Λειψυδρία: 9 δήμοι της Κρήτης ζητούν να κηρυχτούν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης

Τον τελευταίο 1,5 χρόνο, 39 Δήμοι σε όλη τη χώρα εκ των οποίων οι 9 στην Κρήτη, έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν με τη λειψυδρία.

Από τον περασμένο Σεπτέμβριο αίτημα για να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχουν κάνει 20 Δήμοι. Το γεγονός αποτυπώνει το αδιαμφισβήτητο πρόβλημα που αντιμετωπίζει πια η Ελλάδα στο θέμα της επάρκειας του νερού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, οι Δήμοι που έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον τελευταίο 1,5 χρόνο είναι οι εξής:

Στην Κρήτη
Ιεράπετρας, Πλατανιά Χανίων, Κισσάμου Χανίων, Μινώα Πεδιάδας Ηρακλείου, Φαιστού, Καντάνου- Σελίνου Χανίων, Γορτύνας Ηρακλείου, Αρχανών- Αστερουσιών Ηρακλείου, Μυλοποτάμου Ρεθύμνου.

Στην υπόλοιπη Ελλάδα
Πόρου, Χίου, Μυτιλήνης, Δυτικής Λέσβου, Ακτιου-Βόνιτσας, Σάμης, Κεντρικής Κέρκυρας και Διαπόντιων Νήσων, Παξών, Νότιας Κέρκυρας, Βόρειας Κέρκυρας, Νέας Προποντίδας, Πολύγυρου, Ανδρου, Ερμιονίδας, Βέλου- Βόχας Κορινθίας, Αλίαρτου- Θεσπιέων, Ορχομενού, Μύκης Ξάνθης, Αλεξανδρούπολης, Σουφλίου, Σπετσών, Σιθωνίας, Κασσάνδρας, Σέριφου, Λέρου, Σίφνου, Λουτρακίου –Περαχώρας- Αγίων Θεοδώρων, Ευρώτα, Ιστιαίας- Αιδηψού, Διστόμου-Αράχωβας- Αντικύρων.
“Μειώνονται οι τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της Κρήτης”

Η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, μιλώντας στο in.gr επισημαίνει πως τα διαμερίσματα της χώρας στα οποία η υποβάθμιση των υπογείων υδάτων είναι ήδη σημαντική, είναι πολλά.

Οπως τα απαριθμεί η ίδια: «Η μεγάλη μείωση του εμπλουτισμού των υπογείων υδάτων στη χώρα μας, είναι χειροπιαστό γεγονός την τελευταία πενταετία. Τα υπόγεια νερά της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου, έχουν υποστεί μεγάλη μείωση. Η Κρήτη, επίσης μεταβαίνει σταδιακά σε μια κατάσταση με πολύ μειωμένες τιμές εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτινων πόρων της. Σε δύσκολη θέση βρίσκονται και η Μακεδονία, η Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου».

Πώς φτάσαμε ως εδώ
Ο Κωνσταντίνος Βουδούρης, υδρογεωλόγος, καθηγητής στο τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης, έχει ασχοληθεί εκτεταμένα με τη λειψυδρία στην Ελλάδα.

Ο ίδιος υπογραμμίζει πως πρόκειται για πρόβλημα που δημιουργήθηκε σε βάθος δεκαετιών κακοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων στη Ελλάδα, για μια σειρά από λόγους: κακός συντονισμός των φορέων που ασχολούνται με το ζήτημα της παρακολούθησης των υδάτινων πόρων (ΕΑΓΜΕ, ΕΛΚΕΘΕ, Γενικό Χημείο του Κράτους, Γενική Γραμματεία Υδάτων), ανεπαρκής παρακολούθηση της διαθεσιμότητας των υδάτινων πόρων, υπερβολική εξάρτηση από τις γεωτρήσεις οι οποίες «ξήλωσαν» τον υδροφόρο ορίζοντα σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως η Πελοπόννησος και η Χαλκιδική, ανυπαρξία νευραλγικών έργων όπως τα φράγματα και οι ταμιευτήρες και μη αξιοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων, του υφάλμυρου νερού και του βιολογικού καθαρισμού.

Η κ. Γκεμιτζή, αναφέρει με τη σειρά της πως το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδατων έχει να δημοσιεύσει επικαιροποιημένα δεδομένα από το 2020.

Ο συνδυασμός των παραπάνω με την ανομβρία και τη ξηρασία που πλήττουν το τελευταίο διάστημα τη χώρα μας, οδήγησαν στη σημερινή επικίνδυνη κατάσταση. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον κ. Βουδούρη: «έχει αλλάξει το μοντέλο των βροχοπτώσεων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τον περασμένο Νοέμβριο στην Χαλκιδική έπεσαν 300 χιλιοστά βροχής μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, ποσό που υπό κανονικές συνθήκες σημειώνεται μέσα σε μήνες. Οι ραγδαίες βροχοπτώσεις και τα πλημμυρικά φαινόμενα αλλάζουν το μοντέλο της απορρόφησης του νερού από το έδαφος, μιας και σε μια ραγδαία βροχόπτωση, απορροφάται πολύ μικρό μέρος του νερού, το υπόλοιπο πηγαίνει στη θάλασσα».

