Αλκιβιάδης Καλαμπόκης: «Η Κρήτη δεν σταματά να εξάγει – Νέες στρατηγικές και παγκόσμιες προοπτικές»

της Εύας Νιργιανάκη…

Οι εξαγωγές ως μοχλός ανάπτυξης εν μέσω κρίσεων…

Σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον, όπου οι γεωπολιτικές εντάσεις, η αύξηση του κόστους παραγωγής και οι νέες απαιτήσεις καταναλωτών διαμορφώνουν ένα απαιτητικό σκηνικό για τον αγροδιατροφικό τομέα, η Κρήτη προσπαθεί να κρατήσει ισχυρή την παρουσία της στις παγκόσμιες αγορές. Το 2024 καταγράφεται ως μια δύσκολη χρονιά, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης στις εξαγωγές ελαιολάδου προς την Ιταλία, έναν από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους του νησιού.

Ωστόσο, όπως εξηγεί ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ), Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, η Κρήτη δεν παύει να αποτελεί εξαγωγικό πυλώνα της Ελλάδας, διατηρώντας δυναμική παρουσία σε αγορές-κλειδιά όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Πολωνία και η Ολλανδία. Ταυτόχρονα, υπάρχουν στρατηγικές κινήσεις προς αναδυόμενες αγορές με υψηλό δυναμικό – από τις ΗΠΑ και την Ασία, μέχρι τις χώρες του Κόλπου.

Η διείσδυση στην αμερικανική αγορά αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση, λόγω των αυστηρών προδιαγραφών και των πρόσφατων εμπορικών εμποδίων. Ο Πρόεδρος του ΣΕΚ επισημαίνει πως «η συμμόρφωση με τον FDA, οι στοχευμένες συνεργασίες με τοπικούς διανομείς και η αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων μάρκετινγκ είναι απαραίτητα βήματα για την επιτυχία στις ΗΠΑ».

Σημαντικό μερίδιο στην εξαγωγική δραστηριότητα κατέχει ο νομός Ηρακλείου, που λειτουργεί ως η «ατμομηχανή» των εξαγωγών, ιδιαίτερα στον αγροδιατροφικό τομέα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τομέας των χημικών και πλαστικών, όπου ορισμένες κρητικές εταιρείες έχουν διακριθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, υιοθετώντας στρατηγικές βιωσιμότητας και τεχνολογικής υπεροχής.

Πώς διαμορφώνεται το περιβάλλον των εξαγωγών κρητικών προϊόντων σήμερα και ποιες είναι οι βασικές αγορές που στοχεύετε;
Το 2024 υπήρξε μια δύσκολη χρονιά για τις κρητικές εξαγωγές, κυρίως λόγω της μείωσης των εξαγωγών ελαιολάδου προς την Ιταλία. Παρόλα αυτά, η Κρήτη εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρή παρουσία στις διεθνείς αγορές, με την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Πολωνία και την Ολλανδία να είναι οι κύριοι αγοραστές των προϊόντων μας. Στόχος μας είναι η διατήρηση αυτών των αγορών, αλλά και η ενίσχυση της παρουσίας μας στις ΗΠΑ και την Ασία, , την Ιαπωνία και τις χώρες του Κόλπου. Επιπλέον, αναζητούμε νέες ευκαιρίες σε αγορές με αυξανόμενη ζήτηση για αυθεντικά μεσογειακά προϊόντα.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Κρητικοί εξαγωγείς στις διεθνείς αγορές και πώς μπορούν να ξεπεραστούν;
Οι βασικές προκλήσεις περιλαμβάνουν τις διακυμάνσεις στην παραγωγή ελαιολάδου, τις αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές στις διεθνείς αγορές, τη γραφειοκρατία στις εξαγωγικές διαδικασίες και τον αυξημένο ανταγωνισμό από άλλες χώρες παραγωγής, όπως η Ισπανία και η Τυνησία. Για την αντιμετώπισή τους, απαιτείται ενίσχυση της τυποποίησης, επενδύσεις σε καινοτομία, καλύτερη εκπαίδευση των παραγωγών και ισχυρότερη υποστήριξη από την Πολιτεία με δράσεις προώθησης και διευκόλυνσης των εξαγωγών.

