Καύσωνας και στην ακρίβεια: Με τον ταχύτερο μηνιαίο ρυθμό στην Ευρώπη αυξάνεται ο ελληνικός πληθωρισμός

Τα οριστικά στοιχεία της Eurostat επιβεβαίωσαν ότι ο πληθωρισμός τον Ιούνιο στην Ελλάδα κινήθηκε με ετήσιο ρυθμό 3,6%, έναντι 2% στην Ευρωζώνη. Μέχρι εδώ δεν υπάρχει κάποια έκπληξη, αφού το ίδιο ύψος έδειχναν και τα προκαταρκτικά στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας.

Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη ταχύτητα των χωρών με τις υψηλότερες ετήσιες ανατιμήσεις στην Ευρωζώνη, και συγκεκριμένα στην 5η θέση.  Μπροστά από εμάς στον ετήσιο πληθωρισμό βρίσκονται η Λετονία και η Κροατία, με πληθωρισμό 3,9% και 4% αντίστοιχα. Τη δεύτερη θέση μοιράζονται η Ουγγαρία με τη Σλοβακία, με 4,6% αμφότερες, ενώ τον υψηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη έχει η Εσθονία με 5.2%.  Σε επίπεδο ΕΕ ακόμα υψηλότερο πληθωρισμό έχει η Ρουμανία με 5,8%.

Γιατί «φορτσάρει» ο πληθωρισμός στην Ελλάδα

Αν όμως εστιάσουμε στον μηνιαίο ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού, παρατηρούμε ότι η Ελλάδα έχει τις υψηλότερες ανατιμήσεις σε όλη την ΕΕ. Μεταξύ Μάϊου και Ιουνίου ο πληθωρισμός στη χώρα μας έτρεξε με ρυθμό 1.3%, έναντι 0.3% σε Ευρωζώνη και ΕΕ.

Το «φορτσάρισμα» οφείλεται στις τσουχτερές ανατιμήσεις σε υπηρεσίες εν μέσω της τουριστικής σεζόν, στην ενέργεια και στα φρέσκα τρόφιμα.

Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός των υπηρεσιών στην Ελλάδα έτρεξε με ετήσιο ρυθμό 5,4%, έναντι 3,3% στην Ευρωζώνη.

Όπως προκύπτει και από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τις υψηλότερες ανατιμήσεις στον κλάδο των υπηρεσιών σημειώνουν τα πακέτα διακοπών, με 7,2% και τα ασφάλιστρα υγείας με 7%.

Αντίστοιχα η ενέργεια στην Ελλάδα ακρίβηνε κατά 2%, ενώ στην Ευρζωώνη μειώθηκε κατά -2,6%. Μόνο το ρεύμα ακρίβηνε κατά 23,1%

Αν προσθέσουμε τη μεγάλη επιβάρυνση στα έξοδα στέγασης, με συνολικές ετήσιες ανατιμήσεις 7,2% (11,4% στα ενοίκια), δεν είναι να απορεί κανείς που ο ένας στους δύο Έλληνες δεν θα πάει διακοπές φέτος το καλοκαίρι (ΙΕΛΚΑ).

Πολλαπλάσιος από την ΕΕ ο πληθωρισμός στα φρέσκα τρόφιμα

Από τον Μάρτιο και μετά ο πληθωρισμός στα μη επεξεργασμένα (φρέσκα) τρόφιμα στην Ελλάδα τρέχει ως και με υπερδιπλάσια ταχύτητα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Το αποκορύφωμα ήταν ο Μάιος, όταν άγγιξε το 9%, έναντι 4,3% στην Ευρωζώνη.

Τον Ιούνιο ο πληθωρισμός στα μη επεξεργασμένα τρόφιμα διαμορφώθηκε στο 7,8%, έναντι 4,6% στην Ευρωζώνη.

Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποδίδει τη μεγάλη αύξηση στα φρέσκα τρόφιμα πρωτίστως στο κρέας, που ακρίβυνε στα σούπερ μάρκετ κατά 10,8% (6% στον δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ). Ως βασική αιτία αναφέρει τις μειώσεις στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων στις περισσότερες περιοχές της επαρχίας και δεύτερον στις αυξήσεις των διεθνών τιμών στα εισαγόμενα είδη και ειδικά στο μοσχάρι. Σημειώνεται ότι η πλειοψηφία του μοσχαριού και χοιρινού που καταναλώνεται στην Ελλάδα είναι εισαγωγής.

