κοινής γνώμης από το τι πραγματικά διακυβεύεται σε αυτή την υπόθεση: Υπήρξε οργανωμένη απάτη και διαφθορά στις αγροτικές επιδοτήσεις, ναι ή όχι;».
Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, την περασμένη Δευτέρα, Ευρωπαίοι εισαγγελείς πραγματοποίησαν έφοδο στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, κατάσχοντας ψηφιακά δεδομένα που ήταν αποθηκευμένα τοπικά και σε cloud, καθώς και σκληρούς δίσκους και κινητά τηλέφωνα, σύμφωνα με αξιωματούχους της EPPO και του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παράλληλα, έγιναν και άλλες έφοδοι στην περιφερειακή διεύθυνση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Κρήτη, καθώς και στα σπίτια τεσσάρων υψηλόβαθμων στελεχών και στην κατοικία ενός πρώην αντιπροέδρου του οργανισμού, σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους.
Η έφοδος της EPPO στην Αθήνα εξελίχθηκε σε “χιονοστιβάδα” και κατέληξε σε μια τεταμένη αντιπαράθεση. Δύο εισαγγελείς, μαζί με 20 αστυνομικούς, έφτασαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ στις 19 Μαΐου, αλλά συνάντησαν εμπόδια στην πρόσβασή τους στα δεδομένα που ζητήθηκαν, σύμφωνα πάντα με την EPPO.
Οι υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ δήλωσαν ότι δεν ήταν σε θέση να παράσχουν τα στοιχεία, λόγω της απουσίας τεχνικών συμβούλων. Μετά από αρκετές ώρες, οι εισαγγελείς ζήτησαν ένορκες βεβαιώσεις από τους υπαλλήλους που επιβεβαίωναν την αδυναμία τους να συμμορφωθούν, τις οποίες αρνήθηκαν να υπογράψουν.
Οι εισαγγελείς ζήτησαν από τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ Νίκο Σαλάτα να υπογράψει ένορκη βεβαίωση ή να αντιμετωπίσει σύλληψη για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης, ανέφερε η EPPO. Τελικά συνεργάστηκε και οι εισαγγελείς έφυγαν τελικά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις 4 το πρωί της επόμενης ημέρας με όλα όσα χρειάζονταν, βάσει των ίδιων πηγών ενημέρωσης από την EPPO.
Πως φτάσαμε εδώ
Επειτα από αλλαγές που είχαν προηγηθεί στην ευρωπαϊκή νομοθεσία εντάσσονται περίπου 12.000.000 στρέμματα στην Ελλάδα στην κατηγορία βοσκότοποι -τα οποία τα προηγούμενα χρόνια είχαν χαρακτηριστεί δασικά- και άρα θεωρούνται επιλέξιμες προς επιδότηση εκτάσεις.
Προκειμένου οι εκτάσεις να «εξαργυρωθούν» σε επιδοτήσεις, έπρεπε να συνδυαστούν με συγκεκριμένο αριθμό ζώων. Πολλοί παραγωγοί σπεύδουν να δηλώσουν βοσκοτόπους, που συχνά βρίσκονταν πολύ μακριά από εκεί όπου είχαν τα ζώα τους. Κρητικοί δηλώνουν ότι τα ζώα τους βόσκουν στην Ηπειρο, στη Νάξο και στη Φλώρινα.
Οι αιτήσεις δεν ελέγχονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων), γεγονός που κινεί υποψίες. Οι ενδιαφερόμενοι φαίνεται να γνωρίζουν ποιοι ακριβώς «βοσκότοποι» είναι ελεύθεροι προς δήλωση, που δείχνει ότι έχουν εσωτερική πληροφόρηση.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία τον Μάρτιο απήγγειλε κατηγορίες κατά ακόμη 100 ατόμων που θεωρούνται ύποπτα για συμμετοχή στο σκάνδαλο. Οι απώλειες που συνδέονται με αυτό ανήλθαν σε 2,9 εκατομμύρια ευρώ, αλλά αποτελούν ένα μικρό μέρος του εκτιμώμενου συνολικού ποσού που έχει κατασπαταληθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εισαγγελείς ήδη πριν από την έφοδό τους είχαν εντοπίσει πάνω από 100 ακόμη δικαιούχους που πιθανόν εμπλέκονται στο σκάνδαλο.
