Ο Καπετάν Γιάννης Σκουντής Στεφανάκης – Ο γενέθλιος τόπος Σίβας, τον τιμά μετά από 145 χρόνια!

Ο Καπετάν Γιάννης  Σκουντής Στεφανάκης – Ο γενέθλιος τόπος Σίβας, τον τιμά μετά από 145 χρόνια!

Γέννηση και Καταγωγή

Γεννήθηκε το 1790 στον Σίβα της Πυργιωτίσσης, στην περιοχή της Φαιστού, στη Μεσαρά Κρήτης.

Ανήκε σε οικογένεια με έντονο αγωνιστικό φρόνημα. Από μικρός γαλουχήθηκε με τα ιδανικά της ελευθερίας και της αντίστασης απέναντι στον τουρκικό ζυγό.

Το παρωνύμιο «Σκουντής»

Το παρωνύμιο «Σκουντής» που σημαίνει κυνηγετικό ή δαγκανιάρικο  σκυλί, το πήρε η οικογένεια αυτή γιατί ένας από τους Στεφανάκηδες  πολύ πιθανόν ο Γιάννης Στεφανάκης συμπέθερος του γέρο – Κόρακα από τη θυγατέρα του Μαρία η οποία  είχε παντρευτεί τον γιο του γέρο – Γιάννη Σκουντή τον Θεμιστοκλή, ήταν πάντα αντίθετης γνώμης στις διάφορες συνελεύσεις και με τις επιθέσεις του εναντίον των άλλων πληρεξουσίων δεν συμφωνούσε απόλυτα μαζί των.

Δεν αποκλείεται όμως να δόθηκε το παρωνύμι του Σκουντή στην οικογένεια αυτή όταν ο Γιάννης Στεφανάκης στα 1867 όπως αναφέρεται σε μια επιστολή του γέρο – Κόρακα ήταν εντεταλμένος για την ησυχία και την ευταξία της Μεσαράς οπότε λόγω της αυστηρότητας του να του έδωσε ο λαός το όνομα «Σκουντής» που αργότερα έγινε γνωστό και επικράτησε του πραγματικού οικογενειακού επιθέτου Στεφανάκης.

Πρώτα Βήματα

Έφηβος ακόμα, έβλεπε τις σκιές των Τούρκων να πέφτουν βαριές πάνω στην περιοχή της Μεσαράς. Ο πατέρας του φαίνεται να τού έλεγε συχνά:

– «Γιάννη, να ’χεις καρδιά πέτρα, μα νου καθάριο. Η λευτεριά δεν κερδίζεται μόνο με το γιαταγάνι».

Κι εκείνος έσφιγγε τα χείλη του και κρατούσε τη συμβουλή μέσα του σαν ιερή παρακαταθήκη.

Στην Επανάσταση

Με το ξέσπασμα του 1821, ο καπετάν Γιάννης πήρε τα όπλα και στάθηκε δίπλα στον περίφημο Μιχαήλ Κουρμούλη. Στα βουνά της Κρήτης, στις σπηλιές και στα χαράκια, έστηναν ενέδρες. Και αργότερα πλάι στον Θ. Κολοκοτρώνη.

Λέγεται πως ένα βράδυ, γύρω από τη φωτιά, κάποιος πολεμιστής τον ρώτησε:

– «Καπετάνιε, γιατί σε λεν Σκουντή;»

Κι εκείνος, μ’ ένα χαμόγελο πικρό, αποκρίθηκε:

– «Γιατί σαν πιάσω τον εχθρό, δεν αφήνω το δάγκωμα ως να πέσει κάτω. Κι έτσι θα ’μαι ώσπου να φύγει κι ο τελευταίος Τούρκος απ’ την Κρήτη».

