Οι ανθρώπινες σχέσεις… ένα λεπτό νήμα που άλλοτε λάμπει σαν χρυσό φως κι άλλοτε κόβεται μ’ έναν ήχο που δεν ακούγεται, μόνο αισθάνεται. Είναι το άγγιγμα που θυμάσαι, το βλέμμα που δεν ειπώθηκε ποτέ, η σιωπή που έμεινε να αιωρείται ανάμεσα σε δύο ψυχές που κάποτε τόλμησαν να συναντηθούν. Δεν είναι εύκολες οι σχέσεις των ανθρώπων. Θέλουν γενναιότητα, ευαισθησία και μιαν εσωτερική αλήθεια που δεν υποδύεται τίποτα.
Μα ποιος αντέχει τόση αλήθεια; Οι άνθρωποι φοβούνται το βάθος, το καθαρό νερό που καθρεφτίζει και τα δικά τους σκοτάδια. Προτιμούν συχνά να αγγίζουν επιφανειακά, να χαμογελούν μετρημένα, να κρατούν αποστάσεις. Κι όμως, κάπου μέσα τους πονούν για μιαν αγκαλιά που δεν έδωσαν, για έναν λόγο που δεν ειπώθηκε, για μια συγνώμη που σιώπησε από περηφάνια.
Οι σχέσεις αρχίζουν με ένα βλέμμα, ένα τυχαίο «γεια» που μπορεί να γίνει σύμπαν. Κι αν σταθείς τυχερός, αυτό το «γεια» ανθίζει σε εμπιστοσύνη, σε κοινές σιωπές, σε εκείνη την ανείπωτη συντροφικότητα που δεν χρειάζεται λόγια. Είναι το θαύμα της ανθρώπινης ύπαρξης: ότι μπορούμε, έστω για λίγο, να συναντηθούμε πραγματικά.
Μα κάθε σχέση κουβαλάει μέσα της τον φόβο της φθοράς. Όπως το άνθος που ξέρει πως θα μαραθεί, έτσι και ο άνθρωπος γνωρίζει πως κάθε δεσμός μπορεί να ραγίσει. Από παρεξηγήσεις, από κούραση, από τις μικρές καθημερινές απουσίες που σωρεύονται σαν σκόνη πάνω στη μνήμη. Κι όμως, ακόμα κι όταν όλα μοιάζουν να τελειώνουν, κάτι μένει — ένα άρωμα, μια φράση, ένα φως που δεν σβήνει.
Η σχέση δεν είναι κατοχή -ιδιοκτησία – είναι προσφορά. Δεν είναι να κρατάς τον άλλον, είναι να του επιτρέπεις να υπάρχει. Να τον βλέπεις να απλώνει τα φτερά του χωρίς να τα σπας από φόβο μήπως σε ξεχάσει. Όποιος αγαπά αληθινά, δεν φυλακίζει. Αφήνει. Και περιμένει, με πίστη πως η αγάπη δεν χρειάζεται δεσμά για να αντέξει, μονάχα αλήθεια.
Οι ανθρώπινες σχέσεις μας καθρεφτίζουν. Μας δείχνουν πού πονάμε, πού φοβόμαστε, πού ελπίζουμε. Ο άλλος γίνεται καθρέφτης, και μέσα του βλέπουμε την ψυχή μας, γυμνή από ρόλους, από μάσκες, από εκείνα τα «πρέπει» που μάθαμε να φοράμε για να χωρέσουμε στον κόσμο. Και τότε, αν τολμήσουμε να μείνουμε, χωρίς να κρυφτούμε, κάτι βαθύ γεννιέται: η τρυφερότητα. Εκείνη η ήσυχη δύναμη που κάνει δύο ανθρώπους να αντέχουν μαζί τις καταιγίδες.
Μα δεν είναι όλες οι σχέσεις φωτεινές. Υπάρχουν κι εκείνες οι δύσκολες, που πονάνε, που σε μαθαίνουν μέσα από την απώλεια. Οι σχέσεις που σβήνουν σιγά, σαν κερί που τελειώνει. Κι όμως, κι αυτές κάτι αφήνουν. Μια σοφία, μια ωριμότητα, μια εσωτερική συμφιλίωση με το γεγονός πως τίποτα δεν κρατά για πάντα — κι ότι η αγάπη, όταν είναι αληθινή, δεν χρειάζεται αιωνιότητα για να είναι ιερή.
Ίσως τελικά οι ανθρώπινες σχέσεις να είναι το πιο μεγάλο μας μάθημα. Μας διδάσκουν να ακούμε, να συγχωρούμε, να επιστρέφουμε. Μας μαθαίνουν πως η καρδιά δεν είναι ποτέ ίδια μετά από μια βαθιά συνάντηση. Κάθε άνθρωπος που περνά από τη ζωή μας, αφήνει πάνω μας ένα αποτύπωμα — άλλοτε απαλό σαν χάδι, άλλοτε βαθύ σαν πληγή. Και τα δύο χρειάζονται. Γιατί χωρίς πληγές, δεν θα ξέραμε την αξία της επούλωσης.
Στο τέλος, ίσως όλη η ζωή να είναι ένα ταξίδι επιστροφής στην απλότητα της σχέσης. Να μάθουμε να κοιτάμε ξανά ο ένας τον άλλον στα μάτια, να ακούμε χωρίς να ετοιμάζουμε απάντηση, να αγγίζουμε χωρίς φόβο. Να θυμόμαστε πως κάθε ψυχή που συναντάμε είναι ένας μικρός κόσμος, ένας ουρανός που ζητά να φωτιστεί.
Ο ποιητής μας Νικηφόρος Βρεττάκος έγραφε: « Η αγάπη είναι να βλέπεις τον άλλον όπως τον οραματίζεται ο Θεός»
Κι όταν έρθει η στιγμή του αποχωρισμού, να μην μείνει πίκρα. Να υπάρχει ευγνωμοσύνη. Γιατί συναντηθήκαμε. Γιατί μοιραστήκαμε έστω μιαν ανάσα αλήθειας μέσα στο θόρυβο του κόσμου. Κι αυτό, ίσως, είναι το πιο ιερό πράγμα που μπορεί να συμβεί ανάμεσα σε δύο ανθρώπους.
Ως κατακλείδα θα ήθελα να θυμηθούμε τον CarlJung: « Η συνάντηση δύο προσωπικοτήτων είναι όπως η επαφή δύο χημικών ουσιών αν υπάρξει κάποια αντίδραση και οι δύο μεταμορφώνονται!»
Εύα Καπελλάκη Κοντού [Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος & ραδιοφωνική παραγωγός]
