Δασμοί: Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από τη συμφωνία ΗΠΑ και Ευρώπης

ΗΠΑ και ΕΕ έφτασαν σε εμπορική συμφωνία, με ορισμένους αναλυτές να τη χαρακτηρίζουν ως τη μεγαλύτερη όλων των εποχών, αν και υπάρχουν ευρωπαϊκές φωνές που ήδη την κατακρίνουν.

Ανάμεικτες είναι οι αντιδράσεις για τη συμφωνία που ανακοίνωσαν Τραμπ και φον ντερ Λάιεν

Το BBC, σε ανάλυσή του, επισημαίνει ότι ουσιαστικά οι δύο πλευρές κατέληξαν σε ένα πλαίσιο συμφωνίας και όχι σε μια πλήρη εμπορική συμφωνία, καθώς οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς.

Ωστόσο, τα βασικά στοιχεία που ανακοίνωσαν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσέφεραν ενδείξεις σχετικά με τους τομείς και τις κατηγορίες που ενδέχεται να πληγούν πιο πολύ ή να επωφεληθούν περισσότερο.

Νικητής ο Τραμπ; Χαμένοι οι καταναλωτές στις ΗΠΑ

Αφότου υποσχέθηκε να κλείσει συμφωνίες με δεκάδες χώρες, ο Ντόναλντ Τραμπ έκλεισε τη μεγαλύτερη από όλες, γράφει το BBC.

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι η ΕΕ έχει υποχωρήσει περισσότερο, με την άμεση ανάλυση της Capital Economics να προβλέπει πτώση του ΑΕΠ κατά 0,5%.

Επίσης, δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια θα μπουν στα ταμεία των ΗΠΑ από τους φόρους εισαγωγής.

Ωστόσο, οι ενθουσιώδεις τίτλοι για τον Τραμπ ενδέχεται να μη διαρκέσουν πολύ, αν μια σειρά οικονομικών στοιχείων που θα δημοσιευθούν αργότερα αυτή την εβδομάδα δείξουν ότι η ριζική αναδιάρθρωση της αμερικανικής οικονομίας που έχει επιδιώξει έχει αντίθετα αποτελέσματα, σύμφωνα με την ανάλυση του βρετανικού μέσου.

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό, την απασχόληση, την ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών θα δώσουν μια σαφέστερη εικόνα για το αν οι δασμοί του Τραμπ προκαλούν ζημιά ή κέρδος.

Ωστόσο, οι απλοί Αμερικανοί είναι ήδη δυσαρεστημένοι με την αύξηση του κόστους ζωής και αυτή η συμφωνία θα μπορούσε να κάνει τα πράγματα χειρότερα, αυξάνοντας τις τιμές των προϊόντων της ΕΕ.

Μπορεί ο δασμός της τάξης του 15% να μην είναι ο χειρότερος που θα μπορούσε να προκύψει, ωστόσο είναι αρκετά μεγαλύτερος σε σχέση με ό,τι ίσχυε πριν.

Το BBC εξηγεί ότι οι δασμοί είναι φόροι που επιβάλλονται σε προϊόντα που αγοράζονται από άλλες χώρες. Συνήθως, αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό της αξίας του προϊόντος.

Έτσι, ένας δασμός 15% σημαίνει ότι ένα προϊόν αξίας 100 δολαρίων που εισάγεται στις ΗΠΑ από την ΕΕ θα επιβαρυνθεί με φόρο 15 δολαρίων, με αποτέλεσμα το συνολικό κόστος για τον εισαγωγέα να ανέρχεται σε 115 δολάρια.

Οι εταιρείες που εισάγουν ξένα προϊόντα στις ΗΠΑ πρέπει να καταβάλουν τον φόρο στην κυβέρνηση και συχνά μετακυλίουν μέρος ή το σύνολο του επιπλέον κόστους στους πελάτες.

Ο Ντόναλντ Τραμπ.

