Οι κυρώσεις της ΕΕ στον Murtaza Ali Lakhani και οι συνέπειες για την JetOil στην Ελλάδα

Ο Murtaza Ali Lakhani, Πακιστανο-Καναδός επιχειρηματίας γεννημένος το 1962, είναι γνωστός στον κλάδο του πετρελαίου ως πρώην trader της Glencore και ιδρυτής/CEO του ομίλου Mercantile & Maritime Group, με έδρες σε Σιγκαπούρη, Λονδίνο και Ντουμπάι. Οι δραστηριότητές του επικεντρώνονται στο εμπόριο πετρελαίου, με σημαντικές σχέσεις με τη ρωσική κρατική εταιρεία Rosneft (υπό τον CEO Igor Sechin).

…ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες…

Σύμφωνα με έρευνες, ο Lakhani έχει παίξει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία δικτύων εταιρειών που βοηθούν τη Ρωσία να εξάγει πετρέλαιο παρά τις δυτικές κυρώσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία, καθώς ελέγχει πλοία που μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου. Η ΕΕ αναφέρει ότι χρησιμοποιεί τον λεγόμενο «σκιώδη στόλο», δηλαδή πλοία που λειτουργούν εκτός δυτικών κανονισμών, συχνά με απενεργοποιημένα συστήματα AIS (για αποφυγή ανίχνευσης), έλλειψη επαρκούς ασφάλισης, μη διαφανή ιδιοκτησία και υψηλού κινδύνου πρακτικές (π.χ. ship-to-ship μεταφορές για απόκρυψη προέλευσης).

Τι λέει ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση

Στις 15 Δεκεμβρίου 2025, η ΕΕ πρόσθεσε τον Lakhani στη λίστα κυρώσεων με τον Κανονισμό (EU) 2025/2588, που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, και στην οποία αναφέρεται ότι: «Ο Murtaza Lakhani είναι επιχειρηματίας με συμφέροντα στον τομέα του πετρελαίου. Μέσω των εταιρειών του, διευκολύνει τις μεταφορές και τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, ιδίως από τη ρωσική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft.

Συγκεκριμένα, ελέγχει πλοία που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου από τη Ρωσία, ενώ εφαρμόζει παράτυπες και υψηλού κινδύνου πρακτικές ναυτιλίας (όπως απενεργοποίηση AIS, έλλειψη ασφάλισης, μη διαφανής διακυβέρνηση). Ο τομέας του πετρελαίου αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τη ρωσική κυβέρνηση, υπεύθυνη για την αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας.»

Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση συναλλαγών με τον Lakhani και σχετιζόμενες οντότητες εντός ΕΕ.

Συνέπειες για την Ελλάδα και την Cetracore-JetOil

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Jet-Oil ο Lakhani είναι ο πραγματικός δικαιούχος της ελληνικής εταιρείας Cetracore-JetOil (μέσω του ομίλου Mercantile & Maritime). Ως εκ τούτου, οι κυρώσεις επηρεάζουν άμεσα την εταιρεία, που διαθέτει πάνω από 11ο πρατήρια (κυρίως Βόρεια Ελλάδα) και μεγάλες αποθήκες.

Η εταιρεία ανακοίνωσε προσωρινή αναστολή λειτουργίας στις 16 Δεκεμβρίου 2025 για πλήρη συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Ερευνώντας το θέμα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως η Ελλάδα δεν μπορεί να κινηθεί υπέρ της εταιρείας. Οι κυρώσεις της ΕΕ (υπέρ των οποίων τάχθηκε και η χώρα μας) είναι δεσμευτικές και άμεσα εφαρμοστέες σε όλα τα κράτη-μέλη (άρθρο 215 ΣΛΕΕ). Καμία εθνική αρχή δεν μπορεί να τις παρακάμψει ή να “προστατεύσει” την εταιρεία, εκτός αν υπάρξει δικαστική απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που αίρει τον Lakhani από τη λίστα (π.χ. μετά από προσφυγή του ιδίου).

Μέχρι τότε, οποιαδήποτε συναλλαγή απαγορεύεται, και περιουσιακά στοιχεία παγώνουν. Η υπόθεση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά του ρωσικού “shadow fleet”, που στοχεύει να περιορίσει τα έσοδα της Μόσχας από πετρέλαιο.

Πηγές: Επίσημη Εφημερίδα ΕΕ (eur-lex.europa.eu), Lloyd’s List (Δεκέμβριος 2025).

Σχετική είδηση: Αιφνιδιαστικό λουκέτο στην αγορά καυσίμων – Η Jetoil «πάγωσε» τη λειτουργία της