Κρίσιμη συνάντηση σήμερα στο Υπουργείο Μετανάστευσης…
Όλοι γνώριζαν αλλά δυστυχώς κανείς δεν πήρε τις σωστές αποφάσεις και δυστυχώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Από τον Ιανουάριο του 2024 πριν δηλαδή περίπου 1,5 χρόνο όταν είχαν ξεκινήσει 3 μήνες πριν να έρχονται στην Κρήτη οι μαζικές αφίξεις οι λιμενικοί χτύπησαν το πρώτο καμπανάκι. Έλεγε τότε ο Πρόεδρος των Λιμενικών Ανατολικής Κρήτης Γιώργος Σφακιανάκης πως στο Τομπρούκ της Λιβύης περιμένουν δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που αυξάνονται καθημερινά, για να έρθουν στην Κρήτη και στην Ελλάδα.
Το είχαν προαναγγείλει οι λιμενικοί πως η Κρήτη κινδυνεύει να γίνει μία νέα Λαμπεντούζα όμως κανείς δεν αντιδρούσε. Παρά τις υποσχέσεις και τις δηλώσεις υπουργών Μεταναστευτικής Πολιτικής κανείς δεν πήρε την κρίσιμη απόφαση να δημιουργήσει κέντρα φιλοξενίας και έτσι φτάσαμε στο σημείο μηδέν. Μεγάλες όμως ευθύνες έχουν και οι τοπικοί μας άρχοντες που βλέποντας το πρόβλημα να έρχεται και την κυβέρνηση να μην αντιδρά δεν πήραν πρωτοβουλίες.
Ούτε η ΠΕΔ Κρήτης αλλά ούτε και η Περιφέρεια στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και δεν μπήκαν στη διαδικασία να προτείνουν χώρους για να δημιουργηθούν οργανωμένα κέντρα για τη φιλοξενία αυτών των ανθρώπων και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Δηλαδή στα Χανιά να είναι 800 και πλέον άτομα στοιβαγμένα στον εκθεσιακό χώρο της Αγιάς, στο Ρέθυμνο για 3 μέρες παραπάνω από 400 άνθρωποι να ζουν κάτω από τον καυτό ήλιο στο εμπορικό λιμάνι της πόλης και σήμερα 240 μετανάστες να βρίσκονται σε ένα ακατάλληλο κτίριο χωρίς εξαερισμό και χωρίς τρεχούμενο νερό στο Ηράκλειο.
Οι αριθμοί είναι σοκαριστικοί από τις αφίξεις μεταναστών : από την 1η Ιουλίου έως και την Τρίτη 8 του Μήνα είχαν φτάσει στην Κρήτη 1949 μετανάστες ενώ από την αρχή του χρόνου μέχρι και τις 8 Ιουλίου ο αριθμός των μεταναστών φτάνει τους 9072. Αν σε αυτούς συμπεριληφθούν οι 520 μετανάστες που έφτασαν στο τελικά στο Λαύριο καθώς κρίθηκε σκόπιμο να μην κατέβουν στο λιμάνι των Σφακίων τότε φτάνουμε τους 9592 μετανάστες από την αρχή του χρόνου και 2469 μόνο μέσα στον Ιούλιο. Από αυτούς πάνω στο νησί αυτή τη στιγμή βρίσκονται περίπου 1500 χωρίς κανείς να μπορεί να πει με σιγουριά πότε θα αναχωρήσουν για τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης της ηπειρωτικής χώρας ενώ κανείς δεν ξέρει πότε θα έχουμε την επόμενη άφιξη. Το μόνο θετικό των τελευταίων δύο ημερών ήταν πως δεν υπήρχε καλός καιρός και έτσι δεν μπορούσαν να φύγουν άλλα σκάφη με μετανάστες από το Τομπρούκ.
Το μεσημέρι της Τετάρτης ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής ανακοίνωσε τη δημιουργία κλειστής δομής ή δομών (δύο) στην Κρήτη χωρίς όμως να διευκρινήσει τι ακριβώς εννοεί με την κλειστή δομή.
