Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 2,9 δισεκ. ευρώ στο τρίμηνο με αιχμή τα φορολογικά έσοδα

Με πρωτογενές πλεόνασμα περίπου 3 δισεκ. ευρώ κύλησε το πρώτο τρίμηνο του 2024 για τον προϋπολογισμό, αν και όπως σημειώνει το υπουργείο Οικονομικών, «το αποτέλεσμα αφορά στην Κεντρική Διοίκηση και όχι την Γενική Κυβέρνηση που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.»

Συνεπώς είναι νωρίς ακόμα να εξαχθούν συμπεράσματα για το αποτέλεσμα στο σύνολο του έτους, όταν μάλιστα ο πήχης για το πρωτογενές πλεόνασμα έχει ανέβει στο 2,1% του ΑΕΠ για το 2024.

• Πάντως, τα φορολογικά έσοδα συνεχίζουν στο δρόμο της υπέρβασης (αύξηση 4,7% έναντι του στόχου), κάνοντας τη διαφορά στις εισπράξεις.

• Σε επίπεδο Μαρτίου ωστόσο καταγράφηκε μείωση σημαίνοντας καμπανάκι για την πορεία τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 77 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 817 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και πλεονάσματος 220 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.954 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.133 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3.079 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023. Σημειώνεται – αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών – ότι το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους.

Ενδεικτικά, ποσό ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορά σε έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ σημαντικό μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023.
Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει σημαντικά από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επιπλέον επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 16.790 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 398 εκατ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ωστόσο στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1.797 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ έχει εισπραχθεί το ποσό των 159 εκατ. ευρώ.

Εξαιρουμένου του ποσού από το ΤΑΑ, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 2.036 εκατ. ευρώ ή 14% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως:

α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 654 εκατ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών και 

β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 1.029 εκατ. ευρώ.

• Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 14.920 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 674 εκατ. ευρώ ή 4,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.

Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται κυρίως από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024, όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κλπ.).

• Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.719 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 20 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.698 εκατ. ευρώ).

• Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.336 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.029 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.307 εκατ. ευρώ).

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Ο Μάρτιος

Ειδικότερα, τον Μάρτιο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.143 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 1.172 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, λόγω της μη είσπραξης ποσού 1.797 εκατ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), όπως προαναφέρθηκε. Εξαιρουμένης αυτής, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 625 εκατ. ευρώ που οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 414 εκατ. ευρώ στις επιστροφές εσόδων λόγω ετεροχρονισμού στην εμφάνισή τους, καθώς υψηλά ποσά επιστροφών πραγματοποιήθηκαν τον μήνα Φεβρουάριο, ενώ είχαν προβλεφθεί για τον μήνα Μάρτιο.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 3.611 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 184 εκατ. ευρώ ή 4,8% έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 511 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 414 εκατ. ευρώ από τον στόχο (925 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 704 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 278 εκατ. ευρώ από τον στόχο (426 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαρτίου 2024 ανήλθαν στα 16.867 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 343 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (17.210 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024.
Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 245 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων επενδυτικών δαπανών κατά 783 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.007 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 523 εκατ. ευρώ και στον ετεροχρονισμό των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας κατά 320 εκατ. ευρώ.

Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι πληρωμές των τόκων κατά 106 εκατ. ευρώ και οι επιχορηγήσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα κατά 227 εκατ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, δόθηκαν 110 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς τον ΕΛΓΑ, για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023, 78 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως επιχορήγηση σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) και 69 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Υγείας ως επιχορήγηση στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου.

• Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 2.812 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 665 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου τόσο στο ΠΔΕ όσο και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.