 Οι Μάχες

Το 1828 πολέμησε στη μάχη του Φαλήρου. Η θάλασσα έβραζε από τα κανόνια κι η στεριά γέμιζε καπνό. Οι Κρητικοί πολεμιστές ξεχώρισαν για την ανδρεία τους· πρώτος ανάμεσά τους ο Σκουντής. Και ως τραυματισμένος δεν έπαψε να πολεμά. Ο μεγάλος οπλαρχηγός Καραϊσκάκης έχασε τη ζωή του μαχόμενος για την Λευτεριά.

Ο Άνθρωπος της Πολιτικής

Η φήμη του δεν σταμάτησε στο πεδίο της μάχης. Ο Γιάννης Σκουντής βρέθηκε ως πληρεξούσιος της Κρήτης στη Γ’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου.

Εκεί, ανάμεσα σε φωνές και λόγια, σήκωσε το βλέμμα και  φέρεται να είπε:

– «Δεν ήρθα για μένα. Ήρθα για τη γη που μυρίζει φασκόμηλο και αίμα. Ήρθα για την Κρήτη που ακόμα στενάζει. Κι αν δεν την ακούσετε, θα ’ρθει μέρα που θα την ακούσει όλη η Ελλάδα».

Η φωνή του άφησε σιωπή στην αίθουσα· ακόμα και οι πιο ισχυροί ένιωσαν το βάρος των λόγων του.

Πρέπει να σημειωθεί πως αργότεραστην Δ΄ Εθνοσυνέλευση που έγινε στο Άργος από τις 11 Ιουλίου έως τις 6 Αυγούστου 1829, η οποία συνήλθε στο αρχαίο θέατρο της περιοχής ενώ προηγήθηκε ο καθιερωμένος αγιασμός στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, συμμετείχαν 236 πληρεξούσιοι από όλη την Ελλάδα για πρώτη φορά εκλεγμένοι από άμεση ψηφοφορία στις Ελληνικές εκλογές του 1829. Μεταξύ των πληρεξουσίων της Κρήτης και ο Αναγνώστης – Στεφανάκης Σκουντής.

[…] Σήμερα λοιπόν περί την 5  το πρωί ο Κυβερνήτης φορών τα εθνικά παράσημα πεζός και άνευ φρουράς,συνεπομένων μόνον συνωδευμένος παρά του υπουργικού συμβουλίου και του Ναυάρχου κ. Μιαούλη και ακολουθούντων και των κατοίκων,υπήγενεις την εκκλησίαν όπου παρεστάθηεις την τελετή παρόντων όλων των Πληρεξουσίων. Μετά τη θείανλειτουργίανορκισθέντες κατά την τάξινοιΠληρεξούσιοι απήλθον εις το θέατρον και εκάθισαν εις το προητοιμασμένονσυνέδριον, το οποίον ήτονολοσκέπαστον εκ μυρσινών και δαφνών. Ο από του ναού εις το θέατρο δρόμος περιεστοιχίζετο το υπό στρατευμάτων τινών τακτικών και ατάκτων και ενός λόχου ιππικού υπό τας διαταγάς του αρχηγού της εθνικής φρουράς Νικήτα Σταματελοπούλου, και διήρχετο δι’ ενός θριαμβευτικού τόξου προ της εισόδου του θεάτρου κεμένου δεκαπενταμελής επιτρόπου επιτροπή Πληρεξουσίων υπήγε και συνώδευσε τον Κυβερνήτην από του ναού εις το συνέδριον. Η Α.Ε. ανέβηεις το θέατρον με την ανήκουσανπομπήν, ηγούμενηπαιανιζούσης στρατιωτικής μουσικής […]

Δημοσίευμα στον Τύπο

ΓΓΕ1829 φυλ.49 

Με τον Καποδίστρια

Αργότερα, ο Ιωάννης Καποδίστριας φέρεται να τον κάλεσε κοντά του λέγοντάς του:

– «Καπετάν Σκουντή, σε θέλω στην επιτροπή των Κρητικών υποθέσεων. Χρειάζομαι ανθρώπους που δεν λυγίζουν».

Κι εκείνος φέρεται ν’ αποκρίθηκε:

– «Δεν γεννήθηκα να λυγίζω Κυβερνήτη,μα να στέκομαι ίσια για τον τόπο μου».

