Σχεδιασμένο στις ΗΠΑ, κατασκευασμένο στην Κίνα – Από σανίδα σωτηρίας… απειλή

Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας ξεκινά στην πρώτη θητεία της προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ και κλιμακώνεται στη δεύτερη. Το 2018 οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς σε κινεζικά προϊόντα αξίας 34 δισ. δολαρίων, κατηγορώντας το Πεκίνο για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Η Κίνα ανταπάντησε με αντίστοιχους δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα.

Το 2025 ο Τραμπ σόκαρε τις αγορές κλικακώνοντας περαιτέρω τη σύγκρουση με δασμούς 145% σε κινεζικά προϊόντα για να λάβει ως απάντηση από την άλλη πλευρά την αύξηση στους δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα στο 125%.

«Μαστίγιο και καρότο» από τον πρόεδρο των ΗΠΑ με τους δασμούς και «κρύος ιδρώτας» στους μεγάλους τεχνολογικούς κολοσσούς.

Τα νέα προκάλεσαν «κρύο ιδρώτα» στους μεγάλους τεχνολογικούς κολοσσούς. Στην Apple, για παράδειγμα. iPhones, iPads και Mac παράγονται κυρίως στην Κίνα (90% των iPhones).  Στις 12 Απριλίου 2025, η κυβέρνηση Τραμπ εξαίρεσε smartphones, υπολογιστές και άλλα ηλεκτρονικά (συμπεριλαμβανομένων των iPhones, iPads, Macs) από τους δασμούς, με αναδρομική ισχύ από τις 5 Απριλίου. Η εξαίρεση αυτή θεωρήθηκε σημαντική νίκη για την Apple. Ωστόσο, η εξαίρεση είναι προσωρινή, καθώς ο υπουργός Εμπορίου Howard Lutnick δήλωσε ότι οι ηλεκτρονικές συσκευές θα ενταχθούν σε νέους δασμούς για ημιαγωγούς εντός 1-2 μηνών.

Αλλού η σχεδίαση, αλλού η κατασκευή

Κάθε iPhone συνοδεύεται από μια ετικέτα που λέει ότι σχεδιάστηκε στην Καλιφόρνια. Το «έξυπνο τηλέφωνο» που αγαπήθηκε όσα λίγα πράγματι έχει σχεδιαστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά για να φτάσει στα χέρια των καταναλωτών θα πρέπει να παραχθεί χιλιόμετρα μακριά, στην Κίνα: τη χώρα που πλήττεται περισσότερο από τους δασμούς του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Η Apple πωλεί περισσότερα από 220 εκατομμύρια iPhones ετησίως και, σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, εννέα στα δέκα κατασκευάζονται στην Κίνα. Από τις γυαλιστερές οθόνες μέχρι τις μπαταρίες, εκεί κατασκευάζονται, προμηθεύονται και συναρμολογούνται πολλά από τα εξαρτήματα iPhone, iPad ή Macbook. Τα περισσότερα αποστέλλονται στις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη αγορά της Apple.

Ευτυχώς για την εταιρεία, ο Τραμπ εξαίρεσε smartphones, υπολογιστές και ορισμένες άλλες ηλεκτρονικές συσκευές από τους δασμούς του την περασμένη εβδομάδα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει από τότε αφήσει να εννοηθεί ότι έρχονται και άλλοι δασμοί: «ΚΑΝΕΙΣ δεν «γλιτώνει»», έγραψε στο Truth Social. Η παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού που η Apple έχει διαφημίσει ως πλεονέκτημα είναι τώρα ένα τρωτό σημείο.

Οι ΗΠΑ και η Κίνα, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, είναι αλληλοεξαρτώμενες και οι εντυπωσιακοί δασμοί του Τραμπ ανέτρεψαν αυτή τη σχέση εν μία νυκτί, οδηγώντας σε ένα αναπόφευκτο ερώτημα: ποιος είναι ο πιο εξαρτημένος από τους δύο;

Τα συν και τα πλην…

Όπως γράφει το BBC, η Κίνα έχει επωφεληθεί σημαντικά από τη φιλοξενία γραμμών συναρμολόγησης μιας από τις πολυτιμότερες εταιρείες του κόσμου. Ήταν μια επαγγελματική κάρτα προς τη Δύση για την ποιοτική παραγωγή και βοήθησε στην τόνωση της τοπικής καινοτομίας.