«Τα γεγονότα στη Λιβύη αντικατοπτρίζουν την ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος. Γνωρίζετε τον αριθμό παράνομων μεταναστών που έχουν φτάσει στην Κρήτη, αυτή η κατάσταση απαιτεί έκτακτα μέτρα. Η κυβέρνηση πήρε την απόφαση να προχωρήσει στην αναστολή αιτήσεων εξέτασης ασύλου για τρεις μήνες για όσους φτάνουν από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα. Είναι μια προσωρινά αντίδραση, που στηρίζεται στην ίδια επιχειρηματολογία που είχαμε χρησιμοποιήσει για τον Έβρο τον Μάρτιο του 2020. Όσοι εισέρχονται παράνομα στη χώρα, θα συλλαμβάνονται και θα κρατούνται. Όπως ίσως γνωρίζετε, στα διεθνή ύδατα νοτίως της Κρήτης, έγινε επιχείρηση διάσωσης από εμπορικό σκάφος. Θα κατευθυνθούν στο Λαύριο και από εκεί σε δομές του υπουργείου Μετανάστευσης. Η δεύτερη πρωτοβουλία, αφορά στη δημιουργία μια μόνιμης δομής στην Κρήτη, κρατώντας αυτούς που εισέρχονται παράνομα. Τρίτον, οι συζητήσεις μας με τη Λιβύη, τόσο με τη νόμιμη της Δυτικής Λιβύης, όσο και με της Ανατολικής Λιβύης, συνεχίζονται».
«Οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι διατεθειμένες να συνεργαστούν με τις Αρχές της Λιβύης, για να αποτρέψουμε την αναχώρηση βαρκών από τις ακτές της Λιβύης. Ας είμαστε όλοι ξεκάθαροι, η κυβέρνηση στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας: η δίοδος στην Ελλάδα κλείνει και αυτό είναι μήνυμα και προς τους διακινητές και στους δυνητικούς πελάτες τους. Η αντίδρασή μας και η στάση μας θα είναι νόμιμη και πολύ αυστηρή. Θα ενημερώσουμε σχετικά την εθνική αντιπροσωπεία.»
Ήταν η τοποθέτηση του πρωθυπουργού και αυτό που πλέον περιμένει η Περιφέρεια και η ΠΕΔ είναι το ραντεβού που θα γίνει σήμερα μεταξύ του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής και του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη και του Προέδρου της ΠΕΔ Γιώργου Μαρινάκη όπου θα γίνει μία συζήτηση για το τι θα δημιουργηθεί αλλά και που. Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας για τρία στρατόπεδα που είναι πιθανοί χώροι για τα κέντρα Φιλοξενίας δηλαδή το στρατόπεδο Γιακουμάκη στον Καρτερό, το στρατόπεδο στο Τυμπάκι και το στρατόπεδο στο δήμο Μινώα προέρχονται από τις επισκέψεις και τις συζητήσεις που είχε κάνει ο Μάκης Βορίδης πριν παραιτηθεί από υπουργός. Το σίγουρο είναι πως οι λιμενικοί αλλά και οι αστυνομικοί έχουν ζητήσει στο ενδεχόμενο δημιουργίας χώρων προσωρινής φιλοξενίας να είναι κοντά σε λιμάνι και σίγουρα κοντά στην έδρα των υπηρεσιών τους.
Τώρα βέβαια αν δημιουργηθείς την Κρήτη κλειστό κέντρο κράτησης και όχι προσωρινής φιλοξενίας αυτό θα μπορεί να γίνει οπουδήποτε και σίγουρα η άποψη των λιμενικών και αστυνομικών μετράει αλλά δεν έχει και τόσο βαρύνουσα σημασία. Ο περιφερειάρχης Κρήτης με τον οποίο επικοινώνησε ο Αντίλαλος λίγο μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού από το βήμα της Βουλής υποστήριξε πως θέλει να περιμένει τη σημερινή συνάντηση προκειμένου να δει τι ακριβώς εννοούσε ο πρωθυπουργός με την αναφορά σε κλειστή δομή στην Κρήτη. Μία μέρα πριν ο Σταύρος Αρναουτάκης σε δηλώσεις του είχε πει κάνει λόγο για τη δημιουργία δύο κέντρων προσωρινής φιλοξενίας και όχι για κέντρο κράτησης μεταναστών όπως είναι πχ στη Μαγουλέζα όπου καταλήγουν οι μετανάστες από την Κρήτη.