Οι επιδοτήσεις για την Κρήτη ως διά μαγείας υπερτριπλασιάζονται μέσα σε δύο χρόνια. Πρόκειται για ποσά που προέρχονται από το «εθνικό απόθεμα»: Ενας κουμπαράς που δημιουργείται ετησίως από τη μείωση των επιδοτήσεων των παλαιών παραγωγών, ώστε να ενισχύονται οι νέοι. Το απόθεμα διογκώθηκε κυρίως εξαιτίας των βοσκοτόπων που εντάχθηκαν στο σύστημα επιδοτήσεων το 2017. Ταυτόχρονα εμφανίστηκαν πολλοί νέοι αγρότες, ειδικά στην Κρήτη, οι οποίοι διεκδίκησαν δικαιώματα επιδότησης, δηλώνοντας ότι κατείχαν ή νοίκιαζαν βοσκοτόπους, από την Τζια μέχρι τη Φλώρινα.
Λευτέρης Τριανταφυλλάκης
Πρόεδρος Κτηνοτροφικού Συλλόγου Ηρακλείου
Η απόφαση έχει ληφθεί εδώ και καιρό για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Απλά περίμεναν το πως θα την παρουσιάσουν. Άλλωστε είναι πολλές οι κινήσεις που έχουν γίνει προς την κατεύθυνση αυτή. Αφού διέσυραν την αγροτιά, χωρίς να λένε ότι οι δασικοί χάρτες εμποδίζουν τους κτηνοτρόφους να δηλώσουν τα παραδοσιακά βοσκοτόπια, δε λειτουργούν οι επιτροπές αντιρρήσεων που θα εξέταζαν αυτά τα θέματα, το κτηματολόγιο σε πολλές περιοχές δεν έχει ολοκληρωθεί με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η τεκμηρίωση της κυριότητας ή της χρήσης των αγροτικών εκτάσεων. Αυτό ήθελαν και το έκαναν, όλα στην ΑΑΔΕ για να μη ξεφύγει ούτε σεντ… Αυτό ήταν στημένο, τώρα απλά δημιούργησαν το σκηνικό για να πει ο κόσμος “ακούς τι έκαναν οι αγρότες; Τα ήξεραν όλα αυτά αλλά στόχος τους ήταν να μας διασύρουν και να πνίξουν τον φουκαρά αγρότη!”
Μιχάλης Καμπιτάκης
Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΑΣΟΕΕ)
Η κρήτη για μία ακόμα φορά έχει στοχοποιηθεί. Δεν λέμε πως δεν υπήρξαν περιπτώσεις που κάποιοι έπαιρναν παράνομα επιδοτήσεις εκμεταλλευόμενοι τα κενά του συστήματος. Όμως θα μπορούσαν αν ήθελαν να τους είχαν βρει. Θα καταργήσουν τον ΟΠΕΚΕΠΕ για ποιο λόγο. Για να τα περάσουν όλα από την ΑΑΔΕ για καλύτερο έλεγχο λένε. Μα τυο ζητούμενο τόσα χρόνια είναι πως δεν ήθελαν ελέγχους για αυτό φτάσαμε εδώ. Το ερώτημα είναι θα πάρουν περισσότερα χρήματα όσοι παράγουμε ή εκτρέφουμε ζώα νόμιμα; Όχι αυτό δεν πρόκειται να γίνει απλά να θυμάστε πως θα κληθούμε να πληρώσουμε και επιπλέον χρήματα για να μπορούμε κάθε χρόνο να κάνουμε την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων μας.