Η Apple εισήλθε στην Κίνα τη δεκαετία του 1990 για να πωλεί υπολογιστές μέσω τρίτων προμηθευτών. Γύρω στο 1997, όταν βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας καθώς αγωνιζόταν να ανταγωνιστεί τους αντιπάλους της, η Apple βρήκε μια σανίδα σωτηρίας στην Κίνα. Η «νεαρή» κινεζική οικονομία άνοιγε τις πόρτες της στις ξένες εταιρείες για να ενισχύσει την παραγωγή και να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας.

Ωστόσο, μόλις το 2001 η Apple έφτασε επίσημα στην Κίνα, μέσω μιας εμπορικής εταιρείας με έδρα τη Σαγκάη, και άρχισε να κατασκευάζει προϊόντα στη χώρα. Συνεργάστηκε με τη Foxconn, έναν ταϊβανέζικο κατασκευαστή ηλεκτρονικών ειδών που δραστηριοποιείται στην Κίνα, για να κατασκευάσει iPod, στη συνέχεια iMac και στη συνέχεια iPhone.

Καθώς το Πεκίνο άρχισε να συναλλάσσεται με τον κόσμο – και μάλιστα με την ενθάρρυνση των ΗΠΑ – η Apple αύξησε το αποτύπωμά της σε αυτό που γινόταν το «εργοστάσιο του κόσμου».

Τότε, η Κίνα δεν ήταν έτοιμη να κατασκευάσει το iPhone. Όμως η Apple επέλεξε τους δικούς της προμηθευτές και τους βοήθησε να εξελιχθούν σε «σούπερ σταρ της κατασκευής», σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα της εφοδιαστικής αλυσίδας Lin Xueping.

Φουλ από αυτοπεποίθηση

Η Apple άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στο Πεκίνο το 2008, τη χρονιά που η πόλη φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και η σχέση της Κίνας με τη Δύση βρισκόταν στα καλύτερά της. Σύντομα, το δίκτυο αυτό αυξήθηκε σε 50 καταστήματα, με τους πελάτες να σχηματίζουν ουρές.

Καθώς τα περιθώρια κέρδους της Apple αυξάνονταν, το ίδιο συνέβαινε και με τις γραμμές συναρμολόγησης στην Κίνα, με τη Foxconn να λειτουργεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο iPhone στον κόσμο στο Zhengzhou, το οποίο έκτοτε ονομάστηκε «iPhone City».

Σήμερα, τα περισσότερα από τα πολύτιμα iPhone της Apple κατασκευάζονται από τη Foxconn. Τα προηγμένα τσιπ που τα τροφοδοτούν κατασκευάζονται στην Ταϊβάν, από τον μεγαλύτερο κατασκευαστή τσιπ στον κόσμο, την TSMC. Η κατασκευή απαιτεί επίσης στοιχεία σπάνιων γαιών, τα οποία χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές ήχου και κάμερες.

Περίπου 150 από τους 187 κορυφαίους προμηθευτές της Apple το 2024 είχαν εργοστάσια στην Κίνα, σύμφωνα με ανάλυση της Nikkei Asia.

«Δεν υπάρχει αλυσίδα εφοδιασμού στον κόσμο που να είναι πιο κρίσιμη για εμάς από την Κίνα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Apple Τιμ Κουκ σε συνέντευξή του πέρυσι.

Η απειλή των δασμών

Στην πρώτη θητεία του Τραμπ, η Apple εξασφάλισε εξαιρέσεις από τους δασμούς που επέβαλε στην Κίνα. Αλλά αυτή τη φορά, η διοίκηση Τραμπ έλαβε ως παράδειγμα την Apple πριν αντιστρέψει τους δασμούς σε ορισμένα ηλεκτρονικά είδη. Πιστεύει ότι η απειλή υψηλών φόρων θα ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να κατασκευάζουν προϊόντα στην Αμερική.

«Ο στρατός εκατομμυρίων και εκατομμυρίων ανθρώπων που βιδώνουν μικρές βίδες για να φτιάξουν iPhones θα έρθουν στην Αμερική», δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου Howard Lutnick σε συνέντευξή του νωρίτερα αυτόν το μήνα.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Karoline Leavitt το επανέλαβε την περασμένη εβδομάδα. Όμως, πολλοί είναι επιφυλακτικοί ως προς αυτό.