Μεγάλη αναστάτωση και ανασφάλεια έχουν προκαλέσει οι αλλαγές στα οικόπεδα. Πολλά οικόπεδα, ιδίως όσα έχουν έκταση μικρότερη από 2 στρέμματα, χάνουν το δικαίωμα δόμησης σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.
Όπως έγινε γνωστό τις τελευταίες μέρες, σαρωτικές αλλαγές φέρνει το νέο Προεδρικό Διάταγμα 129/2025 το οποίο καθορίζει τα όρια, τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης για τους οικισμούς με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων οι οποίοι δημιουργήθηκαν προ του 1923 ή μεταξύ 1923 και 1983.
Τα σημερινά όρια των οικισμών μειώνονται οριζόντια και περιλαμβάνουν ό,τι έχει οικοδομηθεί μέχρι το 1983, ενώ για τις περιοχές που έχουν οικοδομηθεί από το 1983 μέχρι σήμερα θα ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Δηλαδή, ως όρια οικισμών αναγνωρίζονται μόνο εκείνα που τεκμηριώνονται με δόμηση έως το 1983 και όχι εκείνα που δημιουργήθηκαν με μεταγενέστερες αποφάσεις των κρατικών νομάρχων (κυρίως το 1985) οι οποίες έδιναν στις περισσότερες περιπτώσεις δικαίωμά επέκτασής τους.
Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει οριοθέτηση νέου οικισμού αλλά μόνο επανέγκριση, οριοθέτηση ή οριοθέτηση σε μη οριοθετημένους οικισμούς.
Τα οριζόντια όριά τους περιορίζονται ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα επέκτασής τους. Αυτό σημαίνει ότι πολλά οικόπεδα, ιδίως όσα έχουν έκταση μικρότερη από 2 στρέμματα, χάνουν το δικαίωμα δόμησης, εκτός αν πληρούν αυστηρά και ειδικά κριτήρια, όπως πρόσωπο σε υφιστάμενο κοινόχρηστο δρόμο.
Ο γραμματέας ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ – Πολιτικός Μηχανικός, Μάνος Κρανίδης, μίλησε στο MEGA για τις αλλαγές.
«Τα πολεοδομικά στην Ελλάδα είναι ένα αλαλούμ. Έχω διαβάσει το νομοσχέδιο 2 και 3 φορές και προσπαθώ ακόμα να το καταλάβω. Το πρόβλημα που δημιουργεί είναι η ανασφάλεια δικαίου. Οι οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων είχαν οριοθετηθεί από το 2023. Άλλα τμήματα οριοθετήθηκαν μέχρι το 1983 που ήταν ο νόμος Τρίτση. Εκεί ήρθε μια διάταξη και οι νομάρχες επέκτειναν και άλλο τους οικισμούς μετά το ’83 που αυτό κρίθηκε αντισυνταγματικό λάθος από το ΣτΕ. Με αποτέλεσμα τώρα, στο σχέδιο αυτό που είναι τα κριτήρια οριοθέτησης των μη οριοθετημένων οικισμών, που πρέπει να οροθετηθούν με νέα διατάγματα-πολεοδομικά σχέδια, όλη η περιοχή που είναι μετά το 1983, να είναι εκτός του ορίου του οικισμού με αποτέλεσμα να είναι μη άρτια και οικοδομήσιμα. Πότε; Όταν γίνει το τοπικό πολεοδομικό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
11.000 είναι περίπου οικισμοί που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ένα καθεστώς ανασφάλειας
Για το Προεδρικό Διάταγμα του ΥΠΕΝ που καθορίζει τα όρια και τη δόμηση για 10.000 οικισμούς, μίλησε στο ΕΡΤNews ο Γενικός Γραμματέας του Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν αλλάζει τίποτα από χθες μέχρι σήμερα στο καθεστώς δόμησης των οικισμών της χώρας.
«Η πολεοδομική νομοθεσία και ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι ένα πολύ σύνθετο αντικείμενο και κατανοώ προφανώς την δυσκολία που υπάρχει να γίνει αντιληπτό από τους απλούς πολίτες, ακόμα και από τους μηχανικούς που δεν είναι εξειδικευμένοι στα πολεοδομικά ζητήματα. Εξού και πάρα πολλές φορές υπάρχει μία διάχυση πληροφοριών που δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά δεδομένα» τόνισε.
