Δραστική απώλεια βάρους υπόσχονται τα νέα ειδικά φάρμακα της παχυσαρκίας

Πάνω από 4 εκατομμύρια πληθυσμού αναμένεται να έχει υπερβάλλον βάρος ή παχυσαρκία την επόμενη δεκαετία στην Ελλάδα, με το 51% να έχει αυξημένο σωματικό βάρος και τον έναν στους τέσσερις (24%) να έχει παχυσαρκία.

Τα αίτια της παχυσαρκίας είναι πολλαπλά, ξεκινώντας από τη γενετική προδιάθεση και την επίδραση του περιβάλλοντος, μέχρι τη συμπεριφορά μας ατομική και κοινωνική.

Ως ασθένεια, η παχυσαρκία επηρεάζει πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, οδηγώντας σε παραπάνω από 200 επιπλοκές, μεταξύ των οποίων διαταραχές της διάθεσης ή εγκεφαλικά και άνοια, άσθμα, υπνική άπνοια ή πνευμονική θρόμβωση, καρδιαγγειακά νοσήματα και ηπατικές νόσοι (όπως η λιπώδης διήθηση ή και η κίρρωση), πέτρες στη χολή, παγκρεατίτιδα ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διαβήτης, λοιμώξεις, ακράτεια ούρων ή χρόνια νεφρική νόσος, στειρότητα, κακοήθειες, αρθρίτιδες, άσκηση πίεσης σε διάφορα σημεία του σώματος με αποτέλεσμα να χρειάζονται ειδική περίδεση κλπ.

Χαρακτηριστικά, όσο αυξάνεται ο δείκτης μάζας σώματος, τόσο μειώνεται το προσδόκιμο επιβίωσης, αφού ένας άνθρωπος με φυσιολογικό βάρος έχει 80% πιθανότητα να φτάσει σε ηλικία 70 ετών, ενώ ένας άνθρωπος με παχυσαρκία έχει 60% πιθανότητες να φτάσει σε αυτή την ηλικία. Όσο για αυτούς που πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία με δείκτη μάζας σώματος να κυμαίνεται μεταξύ 40-50, οι πιθανότητες μειώνονται στο μισό.

Όλοι ανεξάρτητα από το βάρος τους, υπερβάλλον ή φυσιολογικό, χρειάζεται να ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή και να διατηρούν μια τακτική σωματική δραστηριότητα

Φαινόμενο γιο – γιο

Παρόλα αυτά όμως, εκτός από τις δυσκολίες στην απώλεια βάρους, πρόσθετοι μηχανισμοί του σώματος οδηγούν και πάλι στην ανάκτηση του βάρους που χάθηκε, και μάλιστα πολλές φορές και περισσότερο από αυτό. Ο λόγος είναι ότι οι μηχανισμοί αυτοί όχι μόνο μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας του οργανισμού, αλλά επιπλέον οδηγούν και σε αύξηση της πείνας καθώς και σε μείωση του κορεσμού, μέχρι να επιτευχθεί η ανάκτηση του βάρους που είχε χαθεί.

Για το λόγο αυτό, η παχυσαρκία ως νόσος, απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και μακροχρόνια αποτελεσματική περίθαλψη, με παράλληλες επείγουσες δράσεις σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς υποτροπιάζει συχνά, οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, σε πρόωρο θάνατο και σε σοβαρό κοινωνικό και οικονομικό κόστος.

Διαχείριση

Άνθρωποι με υπερβάλλον βάρος, παχυσαρκία, αλλά και με φυσιολογικό βάρος, χρειάζεται να ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή και να διατηρούν μια τακτική σωματική δραστηριότητα.

Έτσι, οι ειδικοί της παχυσαρκίας σε όσους θέλουν να χάσουν βάρος, συνιστούν αλλαγή στις διατροφικές τους συνήθειες και αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας, ανεξάρτητα από το επίπεδο του δείκτη μάζας σώματος ή αλλιώς τη βαρύτητα του προβλήματος.

Η διαβάθμιση της βαρύτητας, ενδιαφέρει για το είδος των πρόσθετων παρεμβάσεων που θα χρειαστούν στη θεραπευτική αγωγή.