Την ίδια στιγμή οι αντιδράσεις στην Κρήτη φουντώνουν. Το βράδυ της Δευτέρας στην Αγία Γαλήνη λίγο έλειψε να υπάρξει σύγκρουση μεταξύ λιμενικών και κατοίκων και επιχειρηματιών της τοπικής κοινωνίας που απαιτούσαν οι 115 μετανάστες που είχαν φτάσει να μην αποβιβαστούν από το πλοίο της Φρόντεξ αλλά να τους γυρίσουν πίσω από εκεί που ήρθαν.
Την επόμενη μέρα ο Δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης συναντήθηκε με κατοίκους και καταστηματάρχες προκειμένου να τους ηρεμήσει ώστε να μην υπάρξουν ανάλογες αντιδράσεις και ξεφύγει η κατάσταση στην επόμενη άφιξη μεταναστών
Οι κάτοικοι και οι επιχειρηματίες του οικισμού, οι οποίοι ξεπερνούσαν τα 100 άτομα, εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους και διαμαρτυρήθηκαν σε όλους τους τόνους καθώς θεωρούν ότι πλήττεται ο τουρισμός της περιοχής στον οποίο στηρίζεται η τοπική οικονομία. Οι κάτοικοι ανέφεραν ότι δεν υπάρχουν ρατσιστικά κίνητρα αλλά βρισκόμαστε στη μέση της τουριστικής περιόδου, κανείς δεν γνωρίζει για τις εξελίξεις και πόσες βάρκες θα προσεγγίσουν την περιοχή τις επόμενες μέρες, τονίζοντας ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα πληγούν κυρίως οι μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εστίαση και τον τουρισμό.
Ο Δήμαρχος από την πλευρά του ανέφερε ότι αντιλαμβάνεται πλήρως τις ανησυχίες των κατοίκων αφού οι μεταναστευτικές ροές αποτελούν ένα σύνθετο κοινωνικό – οικονομικό φαινόμενο με τεράστιες συνέπειες για τις περιοχές υποδοχής όπως ο Δήμος Αγίου Βασιλείου.
Ο κ. Ταταράκης σημείωσε ότι η εξίσωση του μεταναστευτικού είναι περίπλοκη με πολλές μεταβλητές στις περιλαμβάνεται και η ανθρώπινη διάσταση του προβλήματος αφού πρέπει να εξασφαλισθούν οι βασικές ανάγκες των μεταναστών όπως τροφή και στέγη κατά την ολιγοήμερη παραμονή τους.
Τόνισε όμως ότι όλο αυτό πρέπει να γίνεται οργανωμένα και συντεταγμένα από την πολιτεία καθώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχει ούτε την αρμοδιότητα, ούτε τις υποδομές και ούτε τους πόρους.
Στο τέλος της συνάντηση αποφασίστηκε η σύνταξη κοινής επιστολής προς τον Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τους Βουλευτές το και την Περιφέρεια Κρήτης για την εξεύρεση λύσης η οποία θα ανακουφίσει την περιοχή από το ένα μεγάλο πρόβλημα και θα προλάβει μελλοντικές δυσάρεστες εξελίξεις.
Ανάλογες ήταν και οι αντιδράσεις στα Σφακιά όταν πλησίαζε το πλοίο που μετέφερε τους 520 μετανάστες που είχαν βρεθεί νότια της Γαύδου και το οποίο τελικά αποφασίστηκε να πάει στο λιμάνι του Λαυρίου.
Ο Αντίλαλος της Μεσαράς βρέθηκε τη Δευτέρα το πρωί σε Λέντα, Λούτρα και στο Δισκό ενώ την Τρίτη στα Καλά Λιμάνια όπου υπήρξε μία ακόμα άφιξη συγκεκριμένα 47 μεταναστών. Οι κάτοικοι και οι επαγγελματίες στις περιοχές αυτές είναι στα όρια τους. Ειδικά στο Λέντα θεωρούν πως η κακή τουριστικά χρονιά οφείλεται στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από το μεταναστευτικό. Όπως είπαν στον Αντίλαλο είναι τραγικό να έχουμε φτάσει στον Ιούλιο και να υπάρχουν ακυρώσεις και πληρότητες που κυμαίνονται στο 60 με 70%.
Κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία για την «αναστολή της υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα με οποιοδήποτε πλωτό μέσο που προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική».
Με την προτεινόμενη τροπολογία προβλέπεται η προσωρινή αναστολή της υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου για άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε πλωτό μέσο που προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική. Τα πρόσωπα αυτά επιστρέφονται αμέσως, χωρίς να γίνεται καταγραφή τους, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής τους.
Η ρύθμιση αυτή τίθεται σε ισχύ από την κατάθεση της τροπολογίας και εφαρμόζεται για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών, ενώ υπάρχει η δυνατότητα το διάστημα αυτό να συντμηθεί με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.
Η τροπολογία κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείο Ανάπτυξης με τίτλο «Αναμόρφωση του πλαισίου νια την επαγγελματική κατάρτιση υπαλλήλων που χειρίζονται δημόσιες συμβάσεις», το οποίο έχει προγραμματιστεί να τεθεί προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, αύριο Πέμπτη.
Την νομοθετική αυτή ρύθμιση είχε ανακοινώσει από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας για τρίμηνη αναστολή εξέτασης αιτημάτων ασύλου για όσους καταφθάνουν στην Ελλάδα από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα, ενώ προανήγγειλε τη δημιουργία μόνιμης κλειστής δομής στην Κρήτη (υπό την προαίρεση δημιουργίας μίας ακόμη), που θα κρατούνται όσοι εισέρχονται παράνομα στη χώρα.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με τη ρύθμιση αυτή αντιμετωπίζεται η κατάσταση ανάγκης που υφίσταται η χώρα λόγω των αυξημένων ροών πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι εισέρχονται παράνομα δια της θαλάσσιας οδού, με πλωτά μέσα προερχόμενα από τη Βόρεια Αφρική.
«Για να γίνει αντιληπτός ο βαθμός του προβλήματος αναφέρεται ενδεικτικά ότι οι αφίξεις πολιτών τρίτων χωρών από τη Λιβύη, σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμενικού Σώματος, κατά το χρονικό διάστημα από 1ης Ιανουαρίου 2025 έως και 8 Ιουλίου 2025, είναι αυξημένες σε ποσοστό τριακόσια είκοσι τοις εκατό (320%) σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι. Υπογραμμίζεται, τέλος, ότι μόνο κατά το τελευταίο δεκαήμερο έχουν καταγραφεί αφίξεις περισσότερων πολιτών τρίτων χωρών από τη Λιβύη, σε σχέση με το σύνολο του έτους 2024» επισημαίνεται ακόμη.
Σε ανάρτησή του στο Χ, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης, έγραψε: «Η τροπολογία κατατέθηκε. Αύριο ψηφίζεται η αναστολή υποβολής και εξέτασης αιτήσεων ασύλου. Όσοι παράνομα μπαίνουν δεν δεχόμαστε αιτήσεις ασύλου, συλλαμβάνονται, κρατούνται και μόνο επιστρέφονται. Διάταξη προάγγελος των ποινικών διατάξεων που θα ορίζουν φυλακή ή επιστροφή».
Είχε προηγηθεί το ναυάγιο της επίσκεψης των υπουργών Μετανάστευσης Ελλάδας Ιταλίας και Μάλτας και του επιτρόπου της ΕΕ για τη Μετανάστευση στην Ανατολική λιβύη όπου Personae non gratae θεωρήθηκαν ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ καθώς και οι υπουργοί Μετανάστευσης της Ιταλίας, Μάλτας και Ελλάδας από το καθεστώς Χαφτάρ στη Λιβύη.
Σε μια αιφνιδιαστική και πρωτοφανή κίνηση, με πλούσιο παρασκήνιο, η Βεγγάζη χαρακτήρισε «ανεπιθύμητους» τους ευρωπαίους αξιωματούχους τους οποίους και εκδίωξε.
Η απόφαση ελήφθη μετά την άφιξή τους στο Διεθνές Αεροδρόμιο Μπενίνα στη Βεγγάζη και τους ενημέρωσε για την ανάγκη άμεσης εγκατάλειψης του λιβυκού εδάφους ξεκαθαρίζοντας ότι θεωρούνται ανεπιθύμητοι. Σύμφωνα με το καθεστώς Χαφτάρ, «οι υπουργοί δεν ακολούθησαν τις οργανωμένες διαδικασίες εισόδου, μετακίνησης και διαμονής ξένων διπλωματών, οι οποίες αναφέρονται στην εγκύκλιο που εξέδωσε η λιβυκή κυβέρνηση».