«Αποφασίσαμε ως κυβέρνηση να κάνουμε στη χώρα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, έτσι ώστε να επιλύσουμε μια σειρά από ζητήματα και παθογένειες της χώρας, που είναι οι χρήσεις γης, οι όροι δόμησης, ζητήματα που έχουν να κάνουν με την περιβαλλοντική προστασία, την εκτός σχεδίου δόμηση και την οριοθέτηση των οικισμών. Γιατί την οριοθέτηση των οικισμών; Γιατί ουσιαστικά, με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας τα όρια έχουν κριθεί ανυπόστατα. Είπαμε λοιπόν, για να υπάρχει μια ασφάλεια δικαίου στον πολεοδομικό σχεδιασμό, να καταθέσουμε ένα προεδρικό διάταγμα με προδιαγραφές. Αρα αυτό το Προεδρικό διάταγμα καθορίζει τις προδιαγραφές με τις οποίες θα οριοθετηθούν οι οικισμοί από τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια. Αυτές οι προδιαγραφές δεν είναι άμεσα εφαρμοστέες. Δεν ξυπνήσαμε δηλαδή μία μέρα και άλλαξε το καθεστώς που ισχύει στη δόμηση στους οικισμούς. Αυτό το Προεδρικό Διάταγμα δίνει στο υπουργείο και στους μελετητές που έχει επιλέξει τον τρόπο και τη μεθοδολογία και τα επιστημονικά κριτήρια με τα οποία θα πάνε οι μελετητές σε κάθε οικισμό, θα καταγράψουν τα πραγματικά δεδομένα» τόνισε.
Σημείωσε δε ότι 11.000 είναι περίπου οικισμοί που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ένα καθεστώς ανασφάλειας, η οποία ανασφάλεια έχει προκύψει λόγω της οριοθέτησης των νομαρχών.
«Εκτός από τους οικισμούς του Ρεθύμνου και του Πηλίου που έχουν ακυρωθεί τα όριά τους από το Συμβούλιο της Επικρατείας που εδώ και αρκετό καιρό, δηλαδή από το 2019, αυτοί οι οικισμοί δεν εκδίδουν οικοδομικές άδειες. Για όλους τους υπόλοιπους οικισμούς δεν έχει να κάνει αυτό το ΠΔ με την αλλαγή των όρων δόμησης που ισχύουν σήμερα. Σας εξηγώ για άλλη μια φορά ότι αυτό το ΠΔ είναι οι προδιαγραφές για το πώς θα σχεδιάσουμε και θα οριοθετήσουμε τους οικισμούς από εδώ και πέρα. Σήμερα ισχύουν οι όροι δόμησης που είχαμε από τους νομάρχες και θα συνεχίσουμε να τους έχουμε μέχρι να γίνουν τα προεδρικά διατάγματα των οικισμών με τις προδιαγραφές που θα εφαρμόσουμε με αυτό το Προεδρικό Διάταγμα», κατέληξε.
Οικόπεδα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα, πλέον καθίστανται αγροτεμάχια
«Tο Π.Δ. 194/2025, που αφορά στην οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, γυρίζει τη χώρα κυριολεκτικά έναν αιώνα πίσω. Οικόπεδα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα, πλέον καθίστανται αγροτεμάχια», υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης σε δήλωσή του για τη σχετική ρύθμιση που αφορά τους μικρούς οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής επισημαίνει ότι ο «αποκλεισμός των χιλιάδων μικρών ιδιοκτησιών από την οικοδομησιμότητα, συντείνει στην οικονομική πίεση που υφίστανται τα νοικοκυριά και οδηγεί σε περαιτέρω απαξίωση της περιουσίας τους».
Επικρίνει τη Νέα Δημοκρατία πως «συντάσσεται με τα προνόμια των λίγων και πλήττει τους πολλούς και μικρούς ιδιοκτήτες, με τις αιφνιδιαστικές πολιτικές της, ενισχύονται οι τάσεις ερήμωσης και πληθυσμιακής κατάρρευσης της ελληνικής υπαίθρου, την ώρα που η χώρα μας έχει ανάγκη από πολιτικές δημογραφικής και αναπτυξιακής αναγέννησης. Και όλα αυτά, χωρίς καμία διαβούλευση και διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες».
Όπως υπογραμμίζει ο κ. Ανδρουλάκης στη δήλωσή του, «είναι απαραίτητη η διαμόρφωση ενός βιώσιμου πολεοδομικού σχεδιασμού με κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια και όχι ο αποκλεισμός και η απαξίωση της περιουσίας των μικροϊδιοκτητών, που επιλέγει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Για πολλούς συμπολίτες μας η δυνατότητα αυτής της μικρής ιδιοκτησίας αποτελεί και το τελευταίο καταφύγιο για την παραμονή τους στον τόπο τους».
«Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, διαχρονικά στηρίζει το δικαίωμα στην κατοικία και την προστασία της μικρής ιδιοκτησίας, ως πυλώνα κοινωνικής συνοχής και περιφερειακής ανάπτυξης. Για τον λόγο αυτό, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση», πρόσθέτει και τονίζει πως «είναι αδιανόητο, την ώρα που η ελληνική περιφέρεια συρρικνώνεται πληθυσμιακά, η κυβέρνηση αντί να χορηγήσει αναπτυξιακά κίνητρα, να προσθέτει εμπόδια που οδηγούν σε περαιτέρω πληθυσμιακή συρρίκνωση. Δεν καταλαβαίνουν ότι με αυτές τις επικίνδυνες επιλογές τους, μετατρέπουν τα χωριά μας σε χωριά φαντάσματα;».
Πηγή: dnews.gr