Τα Τελευταία Χρόνια

Γύρισε στον Σίβα γεμάτος πληγές, μα με καρδιά που δεν γέρασε. Οι χωριανοί τον έβλεπαν να περπατά στην πλατεία, σιωπηλός, με το βλέμμα να χάνεται στα βουνά. Κι ήξεραν πως κουβαλούσε μέσα του όλες τις μάχες, όλους τους συντρόφους που χάθηκαν.

Η Κληρονομιά

Ο καπετάν Γιάννης Σκουντής έφυγε από τη ζωή, μα έμεινε στην ιστορία σαν πρωτοκαπετάνιος της Μεσαράς. Ο άντρας που δεν γνώρισε φόβο, που «δάγκωνε» τον εχθρό ως το τέλος, που μιλούσε με το σπαθί αλλά και με τον λόγο του.

Κι όταν σήμερα στέκεται η προτομή του στον Σίβα, δεν είναι μόνο ένα άψυχο υλικό είναι φωνή. Φωνή που ψιθυρίζει:

«Η λευτεριά δεν χαρίζεται· κερδίζεται με αίμα, πίστη και καρδιά που δεν λυγά.»Σήμερα, η προτομή του στην πλατεία του Σίβα θυμίζει σε όλους τις θυσίες και τον ηρωισμό του.

Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους χωράει η εποχή τους. Ο καπετάν Σκουντής ανήκει σε εκείνους που στάθηκαν όρθιοι, ακόμη κι όταν οι άνεμοι της Ιστορίας λυσσομανούσαν. Το βλέμμα του, καθάριο και βαθύ σαν τις πηγές του Ψηλορείτη, έδινε κουράγιο πριν ακόμη ειπωθεί η λέξη. Δεν πολέμησε μόνο με τα όπλα· πολέμησε με το ήθος, με την παλικαριά, με την αφοσίωση στον συνάνθρωπο.

Κι αν η μνήμη μας είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά, τότε εκείνος μας κληροδότησε την αρετή της λεβεντιάς. Στους αγώνες, στις σιωπές, στις αφανείς θυσίες, ο καπετάν Σκουντής ύφανε ένα πανί από τιμή και αξιοπρέπεια, που ακόμη σκιάζει και προφυλάσσει τις γενιές μας.

Δεν είναι τυχαίο που οι παλαιότεροι τον αναφέρουν με ευγνωμοσύνη και οι νεότεροι με θαυμασμό. Γιατί ο άνθρωπος γίνεται θρύλος όταν αρνείται να προδώσει την ψυχή του τόπου του. Ο καπετάν Σκουντής ήταν και παραμένει μια τέτοια μορφή: το αληθινό μέτρο της Κρήτης μας.

Και ας μείνει η εικόνα του Καπετάν Σκουντή  όχι απλώς σε λίθο, αλλά στον καθρέφτη της καρδιάς του Σίβα, όπου το φως του αγώνα διατηρείται ζωντανό, μέσα από λόγους, μνήμες και την τρανή παρουσία του Πνεύματος της Ελευθερίας.

Αποκαλυπτήρια – τελετή για τον σπουδαίο Σιβιανό επαναστάτη και πολιτικό Καπετάν Γιάννη Σκουντή – Στεφανάκη.

Μετά τον εσπερινό για τον εορτασμό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και την επιμνημόσυνη δέηση στον ανδριάντα του καπετάν Γιάννη Σκουντή ακολούθησαν τ’ αποκαλυπτήρια και η κατάθεση στεφάνων από τους κκ. Ταξίαρχο κ. Κωστάκη, εκ μέρους της 5ης Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας Σμήναρχο κ. Φώτιος Σαμαρινό, Διοικητή του ΚΕΔΑ Τυμπακίου

