Μειωμένη παραγωγή, χαμηλή ποιότητα, έλλειψη εργατών και αγωνία για το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας στη Μεσαρά

της Εύας Νιργιανάκη…

Η πιο δύσκολη ελαιοκομική χρονιά των τελευταίων ετών για το Τυμπάκι.

Η φετινή εικόνα της ελαιοκομικής περιόδου στο Τυμπάκι και την ευρύτερη περιοχή είναι αποθαρρυντική. «Η εικόνα φέτος δυστυχώς δεν είναι πολύ καλή», σημειώνει ο πρόεδρος του Αγροτικού Οπωροκηπευτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Τυμπακίου, κ. Ιπποκράτης Σκαντζάκης, υπογραμμίζοντας ότι το αποτέλεσμα της παραγωγής είναι χαμηλό τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα.

Οι λόγοι γι’ αυτή την εικόνα είναι συγκεκριμένοι. Η παρατεταμένη ξηρασία, οι ελάχιστες βροχές και η συνολική έλλειψη νερού «έπαιξαν καθοριστικό ρόλο». «Τα ελαιόδεντρα προσβλήθηκαν από δάκο, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη του νερού. Δεν κρατήσανε τον καρπό που έπρεπε να κρατήσουν», εξηγεί ο πρόεδρος, προσθέτοντας ότι η παρουσία υγρασίας το τελευταίο διάστημα έχει προκαλέσει «πολύ νωρίς, σε σχέση με άλλες χρονιές, προβλήματα όσο αφορά το δάκο».

Η βασική ποικιλία που καλλιεργείται παραμένει η κορωνέικη, γνωστή στην περιοχή και ως «ψιλολιά». Μικρότερη παρουσία έχουν οι χονδρολιές στα ορεινά, όμως «οι περισσότερες έχουν γίνει ξύλο πλέον», δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Σκαντζάκης, αποτυπώνοντας την παρακμή των συγκεκριμένων καλλιεργειών τα τελευταία χρόνια.

Σε επίπεδο όγκου παραγωγής, οι πρώτες εκτιμήσεις είναι δυσοίωνες, «Θεωρώ ότι θα είναι γύρω στο 50% μειωμένη σε σχέση με πέρσι». Η εφετινή περίοδος, μέχρι τα Χριστούγεννα, αναμένεται να κλείσει με μόλις 300 τόνους, έναντι των 450 τόνων της περσινής χρονιάς, το ίδιο διάστημα. Συγκριτικά, η καλύτερη ιστορικά χρονιά του συνεταιρισμού σε ποσοτικό επίπεδο είχε φτάσει τους 900 τόνους.

Παρά τη χαμηλή παραγωγή, η ελαιοκομική περίοδος θα κινηθεί πιθανότατα μέσα στα συνηθισμένα χρονικά πλαίσια. «Θεωρώ πως ναι, θα κρατήσει έως τον Φλεβάρη», σημειώνει ο πρόεδρος, εξηγώντας ότι η δουλειά στο ελαιουργείο δεν έχει ακόμη «ανοίξει» επειδή οι παραγωγοί βλέπουν χαμηλές αποδόσεις στο λάδι του καρπού.

Στο ήδη δύσκολο περιβάλλον προστίθεται και η έλλειψη εργατικών χεριών ή οι ανειδίκευτοι εργάτες. «Εργάτες υπάρχουν, αλλά είναι λίγοι για την περιοχή μας», τονίζει ο κ. Σκαντζάκης. «Η μικρή προσφορά έχει οδηγήσει σε εκτόξευση του ημερομισθίου, το οποίο έχει φτάσει τα 90 ευρώ, ποσό υψηλό για τους παραγωγούς, ειδικά σε μια χρονιά όπου οι τιμές του λαδιού αναμένονται χαμηλές».

Ο ίδιος επισημαίνει ότι πολλοί εργάτες «δεν ξέρουν να κάνουν τη δουλειά όπως πρέπει», επιβαρύνοντας έτσι ακόμη περισσότερο το κόστος και την αποδοτικότητα του μαζέματος.

Παρά τις χαμηλές ποσότητες, η τιμή για το καλό παρθένο ελαιόλαδο δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 5-5,20 ευρώ το κιλό. Ο πρόεδρος εξηγεί ότι «θα έχει μεγάλη διαφορά η τιμή από γραμμή σε γραμμή», διότι φέτος «τα λάδια δεν θα είναι ποιοτικά»  Έτσι, η χαμηλή ποιότητα αναμένεται να πιέσει προς τα κάτω την τιμή, παρά τη μικρή προσφορά.

Ο Συνεταιρισμός Τυμπακίου εξάγει παραδοσιακά μεγάλο μέρος του παραγώμενου προϊόντος στην Ιταλία. Φέτος όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, «Δεν υπάρχει ακόμα ενδιαφέρον για την αγορά του νέου ελαιολάδου», αναφέρει ο κ. Σκαντζάκης. «Οι ξένοι αγοραστές, περιμένουν να δουν τι ποσότητες θα βγάλει κάθε χώρα».

Οι διεθνείς ανατιμήσεις, το αυξημένο κόστος ενέργειας και η ακρίβεια στα αγροτικά εφόδια, επηρεάζουν άμεσα την τελική τιμή στο ράφι. Όπως σημειώνει ο πρόεδρος, «Φυσικά και επηρεάζουν στο ράφι, το λάδι θα είναι ακριβό. Ο παραγωγός είναι που θα την «πληρώσει».

Το συμπέρασμα είναι ότι, ότι το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας στο Τυμπάκι θα εξαρτηθεί απόλυτα από το νερό. Η δήλωση του προέδρου είναι αποκαλυπτική,
«Εάν συνεχιστεί το πρόβλημα της λειψυδρίας, φοβάμαι ότι δεν θα έχουμε ούτε πέντε χρόνια ακόμα παραγωγής». Οι παραγωγοί, όπως εξηγεί, θα στραφούν αναγκαστικά σε άλλες, πιο ανθεκτικές καλλιέργειες, αν και ακόμη δεν είναι σαφές ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές.

Την ίδια ώρα, ενώ παρατηρείται ενδιαφέρον από νεαρότερες ηλικίες για την ενασχόληση με τη γη, αυτό το ενδιαφέρον «σιγά σιγά τους ωθεί σε άλλα επαγγέλματα».

Ο ρόλος του συνεταιρισμού – 700 παραγωγοί και παροχές

Σήμερα, στον Συνεταιρισμό Τυμπακίου συμμετέχουν περίπου 700 παραγωγοί, ενώ 210 αποτελούν ενεργά μέλη της Ομάδας Ελαιολάδου. Τα μέλη δέχονται σημαντικές παροχές, όπως κλαδευτικά ψαλίδια, δίχτυα και σταλάκτες άρδευσης, πλεονεκτήματα, που σε μια τόσο δύσκολη χρονιά αποδεικνύονται ιδιαίτερα σημαντικά.