Πώς αντέδρασαν οι αγορές

Οι χρηματιστηριακές αγορές στην Ασία και την Ευρώπη σημείωσαν άνοδο τη Δευτέρα, μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας.

Σύμφωνα με το πλαίσιο αυτό, οι ΗΠΑ θα επιβάλουν δασμό 15% στα προϊόντα που εισάγονται από την ΕΕ.

Αν και ο συντελεστής αυτός είναι σημαντικός, είναι χαμηλότερος από ό,τι θα μπορούσε να είχε επιβληθεί και τουλάχιστον προσφέρει ασφάλεια στους επενδυτές, υποστηρίζει το BBC.

Η συμφωνία είναι «σαφώς ευνοϊκή για την αγορά και αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τη δυναμική ανόδου του ευρώ», δήλωσε ο Κρις Γουέστον της Pepperstone, μιας αυστραλιανής χρηματιστηριακής εταιρείας, στο AFP.

Διχασμός εντός της ΕΕ

Η συμφωνία θα πρέπει να υπογραφεί από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, καθένα από τα οποία έχει διαφορετικά συμφέροντα και διαφορετικό βαθμό εξάρτησης από τις εξαγωγές προϊόντων προς τις ΗΠΑ.

Ενώ ορισμένα μέλη υποδέχτηκαν τη συμφωνία με επιφύλαξη, άλλα την επέκριναν, αναδεικνύοντας τις διαιρέσεις εντός της Ένωσης, η οποία προσπαθεί επίσης να ανταποκριθεί σε άλλες κρίσεις, όπως ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία.

Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού σχολίασε: «Είναι μια μαύρη μέρα όταν μια συμμαχία ελεύθερων λαών, που έχουν ενωθεί για να επιβεβαιώσουν τις κοινές τους αξίες και να υπερασπιστούν τα κοινά τους συμφέροντα, υποκύπτει στην υποταγή».

Μαζί του συντάχθηκαν τουλάχιστον δύο άλλοι υπουργοί της γαλλικής κυβέρνησης, καθώς και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος δήλωσε ότι ο Τραμπ «έφαγε τη φον ντερ Λάιεν για πρωινό».

Στους χαμένους οι αυτοκινητοβιομηχανίες στη Γερμανία

Ο δασμός που επιβάλλεται στους εισαγωγείς αυτοκινήτων της ΕΕ στις ΗΠΑ έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό, από το 27,5% που επέβαλε ο Τραμπ τον Απρίλιο με το νέο ποσοστό του 15%.

Τα αυτοκίνητα είναι ένα από τα κορυφαία εξαγωγικά προϊόντα της ΕΕ προς τις ΗΠΑ. Και ως ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στην ΕΕ – χάρη στις VW, Mercedes και BMW – η Γερμανία θα παρακολουθεί στενά την κατάσταση, σημειώνει το BBC.

Ο ηγέτης της, Φρίντριχ Μερτς, χαιρέτισε τη νέα συμφωνία, παραδεχόμενος ωστόσο ότι θα προτιμούσε μια «περαιτέρω χαλάρωση του διατλαντικού εμπορίου».

Αυτή η απαισιόδοξη άποψη υποστηρίχθηκε και από τον γερμανικό οργανισμό κατασκευαστών αυτοκινήτων VDA, ο οποίος προειδοποίησε ότι ακόμη και ένα ποσοστό 15% θα «κοστίσει στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία δισεκατομμύρια ετησίως».

Η Γερμανία παρακολουθεί στενά την κατάσταση αφού ανησυχεί για τις αυτοκινητοβιομηχανίες της.

Τι ισχύει για τις αυτοκινητοβιομηχανίες στις ΗΠΑ

Ο Τραμπ προσπαθεί να ενισχύσει την παραγωγή οχημάτων στις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες έλαβαν μια ώθηση όταν έμαθαν ότι η ΕΕ θα μειώσει τους δικούς της δασμούς για τα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ από 10% σε 2,5%.