Σε ανάρτησή του, ο Μάγκνους Μπρούνερ δεν αναφέρει τους λόγους της ακύρωσης αλλά αντιθέτως αναφέρεται στις επαφές που πραγματοποιήθηκαν στη Τρίπολη.
Μεταξύ άλλων, δηλώνει ότι: «Μόλις ολοκληρώσαμε την αποστολή μας στη Λιβύη μαζί με τους υπουργούς που είναι αρμόδιοι για τη μετανάστευση από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.
Στην Τρίπολη, πραγματοποιήσαμε εις βάθος συζητήσεις με τον Πρωθυπουργό Ντμπέιμπεχ, τον Υπουργό Εξωτερικών Αλ-Μπαούρ, τον Υπουργό Εσωτερικών Τραμπέλσι και τον Υπουργό Εργασίας Αλ-Αμπέντ. Συζητήσαμε κοινές προκλήσεις στον τομέα της μετανάστευσης και επιβεβαιώσαμε την κοινή δέσμευση για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Αυτή η αποστολή έθεσε τις βάσεις για ευρύτερη συνεργασία.
Οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί στη Βεγγάζη τελικά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».
Την ίδια ώρα, η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις. Η πρώτη αντίδραση ήταν πως επρόκειτο για αποστολή της Κομισιόν με επικεφαλής τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ, τον οποίο συνόδευαν τρεις υπουργοί κρατών -μελών της Ε.Ε. Με αυτόν τον τρόπο, ενδεχομένως, τα στελέχη της κυβέρνησης να μην θέλουν να επωμιστούν την ευθύνη του διπλωματικού ναυαγίου, καθώς πράγματι δεν αφορά την Αθήνα μόνο αυτή η πρωτοφανή κίνηση του Χαφτάρ.
Η ευκαιρία της Ελλάδας
Ωστόσο, αυτό δίνει την ευκαιρία στην Ελλάδα, όπως λένε έμπειροι αναλυτές, να πιέσει περισσότερο την Ευρώπη για το μεταναστευτικό. Όπως λένε συχνά τα κυβερνητικά στελέχη, οι αυξημένες ροές στην Κρήτη δεν είναι θέμα που αφορά μόνο τη χώρα μας, αλλά συνολικά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η εξέλιξη, ενδεχομένως να διευκολύνει την Αθήνα να πιέσει για ένα πιο αυστηρό μεταναστευτικό σχέδιο.
Σε τηλεοπτική του συνέντευξηο κυβερνητικός εκπρόσωπος παραδέχθηκε ότι ήταν ένα πρωτοφανές περιστατικό. Εκτίμησε ότι «τα περιθώρια έχουν στενέψει» ενώ όπως είπε, η Αθήνα εξετάζει πιο αυστηρά και αποτελεσματικά μέτρα. Ο κ. Μαρινάκης εκτίμησε ότι η αποπομπή των Ευρωπαίων διπλωματών από τον Χαφτάρ είναι ενδεικτική των προθέσεών του και αποτελεί, ουσιαστικά, την απάντησή του στις πιέσεις να κλείσει την στρόφιγγα των μεταναστευτικών ροών.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, έκανε λόγο για χαοτική κατάσταση δεδομένου ότι δύο σχήματα διεκδικούν την ιδιότητα της κυβέρνησης της Λιβύης. «Δεν νομίζω ότι ήταν μία θετική στάση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί μέσα σε αυτή την εξαιρετικά περίεργη κατάσταση να βρει μία λύση, όπως έχει επιχειρήσει και με άλλους γείτονες στα νότια και στα ανατολικά, σε ένα περίπλοκο θέμα όπως το μεταναστευτικό. Η Λιβύη πρέπει να κατανοήσει ότι δεν μπορεί να αγνοήσει τον παράγοντα Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι ο δρόμος για την όποια οικονομική στήριξη της Λιβύης περνάει και από την Αθήνα», υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης.
