Χρύσα Βαθιανάκη – Μια ψυχή που ζωγράφιζε το φως

Κάποτε, οι καλλιτέχνες γεννιούνται με το χάρισμα να δίνουν μορφή στο άυλο, να αποτυπώνουν στο χαρτί και στον καμβά όσα δεν μπορούν να ειπωθούν με λέξεις. Η Χρύσα Βαθιανάκη ήταν μια τέτοια ψυχή· μια δημιουργός που συνδύαζε τη ζωγραφική με την επιστημονική παρατήρηση, την αισθητική με τη βαθιά γνώση της φύσης.

Γεννημένη στο Ηράκλειο, μα με ορίζοντες που εκτείνονταν πέρα από τα όρια της πόλης, σπούδασε στη Σχολή Βακαλό, θητεύοντας κοντά σε δασκάλους που της δίδαξαν την ουσία της τέχνης. Τα χρόνια της μελέτης της ανατομίας των εντόμων στο Μουσείο Γουλανδρή, με την καθοδήγηση της Μαρίας Δημάκη, φανερώνουν μια σπάνια ιδιοσυγκρασία: τη ματιά ενός καλλιτέχνη που αναζητά την αλήθεια στις μικρότερες λεπτομέρειες, στα αόρατα μάτια των πολλών.

Η δημιουργική της πορεία ήταν γεμάτη φως και διεθνή αναγνώριση. Από την Αθήνα και το Ηράκλειο, ως το Πεκίνο και τη Γερμανία, η τέχνη της ταξίδεψε, μίλησε, συγκίνησε. Στη 2η Μπιενάλε Πεκίνου, μέσα από τη θεματική της ουμανιστικής τέχνης, η φωνή της ενώθηκε με καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, αποδεικνύοντας πως η τέχνη δεν γνωρίζει σύνορα. Κι όταν το 2008, στο διαγωνισμό γλυπτικής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, το έργο της *Κύκλοι Ζωής* τιμήθηκε, ήταν μια επιβεβαίωση πως είχε χαράξει έναν δικό της κύκλο, έναν κύκλο γεμάτο αλήθεια, συναίσθημα και διαχρονικότητα.

Κι έπειτα, ήρθε η στιγμή της Σιβιανής Μάσκας… Ένα έργο που αγκάλιαζε το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον· ένα δείγμα πολιτιστικής μνήμης, φτιαγμένο από το φυτό αγαύη, τον αθάνατο. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να μιλήσει για τη διάρκεια, αν όχι μέσα από ένα σύμβολο που αντιστέκεται στον χρόνο; Η Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου θα γινόταν ο χώρος όπου θα ζωντάνευε η έμπνευσή της, ένα μνημείο τέχνης που θα αναδείκνυε τον τόπο της. Όμως, η μοίρα είχε άλλα σχέδια.

Έφυγε πρόωρα, αφήνοντας πίσω της ένα κενό που δεν μπορεί να γεμίσει. Ένας άνθρωπος που είχε τόσα να δώσει, τόσα να δημιουργήσει, τόσα να μοιραστεί… Κι όμως, η Χρύσα δεν έσβησε. Ζει μέσα στις πινελιές της, στις μορφές που γέννησε, στις εκθέσεις που φέρουν το όνομά της, στην ανάμνηση όσων τη γνώρισαν και την αγάπησαν.

Κάθε άνθρωπος αφήνει πίσω του ένα αποτύπωμα. Κι εκείνη, με χρώμα, με φως, με ψυχή, άφησε ένα ανεξίτηλο ίχνος στην τέχνη και στον πολιτισμό. Διότι οι πραγματικοί καλλιτέχνες δεν χάνονται. Γίνονται μέρος της αιωνιότητας, όπως η αγαύη και η προβολή της «Σιβιανής μάσκας» στην Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου όπου ήταν επιμελήτρια, όπως «οι κύκλοι της ζωής» που τόσο σοφά αποτύπωσε στο έργο της.

Εύα Καπελλάκη- Κοντού [Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος & ραδιοφωνική παραγωγός]