Αφρικανική σκόνη και λειψυδρία- Ένα «κοκτέιλ» που «γονατίζει» την Μεσαρά

της Εύας Νιργιανάκη…

Η έντονη μεταφορά αφρικανικής σκόνης που σημειώθηκε στο ν. Ηρακλείου το περασμένο τριήμερο, άφησε πίσω της όχι μόνο ορατή σκόνη σε αυλές και μπαλκόνια, αλλά και μία σημαντική και –πιο αθέατη– επιβάρυνση: την υπερκατανάλωση νερού, σε μια περιοχή που ήδη βρίσκεται στο «κόκκινο» λόγω λειψυδρίας.

Η Μεσαρά, με το θερμοκηπιακό και αγροτικό της προφίλ, δέχτηκε μεγάλη πίεση. Οι αγρότες, προκειμένου να προστατεύσουν τις υπαίθριες αλλά και τις θερμοκηπιακές τους καλλιέργειες από τις συνέπειες της αφρικανικής σκόνης – κυρίως μυκητολογικές ασθένειες – αναγκάστηκαν να προβούν σε πρόσθετες αρδεύσεις και ψεκασμούς. Το νερό, σε μια περίοδο μεγάλης έλλειψης, χρησιμοποιήθηκε αναγκαστικά για καθαρισμό φύλλων και καρπών, προκειμένου να μη χαθεί η παραγωγή.

Όπως επισημαίνει ο υπεύθυνος του ΤΟΕΒ Μοιρών, «δεν μπορούσε να υπάρξει παρέμβαση στον περιορισμό της χρήσης, καθώς η ανάγκη ήταν πραγματική και επείγουσα». Ωστόσο, η κατανάλωση νερού αυτές τις μέρες αυξήθηκε σημαντικά – σε ένα σύστημα που ήδη δεν επαρκεί.

Το φράγμα της Φανερωμένης, βασική δεξαμενή υδροδότησης για την Μεσαρά, παρουσιάζει αυτή τη στιγμή ελάχιστο ωφέλιμο όγκο. Η ανομβρία του χειμώνα και η έλλειψη επαρκούς χιονόπτωσης έχουν φέρει την περιοχή σε μια κατάσταση όπου κάθε σταγόνα μετρά.

«Έχουμε ήδη περιορίσει τη δυνατότητα για δεύτερη καλλιέργεια στα χωράφια. Η σύσταση είναι μία, μία καλλιέργεια το χρόνο, αλλιώς το νερό δεν φτάνει για κανέναν», τονίζει ο κ. Χουστουλάκης.

Η αφρικανική σκόνη όμως δεν επιβάρυνε μόνο τις καλλιέργειες. Στην καθημερινότητα των πολιτών, παρατηρήθηκε έντονο φαινόμενο υπερκατανάλωσης, κυρίως για τον καθαρισμό εξωτερικών χώρων. Πλύσιμο μπαλκονιών, αυλών, τοίχων, ακόμα και δρόμων από ιδιώτες, με λάστιχα και πιεστικά, δημιούργησε επιπλέον πίεση στο ήδη καταπονημένο δίκτυο.

Την ίδια ώρα, σε βενζινάδικα και πλυντήρια αυτοκινήτων, και της περιοχής, καταγράφηκε πραγματικό κομφούζιο. Ουρές οχημάτων σχηματίζονταν από νωρίς το πρωί, με τους οδηγούς να προσπαθούν να καθαρίσουν την σκόνη που είχε καλύψει τα πάντα. Όπως εκτιμάται από τους ιθύνοντες, «οι ποσότητες νερού που καταναλώθηκαν για τον καθαρισμό των οχημάτων ήταν πολύ μεγαλύτερες απ’ ό,τι σε μια συνηθισμένη εβδομάδα».

Η συγκυρία ανέδειξε με σαφήνεια, για μία ακόμα φορά, πόσο ευάλωτη είναι η περιοχή της Μεσαράς στο ζήτημα της λειψυδρίας  και πόσο εύκολα μπορεί να ξεπεραστεί το κρίσιμο όριο κατανάλωσης. Το νερό που χρησιμοποιήθηκε τις τελευταίες μέρες, δεν είναι εύκολο να αντικατασταθεί, ειδικά όσο δεν υπάρχουν προβλέψεις για βροχές ή αποθέματα.

Η συζήτηση για την ανάγκη ορθολογικής χρήσης του νερού δεν μπορεί να είναι θεωρητική. Χρειάζονται άμεσα σχέδια, συνεργασία των τοπικών αρχών με τους παραγωγούς και αλλαγή στη συνείδηση του καθενός μας.
Μάλιστα, στα μέσα Ιουνίου έχει προγραμματιστεί και μία εσπερίδα σε συνδιοργάνωση του Δήμου Φαιστού με τα Τ.Ο.Ε.Β. Μεσαράς, με κεντρικό θέμα την λειψυδρία και την ορθολογική χρήση του νερού.

Ας μην ξεχνάμε ότι το νερό δεν είναι ανεξάντλητο και ας το χρησιμοποιούμε με σύνεση.