Τον  Εντεταλμένο Περιφερειακό Σύμβουλο Οδικής Ασφάλειας κ. Γιώργο Καρτσάκης

Τον Αντιδήμαρχο Οικονομικών κ. Γιώργο Ντισπυράκη

Την  Αντιδήμαρχο Παιδείας κα Βασιλεία Αρμουτάκη

Τον επικεφαλή της Αντιπολίτευσης του Δήμου Φαιστού κ. Γιάννη Μαθιουδάκη

Τον  Πρόεδρο της Κοινότητας Σίβα κ. Νίκο Βολακάκη

Τον  Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίβα «Θέμος Κορνάρος» κ. Τίτο Ταγαράκη

Τον εκπρόσωπο της οικογένειας του τιμώμενου, κ. Αριστοτέλη Σκουντάκη

Μετά το πέρας της τελετής αποκαλυπτηρίων ακολούθησαν ομιλίες για τον μεγάλο οπλαρχηγό στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου.

Ο κος Δημήτρης Κυπριωτάκης ιστορικός ερευνητής, μίλησε για την εποχή που έδρασε ο καπετάν Γιάννης Σκουντής, ρίχνοντας φως σε άγνωστες πτυχές της ιστορίας.

Ο κος Αριστοτέλης Σκουντάκης, φαρμακοποιός και πρόεδρος φαρμακοποιών Ηρακλείου, ως απόγονος του καπετάν Σκουντή μας πληροφόρησε λεπτομερώς για την πορεία του καπετάν Σκουντή τόσο ως πολεμάρχου οπλαρχηγού όσο και ως πολιτικού αλλά και ως πολεμικού συμβούλου.

Ο Πρόεδρος του πολιτιστικού Συλλόγου Σίβα «Θέμος Κορνάρος» κος Τίτος Ταγαράκης ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν ώστε να πραγματοποιηθεί αυτή η σπουδαία εκδήλωση για το άξιο τέκνο του Σίβα τον αγωνιστή για την λευτεριά αλλά και τον σπουδαίο εκπρόσωπο – πληρεξούσιο της Κρήτης στις Εθνοσυνελεύσεις.

Μεταξύ των αξιότιμων ομιλητών της βραδιάς ήταν ο κος Γιώργος Συγκελάκης στρατηγός ε.α. του οποίου παραθέτω το έμμετρο αφιέρωμα στον Καπετάν Σκουντή:

Άγαλμα έχει ο Κουσές, άγαλμα και η Πόμπια και ξαποπίσω

ακολουθεί και το Πετροκεφάλι, ήθελα και να κάτεχα ο Σίβας ήντα κάνει;

Ο Σίβας έχει ήρωα και όποιος δε το κατέχει και του Σκουντή η προτομή πρέπει να βρει μια θέση.

Και η θέση είναι ανάλογη με τα καθήκοντά του για τα πολλά χαρίσματα μα και τη λεβεντιά του και όλοι αναστορούμαστε τα κατορθώματά του.

Μονάχα να σκεφτεί κανείς πού ‘φθασε η αφεντιά του με ποιους συνεπολέμησε αυτός κι η φαμελιά του.

Στο Πειραιώτικο γιαλό στον κάμπο Φαληράκι γενναία επολέμησε με τον Καραϊσκάκη.

Στο όμορφο Φραγκοκάστελο στον όρμο στο λιμάνι εκειάετραυματίστηκε μαζί με τον Νταλιάνη.

Σήμερα μαζευτήκαμε σε τούτη την πλατεία για να τον ετοιμήσουμε όλη η κοινωνία.

Εκαμαμέ του προτομή ως άξιζε η θωριά του η ηρωική του η μορφή μα και η αρχοντιά του.

Και τώρα η άγια του ψυχή η του Σκουντή του Γιάννη θε να βρει τον αναπαημό που χρόνια αναθιβάνει.

Και να χαρεί που σήμερα με ευλάβεια τον τιμούμε και αν χρειαστεί καμιά φορά αντάξιοι θα φανούμε.

Αιωνία του η μνήμη!

Εύα Καπελλάκη Κοντού [Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος & ραδιοφωνική παραγωγός]