Ποια είναι τα πιο εξαγώγιμα προϊόντα της Κρήτης και ποιο ρόλο διαδραματίζει ο νομός Ηρακλείου;
Το ελαιόλαδο παραμένει το κυρίαρχο εξαγώγιμο προϊόν, ακολουθούμενο από τα κηπευτικά, τα αρτοποιήματα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα τα κρασιά και τα χημικά-πλαστικά που είναι μια κατηγορία από μόνη της.. Ο νομός Ηρακλείου είναι η εξαγωγική ατμομηχανή της Κρήτης, με το μεγαλύτερο μερίδιο στις συνολικές εξαγωγές, ενώ παράλληλα έχει σημαντική παρουσία στον αγροδιατροφικό τομέα και τις νέες τεχνολογίες τυποποίησης. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο κλάδος των χημικών-πλαστικών, στον οποίο μόνο τρεις εταιρείες της Κρήτης έχουν καταφέρει να διακριθούν διεθνώς, επιτυγχάνοντας αξιοσημείωτες επιδόσεις. Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν επενδύσει σε τεχνολογικές καινοτομίες, βιώσιμες λύσεις και στρατηγικές συνεργασίες, ενισχύοντας την παρουσία τους σε εξειδικευμένες αγορές του εξωτερικού.

Υπάρχει ενδιαφέρον για νέα προϊόντα ή κατηγορίες που θα μπορούσαν να αποκτήσουν εξαγωγική δυναμική στο μέλλον;
Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για τα βιολογικά και premium προϊόντα, όπως βιολογικό ελαιόλαδο, προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ, καθώς και για εξειδικευμένα προϊόντα όπως το κρητικό μέλι, τα αρωματικά φυτά, οι εναλλακτικές πρωτεΐνες και τα προϊόντα που ακολουθούν τις τάσεις της βιώσιμης διατροφής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μία δύσκολη αγορά με αυστηρούς κανονισμούς. Ποιες είναι οι στρατηγικές για την καλύτερη διείσδυση των κρητικών προϊόντων εκεί;
Η πρόσφατη επιβολή δασμών σε ορισμένες κατηγορίες τροφίμων δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες για τους Έλληνες εξαγωγείς. Η διείσδυση στην αγορά των ΗΠΑ απαιτεί αυστηρή συμμόρφωση με τους κανονισμούς του FDA, ενίσχυση του branding, χρήση ψηφιακού μάρκετινγκ και στρατηγικές συνεργασίες με διανομείς που γνωρίζουν καλά την αγορά. Η συμμετοχή σε εκθέσεις όπως η Summer Fancy Food Show παραμένει κρίσιμη, ενώ ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως βιολογικά και ΠΟΠ προϊόντα, που δικαιολογούν τις υψηλότερες τιμές λόγω δασμών.

Η Ευρώπη παραμένει μια σημαντική αγορά για τα ελληνικά προϊόντα. Υπάρχουν νέες ευκαιρίες ή προκλήσεις που βλέπετε στις ευρωπαϊκές εξαγωγές;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί παραδοσιακό προορισμό για τα κρητικά προϊόντα. Η αυστηροποίηση των κανονισμών για την ασφάλεια τροφίμων και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, καθώς και οι απαιτήσεις ESG, δημιουργούν προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Οι επιχειρήσεις που θα επενδύσουν σε βιώσιμες πρακτικές και πιστοποιήσεις θα έχουν πλεονέκτημα.

Υπάρχουν αγορές εκτός Ευρώπης και ΗΠΑ που έχουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για κρητικά προϊόντα, όπως η Ασία ή η Μέση Ανατολή;
Ναι, αγορές όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία παρουσιάζουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για μεσογειακά προϊόντα υψηλής ποιότητας. Οι τοπικές καταναλωτικές τάσεις ευνοούν προϊόντα με υγιεινό και αυθεντικό χαρακτήρα, ενώ και η τουριστική επαφή με την Ελλάδα ενισχύει τη ζήτηση.

Ποια είναι η σημασία των εμπορικών εκθέσεων για τη διεθνή παρουσία των κρητικών επιχειρήσεων;
Οι διεθνείς εμπορικές εκθέσεις παραμένουν κομβικές για την προβολή των προϊόντων, τη δημιουργία επαφών και την κατανόηση των αγορών-στόχων. Εκθέσεις όπως η Anuga στην Κολωνία , η SIAL στο Παρίσι,η Summer Fancy Food στη Νέα Υόρκη και η Tutto food προσφέρουν πολύτιμες ευκαιρίες δικτύωσης και άμεσης προβολής σε εισαγωγείς και χονδρεμπόρους.

Ο νομός Ηρακλείου έχει μεγάλο αγροδιατροφικό πλούτο. Πώς μπορεί να ενισχυθεί η εξαγωγική του δραστηριότητα;
Απαιτείται ενίσχυση της τυποποίησης, επενδύσεις στην ποιότητα και τη διαφοροποίηση των προϊόντων, καθώς και δημιουργία κοινών clusters εξαγωγικών επιχειρήσεων. Η διασύνδεση με τον τουριστικό τομέα μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός προβολής.

Υπάρχει επαρκής υποστήριξη από την Πολιτεία και τους τοπικούς φορείς για την προώθηση των εξαγωγών από το Ηράκλειο;
Υπάρχουν πρωτοβουλίες και προγράμματα, αλλά απαιτείται καλύτερος συντονισμός, ταχύτερη ανταπόκριση στις ανάγκες των εξαγωγέων και σταθερή πολιτική υποστήριξη με στοχευμένες δράσεις εξωστρέφειας.

