Μεταναστευτικό ώρα μηδέν – Το μπαλάκι στην αυτοδιοίκηση από το Υπουργείο για την εξεύρεση χώρου φιλοξενίας
Ευχές και τάματα κάνουν οι λιμενικοί ελπίζοντας να μην υπάρξουν άλλα περιστατικά με αφίξεις μεταναστών όπως αυτές που σημειώθηκαν την προηγούμενη Τετάρτη και Κυριακή. Μόνο αυτές τις δύο μέρες στη Γαύδο και στα νότια του Ηρακλείου έφτασαν περίπου 1300 μετανάστες με τρία αλιευτικά όπου οι μετανάστες κρεμόντουσαν σα ρόγες σε τσαμπί από σταφύλι.
Ήταν από την αρχή του χρόνου τα πρώτα περιστατικά μαζικών αφίξεων με μεγάλα αλιευτικά και όχι με λέμβους ή μικρές βάρκες που ήταν μέχρι σήμερα η καθημερινότητα στις αφίξεις μεταναστών σε νότια Κρήτη και Γαύδο.
Τα δύο περιστατικά αφίξεων μεταναστών της περασμένης Παρασκευής προκάλεσαν πανικό στις τοπικές αρχές και η άφιξη της Κυριακής με τον αριθμό ρεκόρ των 501 μεταναστών ήταν το αποκορύφωμα.
Δυστυχώς οι συνεχιζόμενες αφίξεις έδειξαν για μία ακόμα φορά την παντελή έλλειψη του υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου από το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Κρήτη καθώς πλέον έχει καταστεί βασική πύλη εισόδου μεταναστών αλλά και την δυστοκία των τοπικών αρχών να βρουν έναν ή δύο κατάλληλους χώρους προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως χώροι για την προσωρινή φιλοξενία των μεταναστών μέχρι να μεταφερθούν σε Κέντρα Υποδοχής της ηπειρωτικής χώρας.
Έτσι φτάσαμε στο να παραμένουν για τρεις μέρες οι μετανάστες κάτω από τον καυτό ήλιο και με 35 βαθμούς στο ανοιχτό γήπεδο στον Τσεσμέ Ρεθύμνου ή να στοιβάζονται σε άθλιες συνθήκες στο κτίριο που στεγαζόταν πριν από χρόνια το ΙΘΑΒΥΚ στο λιμάνι του Ηρακλείου. Ειδικά για τον τελευταίο χώρο θα πρέπει να σημειωθεί πως το πρωί της Παρασκευής αναγκάστηκε η Περιφέρεια να στείλει συνεργεία καθαριότητας και απεντόμωσης ώστε ο χώρος να ετοιμαστεί για την μεταφορά των μεταναστών το ίδιο απόγευμα.
Στον Τσεσμέ του Ρεθύμνου υπήρξαν αντιδράσεις από δήθεν ανησυχούντες που έφτασαν στο θλιβερό σημείο να πετάξουν φωτοβολίδες προς τις σκηνές όπου είχαν στηθεί από τον στρατό για τους μετανάστες. Η κίνηση αντίδρασης ήταν αποτέλεσμα της ολιγωρίας των τοπικών αρχών που αναγκάστηκαν να μεταφέρουν εκεί τους μετανάστες χωρίς καμία ενημέρωση και χωρίς καμία προετοιμασία της τοπικής κοινωνίας, αφού δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος για την προσωρινή παραμονή των μεταναστών.
Την Τρίτη και την Τετάρτη τελικά οι μετανάστες μεταφέρθηκαν στις αποθήκες της πρώην Κιτρένωσης Ρεθύμνου μέχρι να αναχωρήσουν για την ηπειρωτική χώρα κατά ομάδες.
Τα επίσημα στοιχεία αφίξεων μεταναστών στην Κρήτη του Λιμενικού Σώματος δείχνουν με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο το πρόβλημα που έχουν διαχειριστεί οι τοπικοί φορείς και που θα κληθούν να το κάνουν και το επόμενο διάστημα.