Θεωρητικά, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των πωλήσεων αμερικανικών αυτοκινήτων στην Ευρώπη.

Αυτό θα μπορούσε να είναι θετικό για τις πωλήσεις των ΗΠΑ στο εξωτερικό, αλλά η συμφωνία δεν είναι απολύτως θετική όσον αφορά τις εγχώριες πωλήσεις. Αυτό οφείλεται στον πολύπλοκο τρόπο κατασκευής των αμερικανικών αυτοκινήτων.

Πολλά από αυτά κατασκευάζονται στην πραγματικότητα στο εξωτερικό – στον Καναδά και το Μεξικό – και ο Τραμπ τους επιβάλλει δασμό 25% όταν εισάγονται στις ΗΠΑ. Αυτό συγκρίνεται τώρα με τον χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή 15% που ισχύει για τα οχήματα της ΕΕ. Έτσι, οι Αμερικανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων ενδέχεται πλέον να φοβούνται ότι θα υποστούν ζημίες από τους Ευρωπαίους κατασκευαστές.

«Πονοκέφαλος» για τις φαρμακοβιομηχανίες στην Ευρώπη

Υπάρχει σύγχυση σχετικά με τον δασμολογικό συντελεστή που θα επιβληθεί στα φάρμακα ευρωπαϊκής παραγωγής που αγοράζονται στις ΗΠΑ. Η ΕΕ επιθυμεί τα φάρμακα να υπόκεινται στον χαμηλότερο δυνατό συντελεστή, ώστε να ευνοηθούν οι πωλήσεις.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα δεν καλύπτονται από τη συμφωνία που ανακοινώθηκε την Κυριακή, σύμφωνα με την οποία ο συντελεστής για μια σειρά προϊόντων μειώθηκε στο 15%. Ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι τα φαρμακευτικά προϊόντα περιλαμβάνονται στη συμφωνία, κάτι που επιβεβαίωσε και πηγή του Λευκού Οίκου στο BBC.

Και τα δύο σενάρια θα αποτελέσουν απογοήτευση για τις ευρωπαϊκές φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες αρχικά ήλπιζαν σε πλήρη απαλλαγή από δασμούς. Ο κλάδος απολαμβάνει σήμερα μεγάλη παρουσία στην αγορά των ΗΠΑ χάρη σε προϊόντα όπως το Ozempic, ένα δημοφιλές φάρμακο για τον διαβήτη τύπου 2 που παράγεται στη Δανία.

Αυτό ήδη έχει επισημανθεί στην Ιρλανδία, όπου τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν τονίσει τη σημασία του κλάδου και έχουν επικρίνει τις επιζήμιες συνέπειες της αβεβαιότητας που προέκυψε.

Για την αμερικάνικη ενέργεια

Ο Τραμπ δήλωσε ότι η ΕΕ θα αγοράσει ενέργεια από τις ΗΠΑ αξίας 750 δισ. δολαρίων (638 δισ. ευρώ), πέραν της αύξησης των συνολικών επενδύσεων στις ΗΠΑ κατά 600 δισ. δολάρια.

«Θα αντικαταστήσουμε το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο με σημαντικές αγορές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.

Αυτό θα ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας και των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ απομακρύνονται από την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Οι δασμοί για τα αεροσκάφη

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι ορισμένα «στρατηγικά προϊόντα» δεν θα υπόκεινται σε δασμούς, όπως αεροσκάφη και ανταλλακτικά αεροσκαφών, ορισμένα χημικά προϊόντα και ορισμένα γεωργικά προϊόντα.

Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες που κατασκευάζουν εξαρτήματα για αεροπλάνα θα απολαμβάνουν ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των τεράστιων εμπορικών μπλοκ.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρόσθεσε ότι η ΕΕ εξακολουθεί να ελπίζει να επιτύχει περισσότερες συμφωνίες «μηδέν για μηδέν», ιδίως για τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη ποτά, τις επόμενες ημέρες.