Ψηφίζεται στην ολομέλεια της βουλής η σύμβαση για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ

Χωρίς τα προσαρτήματά της που μόνα τους αριθμούν εκατοντάδες σελίδες και παρέχουν κρίσιμες πληροφορίες για τα οικονομικά στοιχεία του έργου και τις υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου, εισάγεται σήμερα προς συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής η σύμβαση για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ μεταξύ του Δημοσίου και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Ύστερα από τις σφοδρές αντιδράσεις τόσο της αντιπολίτευσης όσο και των φορέων της Κρήτης ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, δεσμεύτηκε ότι τα παραρτήματα της σύμβασης ο προϋπολογισμός της οποίας ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, θα κατατεθούν σήμερα αφού όμως ολοκληρώθηκε την Τετάρτη χωρίς αυτά η εξέταση του νομοσχεδίου από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Εκτίμησε μάλιστα ότι «τους φορείς δεν τους αφορούν τα παραρτήματα καθώς τα θέματα ενδιαφέροντός τους εξαντλούνται στη σύμβαση».

Ωστόσο, τον υφυπουργό διέψευσαν οι ίδιοι οι φορείς. Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Κρήτης, Βασίλης Κοντεζάκης, σημείωσε ότι η σύμβαση των 318 σελίδων δημοσιοποιήθηκε μετά την υπογραφή της, ενώ αναφερόμενος στην απουσία των προσαρτημάτων υπογράμμισε ότι εκεί περιέχονται τα πλήρη αναλυτικά οικονομικά στοιχεία του έργου, οι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου, οι λεπτομέρειες για τη λειτουργία και συντήρηση: «Προκύπτει ότι το Δημόσιο θα επιβαρυνθεί με 792 εκ. εκ των οποίων τα 200 από το Ταμείο Ανάκαμψης χωρίς να υπολογίζεται το ποσό των σκιωδών διοδίων» που φτάνει τα 400,7 εκατομμύρια ευρώ εφόσον ενεργοποιηθεί η προαίρεση του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά. Τόνισε μάλιστα ότι παρά τη μεγάλη συμβολή του Δημοσίου μετά το πέρας της κατασκευής θα δημιουργηθεί μια μονομετοχική εταιρία που θα ανήκει αποκλειστικά στον παραχωρησιούχο και στην οποία δε θα μετέχει το Δημόσιο.

«Χωρίς να έχουν κατατεθεί τα βασικά παραρτήματα της σύμβασης παραχώρησης πώς θα προκύψει τεκμηριωμένη άποψη για το αν η σύμβαση εξυπηρετεί πραγματικά το δημόσιο συμφέρον. Η κύρωση μιας σύμβασης χωρίς να είναι γνωστά και ξεκάθαρα τα βασικά οικονομικά μεγέθη δεν μπορεί να κριθεί υπεύθυνα ούτε από τη Βουλή ούτε από την τεχνική κοινότητα», προσέθεσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Ανατολικής Κρήτης, Γιώργος Ταβερναράκης.

Τη σύσταση επιτροπής παρακολούθησης του οικονομικού αντικειμένου του έργου από ανεξάρτητους οικονομολόγους και τη γενική παρακολούθηση και εποπτεία εκτέλεσης της σύμβασης όσον αφορά το οικονομικό σκέλος με υπόλογη 6μηνιαίων απολογιστικών εκθέσεων πρότεινε ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ανατολικής Κρήτης, Ευάγγελος Γκλάγκας. Προσέθεσε ότι θα πρέπει να γίνει οικονομοτεχνική μελέτη για τον καθορισμό του ύψους των διοδίων με αισθητά χαμηλότερη τιμή ανά χλμ ειδικά για τους μόνιμους κατοίκους και να δημιουργηθεί εναλλακτική διαδρομή του αυτοκινητοδρόμου με έσοδα από τα διόδια και τα τέλη κυκλοφορίας καθώς επίσης και δέσμευση ενός ελάχιστου ποσοστού τοπικής συμμετοχής κατά την κατασκευαστική περίοδο και με την ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου.

