Πώς οι συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες γλιτώνουν τα τεκμήρια

Το ασφαλιστικό σύστημα παρακινεί να εργαστούν όσους λαμβάνουν σύνταξη ακόμη και 5.000 ευρώ, τους αναπήρους, τους φτωχούς συνταξιούχους, για τους δεν μεριμνά να μην πέφτουν κάτω από το όριο της φτώχειας, αλλά όχι για τις χήρες και τα ορφανά.

Εδώ και ενάμιση χρόνο καταργήθηκε το πέναλτι (-30% στη σύνταξη) σε όσους εργάζονται και αντικαταστάθηκε από παρακρατήσεις 10% επί των αποδοχών τους από την εργασία ή προσαύξηση 50% στις εισφορές κύριας ασφάλισης για τους ελεύθερους επαγγελματίες (άντε για 182 ευρώ τον μήνα, 273 ευρώ).

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όμως, από τη μία πλευρά οι συνταξιούχοι μισθωτοί πληρώνουν παραπάνω φόρο (αυξημένα εισοδήματα), οι συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες όμως γλιτώνουν τα… τεκμήρια. Με τις αποδοχές από τον ΕΦΚΑ ξεπερνούν τον σκόπελο του αντικειμενικού συστήματος (ετήσια κέρδη ίσα με 14 μεικτούς μισθούς ανειδίκευτου εργάτη) και μπορούν να δηλώνουν μηδενικά κέρδη από το ελευθέριο επάγγελμα.

Αντίθετα, στις περιπτώσεις σύνταξης χηρείας, οι αποδοχές μειώνονται στο μισό (-50% και από 70% κατά την πρώτη τριετία στο 35% στην περίπτωση εργασίας του δικαιούχου, κάτι που αποτελεί επιλογή, ή συνταξιοδότησης, που είναι ιδιότητα).

Κατά τα λοιπά, ισχύουν τα κάτωθι εμπόδια για τις χήρες:

1. Η σύνταξη λόγω θανάτου περικόπτεται στο 35% της αρχικής (σύνταξη του άμεσα ασφαλισμένου) μετά την τριετία σε περίπτωση εργασίας ή σύνταξης εξ ιδίου δικαιώματος. Μάλιστα, εάν ο/η θανών/ούσα είχε λάβει σύνταξη πριν από τις 13 Μαΐου 2016, δηλαδή με το παλιό ασφαλιστικό καθεστώς (προ του νόμου Κατρούγκαλου), η σύνταξη χηρείας θεωρείται νέα παροχή και υπολογίζεται εκ νέου με τα μειωμένα ποσοστά του νόμου 4387/16. Πρόκειται για τη μόνη παλιά σύνταξη που υπολογίζεται με το νέο μειωμένα ποσοστά (οι άλλες διατηρούν την προσωπική διαφορά). Η σύνταξη λόγω θανάτου δεν έχει κατώτατο όριο, ειδικά όταν κατανέμεται μεταξύ του/της χήρου/ας και των ορφανών τέκνων.
2. Σε πολλές περιπτώσεις, ο ΕΦΚΑ δεν μειώνει τη σύνταξη στο 35% μετά την τριετία (εκτός από ορισμένες συντάξεις του Δημοσίου, των αγροτών κ.α.). Με αποτέλεσμα πολλοί δικαιούχοι να θεωρείται ότι λαμβάνουν αδικαιολόγητες παροχές [σ.σ. στο 70%] και ανά πάσα στιγμή κινδυνεύουν να βρεθούν χρεωμένοι με τεράστια ποσά. Ο ΕΦΚΑ τους θεωρεί οφειλέτες και είναι θέμα χρόνου πότε θα τους ζητήσει πίσω τα εν λόγω πρόσθετα ποσά σαν «αχρεωστήτως καταβληθέντα». Ωστόσο, οι συνταξιούχοι αυτής της κατηγορίας εξακολουθούν και πληρώνουν για τα επιπλέον (;) ποσά για πρόσθετο φόρο, εισφορά Υγείας (ΕΟΠΥΥ), Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ) κ.λπ. Ποσά που δεν θα τους αναγνωριστούν ακόμη και στην περίπτωση που θελήσει κάποιος να έρθει σε έναν συμβιβασμό.

Κόβονται και οι δύο συντάξεις

Στους συνταξιούχους αγρότες αποκόπτεται εντελώς το κοινωνικό μέρος της σύνταξης (υπέχει θέση εθνικής σύνταξης), προκειμένου να λάβουν το… 35% της παροχής του θανόντος (ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για συνταξιούχο του αστικού τομέα ή του πρώην ΟΓΑ). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ειδικά για τις αγρότισσες, περικόπτονται και οι δύο συντάξεις, τόσο της ίδιας όσο και του θανόντος συζύγου. Με αποτέλεσμα, η σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος να περιορίζεται ακόμη και στα 50 ευρώ τον μήνα.

Από τις αρχές του 2024 δεν περικόπτονται οι συντάξεις όσων ασφαλισμένων απασχολούνται. Με εξαίρεση τους συνταξιούχους… λόγω θανάτου. Αν η χήρα, ακόμη και στην ηλικία των 35 ή 40 ετών, βγει να εργαστεί προκειμένου να ζήσει την οικογένειά της, τότε μειώνεται στο μισό η σύνταξή τους (από το 70% στο 35%). Οι συνταξιούχοι γήρατος απασχολούνται χωρίς καμία περικοπή στις αποδοχές του ΕΦΚΑ.

Γράφει ο Χρήστος Μέγας

Πηγή: ieidiseis.gr