Συγκεκριμένα :
Ροές Κρήτη (συγκριτικά 2024-2025- αύξηση 258%):
Από 1/1/2024 έως 22/6/2024: 45 περιστατικά με 1.968 μετανάστες.
Από 1/1/2025 έως 22/6/2025: 133 περιστατικά με 7.051 μετανάστες.
Ροές Κρήτη το 2024:
Από 1/1/2024 έως 31/12/2024: 107 περιστατικά με 4.935 μετανάστες
Ροές σε όλη την Επικράτεια (Συγκριτικά 2024-2025 – μείωση 4%)
Από 1/1/2025 έως 22/6/2025: 526 περιστατικά με 16.533 μετανάστες.
Από 1/1/2024 έως 22/6/2024: 777 περιστατικά με 17.248 μετανάστες
Ροές σε όλη την Επικράτεια το 2024
Από 1/1/2024 έως 31/12/2024: 2.302 περιστατικά με 53.440 μετανάστες
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν πως στο πρώτο εξάμηνο του έτους(μέχρι 22 Ιουνίου) οι αφίξεις μεταναστών στην Κρήτης αποτελούν το 42% των συνολικών αφίξεων σε όλη της χώρα έναντι ποσοστού 11% που ήταν στο αντίστοιχο διάστημα του 2024 και ενώ το 2024 οι αφίξεις μεταναστών στην Κρήτη ήταν περίπου το 9% των συνολικών αφίξεων στη χώρα.
Το τεράστιο πρόβλημα που έχει προκύψει με την προσωρινή φιλοξενία των μεταναστών έχει κινητοποιήσει τους τοπικούς άρχοντες που πλέον μιλούν για την αναγκαιότητα εξεύρεσης κατάλληλου χώρου.
Ο Περιφερειάρχης Σταυρος Αρναουτάκης επισήμανε πως θα πρέπει να βρεθούν άμεσα χώροι ώστε να μην επαναληφθούν εικόνες όπως αυτές με τις σκηνές για τους μετανάστες κάτω από τον καυτό ήλιο ενώ και ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης αφού επιρρίπτει ευθύνες στο αρμόδιο υπουργείο επισημαίνει την ανάγκη εξεύρεσης χώρου κατάλληλου.
Ο κ. Μαρινάκης ήταν δηκτικός απέναντι τόσο στην πολιτεία όσο και στην αυτοδιοίκηση, λέγοντας ότι “δεν μπορούμε να λέμε ‘βλέποντας και κάνοντας’, ούτε να στηριζόμαστε στο φιλότιμο των δήμων. Χρειάζεται στρατηγικός σχεδιασμός για το μεταναστευτικό και χρειάζονται και ανταποδοτικά οφέλη στους δήμους που θα αναλάβουν το βάρος. Σήμερα ουσιαστικά οι δήμοι δεν είναι υποχρεωμένοι να κάνουν το παραμικρό για τους μετανάστες που φτάνουν στο νησί, καθώς δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο από τη νομοθεσία“.
Όσον αφορά στους δήμους ο κ. Μαρινάκης ήταν επίσης αυστηρός, λέγοντας ουσιαστικά ότι δεν μπορεί η Κρήτη να εξαιρείται από το μοίρασμα της πίτας των μεταναστευτικών ροών. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι “δεν είμαστε κάποιο μικρό νησί, ώστε να μην μπορούμε να βρούμε δύο χώρους. Αν χρειαστεί ας βρούμε 4 μικρότερους, έναν σε κάθε δήμο”.
Ταυτόχρονα, ο κ. Μαρινάκης επεσήμανε ότι η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να ελέγξει το θαλάσσιο χώρο ώστε να ανακατευθύνει τις καραβιές αλλού, μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση, “μια που”, όπως είπε “οι άνθρωποι αυτοί αργά ή γρήγορα ξαναγυρίζουν στις χώρες τους, έχοντας μάλιστα βάλει σε κίνδυνο τη ζωή τους”.
