ΙnForum: Τα επαγγέλματα του brain drain και του brain regain

Πιο συγκεχυμένες είναι οι πληροφορίες για τα επαγγέλματα που ασκούν οι Έλληνες που επαναπατρίστηκαν και τις εργασιακές θέσεις που καλύπτουν, σε επίπεδο ιεραρχίας και μισθών.

Στο διήμερο συνέδριο inForum: Brain Regain & Retain, που διοργανώνει το in στις 2 και 3 Ιουνίου, στη Βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο), θεσμικοί εκπρόσωποι και ειδικοί, θα αναλύσουν την κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό εργασιακό τοπίο, ως προς τις επαγγελματικές προοπτικές των Ελλήνων που επαναπατρίζονται.

Εν όψει του συνεδρίου, παρουσιάζουμε τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τα επαγγέλματα και τις θέσεις εργασίας εκείνων που έφυγαν και όσων γύρισαν.

Που υπάρχουν ελλείψεις

Σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΣΕΒ  και του ΙΟΒΕ , το brain drain επιδεινώνει τις ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό υψηλής ειδίκευσης σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας. Για παράδειγμα, σχεδόν η μία στις δύο επιχειρήσεις του κλάδου της ενέργειας (49,2%) αναφέρει ότι αντιμετωπίζει δυσκολία προβλήματα στην εύρεση κατάλληλου προσωπικού.

Ακολουθεί η ψηφιακή οικονομία με πάνω από τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις (41,9%)  να αντιμετωπίζουν δυσκολίες κάλυψης των κενών θέσεων εργασίας. Προβλήματα εντοπίζονται επίσης στην στελέχωση επιχειρήσεων του κλάδου της αγροδιατροφής, δομικών υλικών στις μεταφορές-logistics και στην υγεία.

Από αντίστοιχες έρευνες προκύπτει ότι ένα από τα επαγγέλματα που επλήγησαν περισσότερο από το brain drain, είναι οι υγειονομικοί. Εκτιμάται ότι  πάνω από 20.000 γιατροί έφυγαν από την Ελλάδα την περίοδο της κρίσης.  Μαζική ήταν επίσης η φυγή ειδικευμένων μηχανικών και επαγγελματιών Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας.

Την Ελλάδα εγκατέλειψαν επίσης ερευνητές και επαγγελματίες των θετικών επιστημών (φυσικοί, χημικοί, βιολόγοι), μη βλέποντας επαγγελματική εξέλιξη στην χώρα μας. Επίσης έφυγαν εκπαιδευτικοί, φαρμακοποιοί και χρηματοοικονομικοί αναλυτές.

Το ότι σήμερα υπάρχουν ελλείψεις στους παραπάνω κλάδους, δε σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχουν και ελκυστικές προσφορές για εργασία στην Ελλάδα.

Αντιθέτως, ιδίως στους γιατρούς και τους εκπαιδευτικούς στον δημόσιο τομέα  οι εξευτελιστικά χαμηλοί μισθοί και οι άσχημες εργασιακές συνθήκες εξακολουθούν να λειτουργούν αποτρεπτικά για τον επαναπατρισμό. Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στον χώρο της επιστημονικής έρευνας, με τους εργαζόμενους στα ερευνητικά κέντρα και τα ιδρύματα να καταγγέλλουν συνθήκες επισφάλειας και διακρίσεων, με υποστελεχωμένους οργανισμούς και παγωμένους προϋπολογισμούς.

Το προφίλ των Ελλήνων του εξωτερικού

Στην τελευταια έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για το brain regain, παρουσιάστηκαν δύο ξεχωριστοί πίνακες.

Ο πρώτος αφορά την τελευταία θέση εργασίας που είχαν οι Έλληνες του εξωτερικού, πριν επαναπατριστούν.