Έτσι, αν ο δείκτης μάζας σώματος ξεπερνά το 27 και συνυπάρχουν και πρόσθετες επιπλοκές εξαιτίας της παχυσαρκίας, τότε προστίθεται και η φαρμακευτική αγωγή.

Αν ο δείκτης μάζας σώματος είναι πάνω από 30, τότε σε κάθε περίπτωση επιλέγεται παράλληλα με τη δίαιτα και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και η φαρμακευτική αγωγή. Στην περίπτωση όμως που παρά και τη φαρμακευτική αγωγή υπάρχουν επιπλοκές εξαιτίας της παχυσαρκίας και τα αποτελέσματα του συνδυασμού φαρμάκων και αλλαγής τρόπου ζωής δεν είναι αρκετά, τότε συστήνεται και η χειρουργική παρέμβαση.

Στην περίπτωση που ο δείκτης μάζας σώματος είναι πάνω από 35 και παραμένουν οι επιπλοκές που σχετίζονται με την παχυσαρκία, παρά τη δίαιτα, την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και τη φαρμακευτική αγωγή, τότε συστήνεται και η χειρουργική παρέμβαση.

Αν ο δείκτης μάζας σώματος υπερβαίνει το 40, τότε οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν το σύνολο των δυνατών παρεμβάσεων, συνδυάζοντας δίαιτα, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, φαρμακευτική αγωγή και χειρουργική επέμβαση.

Τα νέα φάρμακα

Στη φαρέτρα των γιατρών μπήκαν πρόσφατα, φάρμακα που ονομάζονται αγωνιστές των υποδοχέων GLP – 1 και μιμούνται τη δράση των ινκρετινών – των ορμονών που εκκρίνονται στο έντερο ως απόκριση στην πρόσληψη θρεπτικών ουσιών και συμβάλλουν στο φυσιολογικό έλεγχο της γλυκόζης στον οργανισμό. Αυτοί έδωσαν μια ευκαιρία για αποτελεσματική θεραπεία, ενώ η δράση τους ενισχύθηκε και με τους διπλούς αγωνιστές των υποδοχέων GIP/GLP-1.

Οι αγωνιστές GLP-1 μειώνουν την ανάγκη για πρόσληψη τροφής, αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης και μειώνουν την έκκριση γλυκαγόνης, ενώ καθυστερούν και την κένωση του στομάχου.

Οι διπλοί αγωνιστές GIP/ GLP-1 πιθανώς συμμετέχουν στην μειωμένη πρόσληψη τροφής, αυξάνοντας την αίσθηση του κορεσμού και μειώνοντας την αίσθηση της πείνας, και στη ρύθμιση της αποθήκευσης λίπους. Ταυτόχρονα αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης και γλυκαγόνης.

Ο πρώτος διπλός αγωνιστής GLP – 1 και GIP, κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη χώρα μας. Πρόκειται για ενέσιμο φάρμακο που χορηγείται μια φορά την εβδομάδα και κυκλοφορεί σε προγεμισμένη πένα τεσσάρων δόσεων.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών του νέου φαρμάκου, η χορήγηση επί 72 εβδομάδες οδήγησε σε μείωση του σωματικού βάρους από 16-22,5%, ανάλογα με τη δόση του φαρμάκου.

Η δόση αυξάνεται σταδιακά, ξεκινώντας από 2,5 mg για τις πρώτες 4 εβδομάδες και την 5η εβδομάδα μπορεί να ξεκινήσει η σταθερή χορήγηση 5 mg. Η μέγιστη δόση που μπορεί να δίνεται είναι τα 15 mg.

Οι ίδιες μελέτες έχουν δείξει μείωση του ολικού, αλλά και του σπλαχνικού λίπους.

Γενικά, οι ασθενείς στους οποίους χορηγούνται ινκρετινικοί αγωνιστές, συνιστάται να αυξάνουν τόσο τη σωματική τους δραστηριότητα όσο και την κατανάλωση πρωτεϊνών στη διατροφή τους, καθώς η δραστική απώλεια βάρους, συνήθως συνοδεύεται και από απώλεια μυϊκής μάζας, κάτι το οποίο επιδιώκεται να αποφεύγεται.