Πάντως ο Λιμενάρχης Ηρακλείου Νίκος Τσομπάνης μπροστά στο αδιέξοδο που θα προκύπτανε υπήρχε και άλλη μαζική άφιξη μεταναστών κάλεσε τους Δημάρχους Βιάννου, Αρχανών Αστερουσίων, Γόρτυνας, Μινώα Πεδιάδας και Φαιστού καθώς και το Δήμαρχο Ηρακλείου και τον Αντιπεριφερειάρχη Ηρακλείου για να προτείνουν και εκείνοι κάποιον χώρο για τη προσωρινή φιλοξενία των μεταναστών. Η επικρατέστερη πρόταση για τις αποθήκες της ΚΣΟΣ στο δρόμο προς Μεσαρά, που είναι κοντά στο Ηράκλειο όμως κάηκε νωρίς καθώς αφενός κανείς δεν μπήκε στη διαδικασία να επικοινωνήσει με τον πρόεδρος της ΚΣΟΣ, αφετέρου διέρρευσε γρήγορα στα μέσα ενημέρωσης η πρόταση αυτή με αποτέλεσμα να υπάρξει η έντονη αντίδραση από την ΚΣΟΣ. Τελικά βέβαια όπως ενημέρωσε ο πρόεδρος της Συνεταιριστικής Οργάνωσης ο χώρος αυτός έχει εκμισθωθεί σε ιδιώτη.
Στη σύσκεψη υπήρχαν και άλλοι χώροι που μπορεί να μην έχουν αποκλειστεί αλλά βρίσκονται ακόμα στη φάση της διερεύνησης. Πάντως και το υπουργείο μεταναστευτικής πολιτικής πετάει πλέον το μπαλάκι στην τοπική αυτοδιοίκηση καθώς η υφυπουργός Σέβη Βολουδάκη μιλώντας στην τηλεόραση CRETA ζήτησε από την τοπική αυτοδιοίκηση να υποδείξει χώρο ώστε να τον διαμορφώσει το υπουργείο.
«Ζητούμε από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου να μας παρουσιάσει το σχεδιασμό στις γενικές αλλά συγκεκριμένες γραμμές του και να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε ότι αφορά ορισμένες από τις πλευρές αυτού του ζητήματος που περιλαμβάνουν τη σίτιση και τη μετακίνηση των ανθρώπων» δήλωσε ο Δήμαρχος Ηρακλείου, επισημαίνοντας την απουσία του Υπουργείου από την διαχείριση του ευαίσθητου προβλήματος. Αναφερόμενος στην αγωνία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναπληρώσει το κράτος για μια ακόμα φορά, ο Αλέξης Καλοκαιρινός τόνισε: «Στη σύσκεψη διαπιστώθηκε η απουσία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου το οποίο έχει όλη την ευθύνη με βάση ένα πολύ συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο για την διαχείριση αυτού του πολύ ευαίσθητου προβλήματος. Και με δεδομένη αυτή την απουσία, βρισκόμαστε εδώ να συζητάμε, να αγωνιούμε και να προσπαθούμε να αναπληρώσουμε το Κράτος».
Μιλώντας για την απόφαση που λήφθηκε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης για την αποστολή κοινού εγγράφου από τις Δημοτικές Αρχές του νομού Ηρακλείου στο Υπουργείο, ο Αλέξης Καλοκαιρινός δήλωσε: «Στη βάση αυτής της διαπίστωσης συναποφασίσαμε να απευθυνθούμε στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου προκειμένου να αναλάβει τις ευθύνες του και σε αυτή την κίνηση που θα κάνουμε, να περιλάβουμε και συγκεκριμένες αναφορές. Αναφορές οι οποίες αφορούν στον τρόπο με τον οποίο το ίδιο το Υπουργείο θα αναλάβει τις συμβατικές και οικονομικές δεσμεύσεις για την σίτιση και μετακίνηση των ανθρώπων αυτών όσο βρίσκονται στο νησί, όπως οφείλει».