Βλέπετε ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις σε υποδομές και καινοτομία για την ενίσχυση των εξαγωγών;
Ναι, είναι κρίσιμη η βελτίωση των logistics, των αποθηκευτικών χώρων και η υποστήριξη της καινοτομίας στον αγροδιατροφικό τομέα, καθώς και η ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών και της πιστοποίησης προϊόντων.

Κατά τη διάρκεια της 1ης Αναπτυξιακής Διάσκεψης Κρήτης, παρουσιάσατε στοιχεία για τις εξαγωγές. Ποια ήταν τα πιο σημαντικά συμπεράσματα που προέκυψαν;
Τονίστηκε η ανάγκη για εξειδίκευση των επιχειρήσεων, η σημασία της καινοτομίας, της βιωσιμότητας και της συνεργασίας μεταξύ των παραγωγών. Αναδείχθηκε επίσης η αναγκαιότητα ενίσχυσης των τοπικών brands.

Πώς μπορεί να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και των Κρητικών επιχειρήσεων;
Με την υλοποίηση κοινών δράσεων προώθησης, εκπαιδευτικών σεμιναρίων, συμμετοχή σε roadshows και δημιουργία μιας σταθερής πλατφόρμας επικοινωνίας και διασύνδεσης με ελληνοαμερικανικές επιχειρήσεις.

Ποιες είναι οι βασικές στρατηγικές του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης για την ενίσχυση των εξαγωγών τα επόμενα χρόνια;
Ενίσχυση της εξωστρέφειας μέσω συμμετοχής σε διεθνείς εκθέσεις, δημιουργία νέων δικτύων διανομής, επένδυση σε branding και ψηφιακές καμπάνιες, καθώς και ενδυνάμωση της συνεργασίας με ερευνητικά κέντρα και τοπικές αρχές.

Πώς βλέπετε το μέλλον των κρητικών εξαγωγών μέσα στην επόμενη πενταετία; Παρά τις προκλήσεις, η δυναμική των κρητικών εξαγωγών είναι ισχυρή. Με σωστή στρατηγική, διαφοροποίηση προϊόντων και έξυπνο branding, η ανάπτυξη θα συνεχιστεί δυναμικά. Το μέλλον είναι θετικό, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξουν συντονισμένες δράσεις και επενδύσεις. Η παγκόσμια στροφή σε υγιεινή διατροφή, αυθεντικότητα και βιωσιμότητα ευνοεί τα κρητικά προϊόντα, που με σωστή στρατηγική μπορούν να κατακτήσουν νέες αγορές και να αυξήσουν σημαντικά την εξαγωγική τους αξία.

Στρατηγικά βήματα για την επόμενη πενταετία περιλαμβάνουν:

• Διεύρυνση αγορών: Στοχευμένη προώθηση σε Ασία, ΗΠΑ και Μέση Ανατολή.
• Επένδυση στην καινοτομία: Βελτίωση διαδικασιών παραγωγής και δημιουργία νέων προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία.
• Ενίσχυση του branding: Δημιουργία ισχυρών brands που θα αναδεικνύουν την κρητική ταυτότητα.
• Ψηφιακή μετάβαση: Χρήση τεχνολογιών e-commerce και digital marketing για την προώθηση προϊόντων.
• Πιστοποιήσεις και βιωσιμότητα: Προώθηση πιστοποιημένων βιολογικών και ΠΟΠ προϊόντων, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα της παραγωγής.
• Διασύνδεση με τη γαστρονομία και τον τουρισμό: Αξιοποίηση του τουριστικού ρεύματος για την προβολή των εξαγωγικών προϊόντων μέσω ξενοδοχείων και εστιατορίων.
• Συνεργασίες με διεθνείς αλυσίδες λιανικής: Ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών με μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και delicatessen του εξωτερικού.

Υπάρχουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τη στήριξη των εξαγωγέων, όπως επιδοτήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα ή συνεργασίες;
Ναι, υπάρχουν δράσεις όπως τα προγράμματα εξωστρέφειας, επιδοτήσεις για συμμετοχή σε εκθέσεις, προγράμματα κατάρτισης σε ψηφιακές δεξιότητες και εμπορική στρατηγική, αλλά απαιτείται καλύτερη στόχευση και ευκολότερη πρόσβαση. Ο ΣΕΚ τρέχει τώρα ένα επιδοτούμενο ΜΕ 75-80% πρόγραμμα της ΕΈ για τις αγορές της Αγγλίας και Ελβετίας.Οι επιχειρήσεις να έρθουν σε επαφή μαζί μας για να ενημερωθούν.
(2810-343458)