Γαλλία – Γερμανία: Η «προσάραξη σε ξέρα» των μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης

Η Ευρώπη σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες τραντάζονται συθέμελα, όχι με την ίδια ένταση είναι η αλήθεια. Η Γαλλία βιώνει μια σοβαρή οικονομική κρίση που είναι ικανή να φέρει τα πάνω κάτω στην πολιτική ζωή της χώρας. Στη Γερμανία, «ατμομηχανή» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κατάσταση της οικονομίας παραμένει κρίσιμη και μετά τον σχηματισμό του νέου κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον Φρίντριχ Μερτς.

Γαλλία και Γερμανία ακροβατούν σε τεντωμένο σχοινί με τις οικονομικές προκλήσεις να είναι μπροστά όπως και οι περικοπές στο κοινωνικό κράτος

Ο συνεχιζόμενος πόλεμος επί ευρωπαϊκού εδάφους, μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, στοιχίζει πολλά δισεκατομμύρια για τις χώρες μέλη του μπλοκ και θα στοιχίσει ακόμα περισσότερο αν δεν υπάρξει συμφωνία ειρήνης.

Mέτρα σκληρής λιτότητας έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση της Γαλλίας

Το «γαλλικό κλειδί» έχει… σκουριάσει

Η απόφαση του Γάλλου πρωθυπουργού, Φρανσουά Μπαϊρού, να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, με σκοπό να εξασφαλίσει στήριξη για τον προϋπολογισμό της κυβέρνησής του, προκαλεί τριγμούς με τους κραδασμούς να είναι δύσκολο να αποσβεστούν.

Ο Μπαϊρού ελπίζει ότι θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη υποστήριξη για τα μέτρα σκληρής λιτότητας που θέλει να λάβει αλλά τα μηνύματα προμηνύουν «βατερλό» καθώς σύσσωμη η αντιπολίτευση στέκεται απέναντι είναι η κοινωνία «βράζει».

Ο Γάλλος πρωθυπουργός έχει μεταξύ άλλων προτείνει:

• την κατάργηση δύο αργιών, της Δευτέρας του Πάσχα και της Ημέρας της Νίκης στις 8 Μαΐου, προς αποκατάσταση της επιδεινούμενης κατάστασης των δημοσιονομικών της χώρας.
• το πάγωμα των κοινωνικών δαπανών του 2026 στα επίπεδα του 2025, χωρίς προσαρμογή στον πληθωρισμό.
• το πάγωμα των φορλογικών κλιμακίων του 2026 στα επίπεδα του 2025, χωρίς προσαρμογή στον πληθωρισμό.
• το πάγωμα του ύψους των επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων.
• Μείωση του αριθμού των εργαζομένων στο Δημόσιο.
• Μείωση των δαπανών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

«Μπλοκάρετε τα πάντα»

Ο Μπαϊρού, έπειτα από μια ομιλία, πριν περίπου ένα μήνα, σε δραματικούς τόνους για τον «θανάσιμο κίνδυνο» που αποτελεί το υπερβολικό χρέος, εξήγγειλε σκληρά δημοσιονομικά μέτρα. Στόχος του είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας να πέσει το 2026 στο 4,6% του ΑΕΠ έναντι 5,4% που εκτιμάται ότι θα είναι στο τέλος του 2025.

Η αντίσταση στα σχέδια αυτά είναι μεγάλη. Πέραν της αντιπολίτευσης (Αριστερά, Πράσινοι, Κομμουνιστές και ακροδεξιά) που σε κάθε ευκαιρία δηλώνει πως θα καταψηφίσει, οι δρόμοι της Γαλλία αναμένεται να πλημμυρίσουν και πάλι από πολίτες. Εδώ και εβδομάδες, σχηματίζεται ένα κίνημα που ονομάζεται Bloquons Tout (μπλοκάρετε τα πάντα), κάτι σαν τα «Κίτρινα Γιλέκα», που στοχεύει να παραλύσει τη χώρα στις 10 Σεπτεμβρίου.

Σε ένα δρόμο στρωμένο με αγκάθια μία δραματική προειδοποίηση του υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας ασκεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση. Λέγοντας ότι η χώρα ενδέχεται να χρειαστεί να προσφύγει στο ΔΝΤ προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του δημοσίου χρέους, πάει σε άλλο επίπεδο τη συζήτηση.

Όλα δείχνουν πως τα πράγματα πρόκειται να γίνουν πολύ δύσκολα για τον Εμανουέλ Μακρόν. Η στόχευση της αντιπολίτευσης είναι σαφής: να μπλοκαριστεί κάθε προσπάθεια του Γάλλου προέδρου να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση βασισμένη στους υποστηρικτές του μετά την αποτυχία του πρώην πρωθυπουργού Μπαρνιέ και την πιθανή ήττα του Μπαϊρού.

Το γερμανικό σταυροδρόμι

Προκλήσεις, όχι ανάλογου μεγέθους, καλείται να αντιμετωπίσει και η γερμανική οικονομία που βιώνει από το 2023 μια παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας και ύφεσης, η οποία συνεχίζεται και το 2025. Σύμφωνα με πρόσφατες προβλέψεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Bundesbank και άλλους οργανισμούς, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αναμένεται να παραμείνει σε μηδενική ή ελάχιστη ανάπτυξη φέτος, μετά από συρρίκνωση 0,2% το 2024 και 0,3% το 2023. Αυτή η κατάσταση οφείλεται σε συνδυασμό κυκλικών (π.χ. ενεργειακή κρίση) και διαρθρωτικών προβλημάτων (π.χ. γραφειοκρατία, δημογραφικά), ενώ η κυβέρνηση του Φρίντριχ Μερτς (CDU/CSU-SPD συνασπισμός μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου 2025) προσπαθεί να αντιδράσει με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις.

Ακόμα ψάχνει τον τρόπο ανάταξης της γερμανικής οικονομίας ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Μέρτς

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, που εκλέχθηκε για να επιχειρήσει την αναδιάταξη της οικονομίας, βλέπει μπροστά του μια θάλασσα προβλημάτων και ρίχνει… άγκυρα.

Σε μια δήλωση που δεν ηχεί καλά στα αυτιά των πολλών δηλώνει πως «το κράτος πρόνοιας, όπως το έχουμε σήμερα, δεν είναι πλέον οικονομικά βιώσιμο» με το κόστος των συντάξεων και της περίθαλψης να εκτοξεύεται και το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης να κλυδωνίζεται.

«Η νέα κυβέρνηση ανέλαβε τα καθήκοντά της για να σταματήσει την παρακμή της Γερμανίας και να βελτιώσει το κλίμα. Σχεδόν τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί. Για τον καγκελάριο, η ώρα της αλήθειας έχει φτάσει», έγραψε η οικονομική γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, περιγράφοντας εύγλωττα την κατάσταση.

Μετά από εκατό και πλέον ημέρες στην εξουσία Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες συμφωνούν πως πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις αλλά υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες στον σχεδιασμό της φορολογικής και κοινωνικής πολιτικής. Ήδη, έχουν συγκροτηθεί επιτροπές για να καταλήξουν σε προτάσεις μεταρρυθμίσεων στα κοινωνικά και ασφαλιστικά επιδόματα. Αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και συμμετοχή των πολιτών στο κόστος περίθαλψης βρίσκονται στην ατζέντα.