Πώς οι μεγάλοι οίκοι μόδας διαχρονικά εκμεταλλεύονται – ανέξοδα – παραδοσιακά προϊόντα χωρών με πλούσια πολιτισμική ιστορία

Μια πρόσφατη διαμάχη γύρω από την ιταλική εταιρεία πολυτελών ειδών Prada έφερε στο προσκήνιο τον τρόπο με τον οποίο οι παγκόσμιοι κολοσσοί της μόδας εκμεταλλεύονται παραδοσιακά προϊόντα της Ινδίας, αλλά και άλλων χωρών με πλούσια πολιτισμική παράδοση, χωρίς αυτές να έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν κατά κάποιο τρόπο από αυτό.

Η Prada αντιμετώπισε προβλήματα τον Ιούνιο, όταν τα μοντέλα της περπάτησαν στην πασαρέλα στο Μιλάνο φορώντας ένα σανδάλι με πλεξούδα στα δάχτυλα που έμοιαζε με το “Kolhapuri chappal”, ένα χειροποίητο δερμάτινο παπούτσι που κατασκευάζεται στην Ινδία. Τα σανδάλια πήραν το όνομά τους από την Κολχαπούρ – μια πόλη στη δυτική πολιτεία Μαχαράστρα όπου κατασκευάζονται εδώ και αιώνες – αλλά η συλλογή της Prada δεν το ανέφερε αυτό, προκαλώντας αντιδράσεις.

Καθώς η διαμάχη μεγάλωνε, η Prada έβγαλε μια ανακοίνωση που έλεγε ότι αναγνώριζε την προέλευση των σανδαλιών και ότι ήταν ανοιχτή σε «διάλογο για ουσιαστική ανταλλαγή με τους ντόπιους Ινδούς τεχνίτες». Μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες, μια αντιπροσωπεία της Prada συναντήθηκε με τεχνίτες και καταστηματάρχες στο Κολχαπούρ που κατασκευάζουν και πωλούν τα σανδάλια για να κατανοήσει τη διαδικασία, λέγοντας επίσης ότι ο οίκος ενδέχεται να συνεργαστεί στο μέλλον με ορισμένους κατασκευαστές υποδημάτων Kolhapuri.

Το συμβάν δεν είναι μεμονωμένο. Πολλές μεγάλες μάρκες έχουν κατηγορηθεί ότι συστηματικά αντλούν έμπνευση από τις ινδικές και ευρύτερες παραδόσεις της Νότιας Ασίας στην προσπάθειά τους να παραμένουν επίκαιρες, όμως δεν αναφέρουν τις πηγές τους.

Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, ο οίκος Dior δέχτηκε επικρίσεις όταν η συλλογή του που παρουσιάστηκε στο Παρίσι περιλάμβανε ένα χρυσελεφάντινο παλτό σε σχήμα κυνηγόσκυλου, το οποίο πολλοί επεσήμαναν ότι ήταν κατασκευασμένο με τεχνική “mukaish”, μια τεχνική κεντήματος μετάλλου αιώνων από τη βόρεια Ινδία. Η συλλογή δεν έκανε καμία αναφορά στην προέλευση της τεχνικής ή την Ινδία.

Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι μια μάρκα που εμπνέεται από έναν πολιτισμό δεν το κάνει με άσχημη πρόθεση – οι σχεδιαστές σε όλο τον κόσμο επικαλούνται συνεχώς αισθητικές και εμπνεύσεις από διαφορετικές παραδόσεις, τις οποίες προβάλλουν σε παγκόσμια κλίμακα.

Επίσης, στο έντονα ανταγωνιστικό τοπίο της μόδας, πολλοί υποστηρίζουν ότι οι οίκοι μόδας δεν έχουν αρκετό χρόνο για να σκεφτούν τις πολιτισμικές επιπτώσεις των επιλογών τους.

Ωστόσο, οι επικριτές επισημαίνουν ότι κάθε πολιτισμικό δάνειο θα πρέπει να υποστηρίζεται από σεβασμό και αναγνώριση, ειδικά όταν αυτές οι ιδέες χρησιμοποιούνται από ισχυρά παγκόσμια εμπορικά σήματα για να κατασκευαστούν προϊόντα που θα πωληθούν σε απίστευτα υψηλές τιμές.

Πηγή: BBC