Σφοδρή ήταν η κριτική που ασκήθηκε και για το γεγονός ότι από το κείμενο που κατατέθηκε δεν προκύπτει με σαφήνεια το συνολικό κόστος του έργου και ο επιμερισμός του, ενώ έξι ήταν τα βασικά σημεία στα οποία αναφέρθηκαν οι φορείς που τοποθετήθηκαν και αφορούν:

• Την επιβολή «διοδίων εξοικείωσης» πριν ολοκληρωθεί ο αυτοκινητόδρομος,
• Τη μη εξασφάλιση αντιπλημμυρικών έργων και έργων αστικής προστασίας,
• Την απουσία παρακαμπτήριας χάραξης για το Ηράκλειο,
• Τον αποκλεισμό της ανατολικής Κρήτης από το κύριο έργο,
• Την αμφίβολη δυνατότητα υλοποίησης των απαλλοτριώσεων εντός χρονοδιαγραμμάτων και τον κίνδυνο πληρωμής αποζημιώσεων στον παραχωρησιούχο δεδομένου ότι μέχρι τώρα έχει συντελεστεί περίπου το 20%,
• Τη μη συμμετοχή του Δημοσίου στη μετοχική δομή της εταιρείας διαχείρισης του αυτοκινητοδρόμου.

Ειδικά σε ό,τι αφορά την επιβολή διοδίων προτού ολοκληρωθεί ο άξονας, ο κ. Κοντεζάκης ανέφερε ότι «προκαλεί το κοινό αίσθημα», ενώ οι επαγγελματίες του τουρισμού και των μεταφορών του νησιού προειδοποίησαν ότι η Κρήτη θα γίνει … αρνητικά viral με βίντεο στο TikTok που θα δείχνουν την πληρωμή διοδίων για έναν δρόμο που δεν έχει ολοκληρωθεί.

Το σύνολο των φορέων που τοποθετήθηκαν στο πλαίσιο της ακρόασης σχολίασε την απομόνωση του νομού Λασιθίου εξαιτίας της εξαίρεσής του από το έργο. Ο Γιώργος Ζερβάκης, δήμαρχος Σητείας τόνισε ότι το οδικό τμήμα Αγιος Νικόλαος – Σητείας κατασκευάστηκε τη δεκαετία του ΄60 χωρίς έκτοτε να υπάρξει καμία βελτίωση, ενώ σήμερα η περιοχή μένει έξω από το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο της Κρήτης δημιουργώντας ένα νησί δύο ταχυτήτων με τους κατοίκους να έχουν στα χέρια τους μόνο μία θολή υπόσχεση από την κυβέρνηση.

Παράπονα εξέφρασε και ο δήμαρχος του Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης λέγοντας γλαφυρά πως για την πόλη «επελέγη η πιο τσιγκούνικη σε λύση».

Κίνδυνος εκτροχιασμού των χρονοδιαγραμμάτων και πληρωμής εκατομμυρίων από το Δημόσιο

Στο μεταξύ, όπως επεσήμαναν φορείς και αντιπολίτευση, δεδομένων των όρων της σύμβασης, το Δημόσιο κινδυνεύει για ακόμα μία φορά να πληρώσει αρκετά εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις καθώς τα χρονικά περιθώρια που δόθηκαν για την περαίωση των απαλλοτριώσεων, οι οποίες έχουν συντελεστεί μόνο κατά το 20%, είναι ασφυκτικά και μη ρεαλιστικά.

Ταυτόχρονα άγνωστη παραμένει η έκβαση των προσφυγών που έχουν καταθέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου και δεν έχουν εκδικαστεί ακόμα. Οι δήμαρχοι των δύο περιοχών Αλεξ. Καλοκαιρινός και Μεν. Μποκέας άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο απόσυρσης των προσφυγών υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα γίνουν δεκτά τα αιτήματά τους. Ο διάλογος με το υπουργείο έχει ήδη ξεκινήσει με τον κ. Ταχιάο, πάντως, να ξεκαθαρίζει ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί με «στρατηγική ωριμότητα και όχι με όρους διεκδικητικού μαξιμαλισμού».