Σχετικά με την ρύθμιση του ζητήματος της προσωρινής παραμονής των μεταναστών στο νησί, ο Αλέξης Καλοκαιρινός είπε πως αυτό εξαρτάται από ένα σχεδιασμό που δεν έχει μέχρι σήμερα επικοινωνηθεί, τόνισε την ανάγκη στενής συνεργασίας του Υπουργείου με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και αναφέρθηκε στην ανθρωπιστική πλευρά του θέματος: «Το πώς θα διαρρυθμιστεί η παραμονή τους εξαρτάται από ένα σχεδιασμό τον οποίο δεν έχουμε δει και ο οποίος θα πρέπει να τεθεί στις γενικές του έστω γραμμές. Έχει ακουστεί ότι θα υπάρξουν δύο δομές προσωρινής φιλοξενίας με την έννοια της παραμονής μέχρι την αναχώρηση στις δομές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Αλλά με ποιες προδιαγραφές και σε ποιο γενικότερο πλαίσιο, το οποίο από τη θεσμική διάσταση υφίσταται, όμως πώς συγκεκριμενοποιείται στην Κρήτη; Αυτό δεν το έχουμε ακούσει. Δεν έχουμε κληθεί επίσης να το συζητήσουμε και θα πρέπει να κληθούμε να το συζητήσουμε με το Υπουργείο. Με αυτά τα δεδομένα συζητούμε για την αντιμετώπιση της κατάστασης σήμερα, θα έλεγα και της κατάστασης χθες, διότι είναι προφανές ότι δεν είναι ανεκτό άνθρωποι να διαβιούν σε συνθήκες οι οποίες όχι μόνο απέχουν από την αξιοπρεπή παραμονή αλλά εγκυμονούν και πάρα πολλούς άλλους κινδύνους. Και βεβαίως το ανθρωπιστικό ζήτημα είναι πάρα πολύ σημαντικό. Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση ήρθε και στο ζήτημα ενός χώρου έκτακτης ανάγκης για τη φιλοξενία των ανθρώπων και αυτό βεβαίως θα πρέπει να γίνει με την πρωτοβουλία του Υπουργείου». Τέλος, ο Δήμαρχος Ηρακλείου αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί ιδιωτικό κτίριο για την κάλυψη της ανάγκης για την προσωρινή φιλοξενία των ανθρώπων που φτάνουν στις ακτές του νησιού: «Υπόδειξη χώρων μέσα στο νομό Ηρακλείου μπορεί να γίνει. Για παράδειγμα σε ένα κατάλληλο περιβάλλον, και αυτό πρέπει να ορίζεται και να συμφωνηθεί, μπορεί να υπάρξει ένα κτίριο το οποίο προέρχεται από ιδιώτη το οποίο θα φιλοξενεί τους ανθρώπους, έστω μέχρι να δοθούν οι λύσεις τις οποίες περιμένουμε. Έγινε μια σχετική συζήτηση και περιμένουμε να δούμε ποιο θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα».
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Φαιστού Γρηγόρης Νικολιδάκης κάλεσε το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να προχωρήσει σε συμβάσεις με μεταφορείς αλλά και για την σίτιση των μεταναστών ώστε να μην βρίσκονται κάθε φορά μπροστά σε αδιέξοδο οι δήμοι και η περιφέρεια και να προσπαθούν με αλχημείες να βρουν λύσεις.
«Το υπουργείο μπορεί να κάνει ανάθεση για τη μεταφορά και για τη σίτιση προκειμένου να αντιμετωπίσει τη συγκεκριμένη κατάσταση. Εμείς πάλι θα είμαστε στην πρώτη γραμμή αλλά όλα τα υπόλοιπα πρέπει να τα αναλάβει το υπουργείο. Πρέπει να βρεθεί ένας χώρος για την προσωρινή φιλοξενία τους. Γίνανε κάποιες προτάσεις που πιστεύω πως είναι ικανές να λύσουν το πρόβλημα καθώς πρόκειται και για χώρους που δεν χρησιμοποιούνται» ανέφερε μετά τη σύσκεψη ο Δήμαρχος Φαιστού Γρηγόρης Νικολιδάκης