Το 21% ήταν ιδιωτικοί υπάλληλοι γραφείου, το 20% τεχνίτες και εργάτες στον ιδιωτικό τομέα και ένα υψηλό ποσοστό 19% ήταν διευθυντικά στελέχη στον ιδιωτικό τομέα. Ακολουθούν με 13% οι αυτοαπασχολούμενοι – ελεύθεροι επαγγελματίες και με 11% όσοι δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία (άλλο).

Οι δημόσιοι υπάλληλοι γραφείου σε οργανισμούς του εξωτερικού είναι το 5% των Ελλήνων που επαναπατρίστηκαν. Άλλο ένα 4% υπηρετούσε σε διευθυντικές θέσεις στο δημόσιο τομέα. Ένα 3% είχε δική του επιχείρηση και ένα 2% ήταν τεχνίτες ή εργάτες στον δημοσιο τομέα.

Επαγγέλματα των Ελλήνων του εξωτερικού

Έρευνα της ανεξάρτητης πρωτοβουλίας BrainReGain, σκιαγράφησε τα χαρακτηριστικά των Ελλήνων του εξωτερικού, που έφυγαν την περίοδο της κρίσης και επιθυμούν να γυρίσουν στην Ελλάδα. Η πλειονότητα είναι άνω των 35 ετών, εργάζονται σε χώρες όπως η Βρετανία, η Γερμανία και οι Ολλανδία.

Οι βασικοί τομείς απασχόλησής τους περιλαμβάνουν την τεχνολογία (19%), την ακαδημαϊκή κοινότητα (10%) και τον χώρο της υγείας (10%).

Τα βασικότερα επαγγέλματα για τα οποία δίνουν βιογραφικά στις ελληνικές εταιρίες, είναι στελέχη Πληροφορικής, Οικονομικοί αναλυτές, Μηχανικοί, επαγγελματίες διοίκησης, προγραμματιστές και λογιστές.

Τα επαγγέλματα του brain Regain

Με βάση την έρευνα του ΕΚΤ τα επαγγέλματα που ασκούν οι επαναπαστρισμένοι καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα. Στην κορυφή βρίσκεται ο κατασκευαστικός κλάδος (11%), η πληροφορική- νέες τεχνολογίες, και η εκπαίδευση (10% αμφότερες).

Από εκεί και πέρα υπάρχει πολυδιασπάση: Συμβουλευτικές υπηρεσίες και υγεία με 7%, εμπόριο και τουρισμός με 6%, ενέργεια 5%, μεταφορές, αγροτικές τομέας, επικοινωνίες, εστίαση με 4%.  Από 3% των επαναπατρισμένων απασχολούνται σε ένοπλες δυνάμεις, ναυτιλία και τράπεζες. Πολύ μική είναι η εκπροσώπηση του πολιτισμού, της αγοράς ακινήτων και του αθλητισμού. Ένα αξιοσημείωτο 10% είτε δεν κάνει καμία δουλειά, είτε κάνει κάτι που δεν ταξινομείται.

Οι θέσεις εργασίας όσων γυρίζουν στην Ελλάδα

Η έρευνα του ΕΚΤ για το brain gain μας δείχνει ότι οι περισσότεροι Έλληνες υψηλής ειδίκευσης που επιστρέφουν εργάζονται ως ιδιωτικοί υπάλληλοι γραφείου (26%).

Το 21% είναι αυτοαπασχολούμενοι-ελεύθεροι επαγγελματίες.

Ένα 14% των επαναπατρισμένων είναι διευθυντικά στελέχη στον ιδιωτικό τομέα και 2% διευθυντικά στελέχη στον δημοσιο τομέα.

Πρόκειται για υψηλό ποσοστό σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, αλλά χαμηλότερο του αντίστοιχου των Ελλήνων του εξωτερικού.

*Το inForum τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα.

*Αν επιθυμείτε να παρακολουθήσετε το inForum, στις 2-3 Ιουνίου στη Βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο) Λένορμαν 218 πατήστε ΕΔΩ