Σύμφωνα πάλι με το ΙΕΛΚΑ οι τσουχτερές αυξήσεις στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά (7,7% τον Ιούνιο) οφείλονται στις κακές καιρικές συνθήκες. Υπογραμμίζει ότι οι πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες του 2024 είχαν φέρει την παραγωγή των θερινών ειδών αρκετά νωρίτερα χαμηλώνοντας τις τιμές για την εποχή. Ομολογουμένως οι τιμές των φρέσκων τροφίμων είναι από τις πλέον ευμετάβλητες και για λόγους εποχικότητας.

Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ και η ακρίβεια

Όμως αυτό δεν δικαιολογεί ούτε κανονικοποιεί την εξωφρενική ακρίβεια στα νωπά προϊόντα σε μια χώρα που μέχρι πρόσφατα ήταν πρωτίστως αγροτική και συνεχίζει να έχει θετικό εμπορικό ισοζύγιο στα τρόφιμα.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με την παράνομη υφαρπαγή κοινοτικών επιδομάτων από «ημέτερους» και εικονικούς αγρότες, εις βάρος των πραγματικών δικαιούχων, δεν έχει μόνο οικονομική και πολιτική διάσταση. Είναι άλλο ένα βαρύ χτύπημα στον πολύπαθο πρωτογενή τομέα, που θεωρητικά θα έπρεπε να εξασφαλίζει την διατροφική επάρκεια της χώρας και να γίνει μοχλός ανάπτυξης και ευημερίας για την ελληνική ύπαιθρο. Αντί γι’αυτό η ανάπτυξη βασίζεται σε πήλινα πόδια, στην μονοκαλλιέργεια του τουρισμού και του real estate και στην αναδιανομή του πλούτου υπέρ των λίγων, με  την ακρίβεια να ροκανίζει το εισόδημα όσων δεν έχουν «κονέ» με το σύστημα των Φραπέδων και των Χασάπηδων.

Ακρίβεια και καρτέλ: Αποκαλυπτική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας

Μελέτη που δημοσιεύεται στο νέο οικονομικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδας, αναδεικνύει τη στενή σύνδεση του πληθωρισμού με τις στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό – που περιλαμβάνουν και τα φαινόμενα «καρτελοποίησης».

Εξετάζοντας την αποτελεσματικότητα τυχόν μειώσεων του ΦΠΑ στην άμβλυνση του πληθωρισμού, η ΤτΕ συμπεραίνει ότι όπως είναι δομημένη σήμερα η ελληνική αγορά, ο αντίκτυπος θα ήταν περιορισμένος και στατιστικά ασήμαντος.

Αντιθέτως τονίζει ότι παρατηρείται «σημαντική και διαρκής μείωση του πληθωρισμού» όταν οι μειώσεις του ΦΠΑ συνοδεύονται από βελτιώσεις στον ανταγωνισμό στην αγορά προϊόντων.

«Οι αποπληθωριστικές επιδράσεις των μειώσεων των φόρων κατανάλωσης ενισχύονται σε πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, όπου η μείωση του κόστους μεταφέρεται ευκολότερα στις τιμές καταναλωτή. Αντίθετα, σε οικονομίες με υψηλές ονομαστικές ακαμψίες ή περιορισμένη χρήση εγχώριων εισροών στην παραγωγή, οι αποπληθωριστικές επιδράσεις είναι σημαντικά περιορισμένες».

Πρόκειται για έμμεση αλλά ξεκάθαρη παραδοχή ότι η αγορά στην Ελλάδα δεν λειτουργεί με βάση τις αρχές  του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά με ολιγοπωλιακές συμπράξεις, που φουντώνουν την ακρίβεια και θρέφουν τα υπερκέρδη κάποιων μεγάλων επιχειρήσεων.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στην Ελλάδα το μερίδιο των κερδών στο ΑΕΠ είναι το τρίτο υψηλότερο στην Ευρώπη, όταν το μερίδιο των μισθών είναι το δεύτερο χαμηλότερο. Με άλλα λόγια ένα από τα λίγα πράγματα που τρέχουν «ρολόι» στην Ελλάδα είναι ο πληθωρισμός της απληστίας.