Μείωση στο 75% των επιδοτήσεων για τις ελαιοκαλλιέργειες την τελευταία δεκαετία

της Εύας Νιργιανάκη…

Η φετινή ελαιοκομική περίοδος βρίσκει την Κρήτη αντιμέτωπη με μία από τις πιο δύσκολες χρονιές των τελευταίων δεκαετιών. Η δραματική μείωση της παραγωγής, οι επιπτώσεις της λειψυδρίας και η συνεχής παρακμή των υποδομών σκιαγραφούν ένα περιβάλλον που απαιτεί άμεσες παρεμβάσεις από την πολιτεία, για να μπορέσει να επιβιώσει ο πρωτογενής κλάδος. Ο εντεταλμένος σύμβουλος Ποιότητας Ζωής της Περιφέρειας Κρήτης, κ. Πρίαμος Ιερωνυμάκης, περιγράφει με σαφήνεια την εικόνα που έχει διαμορφωθεί στο νησί και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για το μέλλον του κρητικού ελαιολάδου.

Ο κ. Ιερωνυμάκης, τονίζει, πως το βασικό αίτημα της Περιφέρειας προς την Πολιτεία είναι ξεκάθαρο, ουσιαστική χρηματοδότηση και ενίσχυση των υποδομών άρδευσης. Η λειψυδρία, όπως αναφέρει, αποτελεί το κορυφαίο πρόβλημα στο νησί, με επιπτώσεις όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στη βιωσιμότητα της αγροτικής οικονομίας συνολικά. Παράλληλα, επισημαίνει ότι απαιτούνται πόροι για μικρές, αλλά κρίσιμες παρεμβάσεις, από τους σωστούς δολωματικούς ψεκασμούς έως υποστηρικτικά έργα.

Τεράστιες διαφοροποιήσεις ανά Περιφερειακή Ενότητα – 70% η μείωση στην ανατολική Κρήτη

Η εικόνα της παραγωγής φέτος φαίνεται πως είναι άνιση από νομό σε νομό, αφού παρατηρείται ότι η ανατολική Κρήτη βρίσκεται σε οριακή κατάσταση, με πτώση της παραγωγής που υπολογίζεται έως και το 70%, ενώ σε ορισμένα χωριά «η απώλεια αγγίζει το 100%».
Κοινότητες που στο παρελθόν παρήγαν 400–500 τόνους, φέτος «δεν θα βγάλουν ούτε 20», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά. Η δυτική Κρήτη παρουσιάζει μια πιο καλή εικόνα, αλλά και εκεί η μείωση της παραγωγής φτάνει κατά μέσο όρο το 50%. Επιπλέον, όπως τονίζει ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης, υπήρξαν προβλήματα και στην ανθοφορία, με ορισμένα μέρη να μένουν τελείως χωρίς καρπό, αναφερόμενος σε περιοχές των Χανίων.

Παρά τη δραματική μείωση της ποσότητας, η Κρήτη εξακολουθεί να παράγει ένα ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας.
Ο περιφερειακός σύμβουλος ,τονίζει, ότι η σωστή διαχείριση από τους παραγωγούς, η τήρηση κανόνων στα ελαιουργεία και η αυστηρή εφαρμογή πρωτοκόλλων έχουν διατηρήσει το προϊόν σε υψηλό επίπεδο. Ωστόσο, επισημαίνει πως για να διαφυλαχθεί η ποιότητα, ιδιαίτερα μετά την κατοχύρωση γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ) που δίνει προστιθέμενη αξία στο κρητικό ελαιόλαδο, απαιτείται σταθερή και επαρκής κρατική χρηματοδότηση.

Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια σε όλο το νησί, παραμένει η έλλειψη έμπειρου εργατικού δυναμικού. Ο κ. Ιερωνυμάκης ασκεί δριμεία κριτική στις πολιτικές των τελευταίων ετών, που στηρίχθηκαν στην αθρόα έλευση εργατών από τρίτες χώρες, χωρίς όμως οι άνθρωποι αυτοί να έχουν γνώση της αγροτικής εργασίας. Όπως λέει, οι περισσότεροι «έρχονται απλώς για να βρουν έναν τρόπο να μπουν στη χώρα ή να μετακινηθούν στην Ευρώπη» και στη συνέχεια εγκαταλείπουν την εργασία στην ύπαιθρο, είτε για άλλους κλάδους, όπως ο τουρισμός, είτε για το εξωτερικό. Αυτό δημιουργεί κενό, μειώνει την παραγωγικότητα και αυξάνει το κόστος για τους παραγωγούς.

Η πρόταση της Περιφέρειας, του ίδιου ως παραγωγός, διαχρονικά, και των Εργατικών Κέντρων ανά τη χώρα, είναι συγκεκριμένη, κι αυτή δεν είναι άλλη από την επιδότηση της εργασίας, που δίνει το κίνητρο σε εργάτες, ανεξαρτήτως καταγωγής, να μην εγκαταλείψουν την καλλιέργεια της γης και να στελεχώσουν σταθερά τις αγροτικές εργασίες.

Όπως υπογραμμίζει ο περιφερειακός σύμβουλος, την τελευταία δεκαετία οι παραγωγοί έχουν επιβαρυνθεί από τις εναλλασσόμενες πολιτικές πρωτοβουλίες για τον πρωτογενή τομέα και την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) του 2015 και 2023 που μείωσαν τις ενισχύσεις για τις δενδρώδεις καλλιέργειες έως και 75%, λαμβάνοντας χρήματα χέρια μη παραγωγικά και διανέμονταν σε ανύπαρκτες καλλιέργειες, με αποτέλεσμα οι πραγματικοί παραγωγοί να λαμβάνουν «ψίχουλα». Το αποτέλεσμα, όπως σημειώνει ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης, είναι ότι «ο παραγωγός διώκεται πραγματικά τα τελευταία χρόνια», τόσο από την Πολιτεία όσο και από τις ελλιπείς υποδομές στον πρωτογενή τομέα.

Η Κρήτη τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Ο κ. Ιερωνυμάκης στέλνει ένα σαφές μήνυμα, «Η πολιτεία οφείλει να προστατεύσει το προϊόν, τον παραγωγό και δημιουργήσει υποδομές, με πολιτικές που θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και όχι σε θεωρητικά μοντέλα.
Μόνο έτσι η Κρήτη θα μπορέσει να διατηρήσει την υψηλή ποιότητα του ελαιολάδου της και να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις».

Εν κατακλείδι, η Κρήτη βρίσκεται αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη ελαιοκομική κρίση των τελευταίων χρόνων. Η παραγωγή έχει συρρικνωθεί, το κόστος έχει εκτοξευθεί και η αντοχή των παραγωγών εξαντλείται.