Και ποιες είναι οι λύσεις στο πρόβλημα; Ο κ. Βουδούρης τις συνοψίζει στις εξής:

«Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα έργα υποδομής. Υπάρχουν φράγματα που ξεκίνησαν πριν από 30 χρόνια και ακόμα δεν έχουν τελειώσει, λείπουν πάντα τα χρονοδιαγράμματα. Οι γεωτρήσεις δεν μπορούν να μας πάνε μακριά. Επίσης, τον υπερτουρισμό δεν μπορούν να τον αντέξουν πολλές περιοχές της χώρας. Πρέπει να μπουν περιορισμοί σε αυτόν τον τομέα. Οι νέες τουριστικές μονάδες, για παράδειγμα, θα πρέπει αναγκαστικά να διαθέτουν υποδομές συλλογής υφάλμυρου νερού αν θέλουμε να ποτίζουμε γκαζόν και να φτιάχνουμε πισίνες. Ο τρόπος άρδευσης πρέπει να αλλάξει- πρέπει να μηδενίσουμε τις διαρροές και τις απώλειες νερού από τα παλιά δίκτυα, αντικαθιστώντας τα με νέα κλειστού τύπου δίκτυα».

Η περίπτωση της Βιάννου
Στο σχετικό δημοσίευμα του in.gr, ειδική αναφορά γίνεται στην περίπτωση της Βιάννου.
Ο Δήμος Βιάννου, όπως είναι γνωστό, παραμένει για δεύτερη χρονιά σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Δήμος εξέδωσε μια κανονιστική πράξη μέσα από την οποία έθετε όρια στην κατανάλωση του νερού.
Ανάμεσα σε άλλα, ο κανονισμός που είναι σε ισχύ αναφέρει και τα εξής:

Απαγορεύεται για την φετινή περίοδο η σύνδεση νέων παροχών και οι φυτεύσεις νέων καλλιεργειών.

O Δήμος δεν φέρει ουδεμία ευθύνη σε περίπτωση αδυναμίας άρδευσης λόγω ανεπάρκειας του παρεχόμενου νερού

Το νερό της ύδρευσης θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη υδρευτικών αναγκών. Απαγορεύεται η χρήση του για άλλο σκοπό (π.χ. πλύσιμο δρόμων, αυτοκινήτων, πότισμα κήπων). Θα υπάρξει αυστηρός έλεγχος για την τήρηση της διάταξης αυτής

Απαγορεύεται η χρήση νέων κολυμβητικών δεξαμενών (πισινών). Στις υφιστάμενες κολυμβητικές δεξαμενές θα γίνεται λελογισμένη χρήση του νερού

Μπαίνουν όρια στα κυβικά νερού που μπορούν να αρδεύονται για μια καλλιέργεια
«Στην ουσία, είναι η τέταρτη χρονιά που είμαστε αντιμέτωποι με τη λειψυδρία. Ο χειμώνας που πέρασε ήταν πολύ άνυδρος» σημειώνει ο δήμαρχος Βιάννου Παύλος Μπαριτάκης, προσθέτοντας πως 6 γεωτρήσεις – από τις συνολικά 45- βγήκαν εκτός γιατί στέρεψαν.

Τα χωριά που αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα είναι ο Αγιος Βασίλειος, ο Βαχός, το Αφράτι. «Τα χωριά Αμυράς και Κεφαλοβρύση είναι στο κόκκινο. Στη Μέση δίνουμε νερό με βυτίο» σημειώνει ο δήμαρχος.

Και πως προσπαθούν να αντιμετωπίσουν στη Βιάννο το πρόβλημα;

Κάνουμε αλλαγές και bypasss στο δίκτυο ύδρευσης, έτσι ώστε να μην ξεμένει κάποιο χωριό και να μην αναγκαστούμε να προχωρήσουμε σε προγραμματισμένες διακοπές νερού. Παρ’ όλα αυτά, τις μεσημεριανές ώρες, το δίκτυο παρουσιάζει αρρυθμίες.

«Εχουμε αρχίσει να ζητάμε από τους πολίτες να τοποθετήσουν δεξαμενές/ ντεπόζιτο για να αποθηκεύουν το νερό. Το κόστος τοποθέτησης ενός ντεπόζιτου ανέρχεται στα 130 ευρώ περίπου. Κάποιοι το έχουν ήδη κάνει. Στο Ηράκλειο, χωρίς ντεπόζιτο, δεν έχεις νερό. Ολες οι ταράτσες της πόλης είναι γεμάτες δεξαμενές» περιγράφει ο κ. Μπαριτάκης.

Επίσης, με πόρους από το ΕΣΠΑ Περιφέρειας Κρήτης, ο Δήμος θα προχωρήσει σε επισκευή των παλιών τμημάτων του δικτύου ύδρευσης. Η μελέτη από τον Δήμο έχει ήδη υλοποιηθεί και σε αυτή τη φάση προκηρύσσεται ο διαγωνισμός για το έργο.

Πηγή: in.gr