Εάν, πάντως, ο διάλογος δεν ευοδωθεί, οι δύο δημοτικές αρχές θα συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα και εφόσον δικαιωθούν θα ανοίξει ένας μεγάλος κύκλος καθυστερήσεων αφού θα απαιτηθούν νέοι περιβαλλοντικοί όροι και συμπληρωματικές μελέτες και έργα.

Ταχιάος: Η παραχώρηση είναι εργαλείο, δεν είναι καλή ή κακή

Επιχειρώντας να αμβλύνει τις έντονες αντιδράσεις για τη σύμβαση του ΒΟΑΚ ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, υπερασπίστηκε σθεναρά τη μορφή παραχώρησης του έργου, χαρακτηρίζοντάς την «εργαλείο» που επιτρέπει στο κράτος να προχωρήσει σε έργα τα οποία δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει μόνο του. «Η παραχώρηση δεν είναι καλή ή κακή· είναι μέσο», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Αν μιλούσαμε για ένα δημόσιο έργο, θα χρειαζόμασταν 2 δισεκατομμύρια ευρώ – και αυτά δεν υπάρχουν», τόνισε, παρουσιάζοντας ως μονόδρομο τη σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα. Όπως εξήγησε, ο παραχωρησιούχος θα αναλάβει να δανειστεί 1,079 δισ. ευρώ, ενώ το Δημόσιο συμμετέχει με 643 εκατ. ευρώ, σε ένα έργο που συνολικά ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ.

Ο κ. Ταχιάος επεσήμανε ότι η χρηματοδοτική δομή εξετάστηκε εξονυχιστικά από τις τράπεζες και ότι ο ανάδοχος επωμίζεται ρίσκο, ειδικά σε περίπτωση που δεν επαληθευτούν οι κυκλοφοριακές προβλέψεις. Χαρακτήρισε την κριτική για τα διόδια αποτέλεσμα «παρανοήσεων» λέγοντας ότι τα πρώτα διόδια στην Κρήτη προβλέπεται να τεθούν σε λειτουργία 54 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης, δηλαδή στο τέλος της πρώτης πενταετίας (περίοδος Τ1 – κατασκευή), και μόνο σε τμήματα του δρόμου που θα έχουν ολοκληρωθεί.

Αναφορικά με το Λασίθι τόνισε ότι δεν εγκαταλείπεται μεν, αλλά παραδέχτηκε ότι επί του παρόντος παραμένει εκτός ΒΟΑΚ. Επανέλαβε τη δέσμευση της κυβέρνησης ότι το έργο αφορά το νησί συνολικά, «από την Κίσσαμο έως τη Σητεία» προσθέτοντας ωστόσο ότι τμήματα όπως το Άγιος Νικόλαος – Σητεία δεν μπορούν να ενταχθούν προς το παρόν, λόγω υψηλού κόστους και έλλειψης ώριμων μελετών παρά το γεγονός ότι – όπως είπε – το ενδεχόμενο αυτό διερευνήθηκε.

Επιχειρώντας να τεκμηριώσει την οικονομική δομή του έργου, ο κ. Ταχιάος παρουσίασε στοιχεία από κυκλοφοριακή μελέτη, η οποία φανερώνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μετακινήσεων στον ΒΟΑΚ είναι τοπικού χαρακτήρα. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι:

• Το τμήμα Χανιά – Ρέθυμνο αντιστοιχεί στο 14,5% της ετήσιας κυκλοφορίας
• Το τμήμα Ρέθυμνο – Ηράκλειο στο 13,2%
• Το τμήμα Κίσσαμος – Χανιά στο 16,9%
• το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο (στο σύνολό του από πόλη σε πόλη) μόλις 1,77%.

Πηγή: ethnos.gr