Η Ρωσία κατέθεσε αγωγή για αποζημίωση 230 δισ. δολαρίων κατά της Euroclear

Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας κατέθεσε αγωγή ενώπιον του Διαιτητικού Δικαστηρίου της Μόσχας κατά της Euroclear, ζητώντας αποζημίωση ύψους 18,2 τρισεκατομμυρίων ρουβλίων, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 230 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg που επικαλείται ως βασική πηγή το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass.

Ανταπόκριση – Βρυξέλλες

Η νομική κίνηση της Μόσχας έρχεται τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κομβικό σημείο για το μέλλον της χρηματοδότησης της Ουκρανίας. Η Euroclear, ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός χρηματιστηριακός οίκος με έδρα τις Βρυξέλλες, κατέχει περίπου 185 δισεκατομμύρια ευρώ σε παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία «πάγωσαν» μετά τις κυρώσεις που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία το 2022 για την εισβολή στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο Interfax, το οποίο επικαλούνται τόσο το Bloomberg όσο και η Moscow Times, η αγωγή κατατέθηκε ηλεκτρονικά στις 12 Δεκεμβρίου στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Μόσχας. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι επιδιώκει αποζημίωση για ζημίες που προκλήθηκαν από τις «παράνομες ενέργειες» της Euroclear, οι οποίες καθιστούν «αδύνατη την διάθεση των κεφαλαίων και των χρεογράφων της». Το ύψος της αξίωσης περιλαμβάνει τόσο την αξία των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων όσο και τα χαμένα κέρδη λόγω της αδυναμίας πρόσβασης σε αυτά.

Εκπρόσωπος του δικαστηρίου της Μόσχας δήλωσε στο Interfax ότι η Κεντρική Τράπεζα θα αποφασίσει μελλοντικά τον τρόπο επιβολής τυχόν ευνοϊκής απόφασης κατά περιουσιακών στοιχείων της Euroclear, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται εκτός Ρωσίας, αφού η δικαστική απόφαση καταστεί οριστική. Ωστόσο, δεν δόθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες για την υπόθεση.

Η ρωσική αγωγή συνιστά μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της Μόσχας να αποτρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση από τη χρήση των παγωμένων περιουσιακών της στοιχείων για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Η ρωσική Κεντρική Τράπεζα έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι θα αμφισβητήσει «σε όλες τις διαθέσιμες αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων εθνικών δικαστηρίων, δικαστικών οργάνων ξένων κρατών και διεθνών οργανισμών» οποιαδήποτε μη εξουσιοδοτημένη χρήση των περιουσιακών στοιχείων της.

Περιπλέκεται η υπόθεση για τη νέα χρηματοδότηση της Ουκρανίας

Η ένταση γύρω από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία κλιμακώνεται την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε αδιέξοδο για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας το 2026 και το 2027. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει ένα λεγόμενο «δάνειο επανόρθωσης» ύψους περίπου 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο η Ουκρανία θα επιστρέψει μόνο εάν η Ρωσία καταβάλει τελικά πολεμικές αποζημιώσεις. Η δομή αυτή έχει σχεδιαστεί για να αποφευχθεί η ευθεία κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, μια κίνηση που ορισμένα κράτη μέλη φοβούνται ότι θα τα εκθέσει σε νομικά αντίποινα.

Το Βέλγιο, όπου εδρεύει η Euroclear, έχει αναδειχθεί ως ο κύριος αντίπαλος του σχεδίου, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντικούς νομικούς και οικονομικούς κινδύνους εάν η Μόσχα υπερισχύσει σε διεθνή δικαστήρια. Η Ιταλία έχει επίσης εκφράσει αντίθετη άποψη σχετικά με την προτεινόμενη κατάσχεση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει σκιαγραφήσει αυτό που αποκαλεί «άμυνα τριών επιπέδων» για την προστασία τόσο του Βελγίου όσο και της Euroclear από πιθανές αξιώσεις, αλλά η πρόταση μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να σπάσει το αδιέξοδο μεταξύ των κρατών μελών.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Κάγια Κάλλας παραδέχθηκε πως οι συνομιλίες σχετικά με τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων έχουν καταστεί «όλο και πιο δύσκολες» ενόψει της συνόδου κορυφής των ευρωπαίων ηγετών την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου. Η κα Κάλλας δήλωσε ότι η χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων παραμένει η «πιο αξιόπιστη επιλογή» και παρότρυνε τα κράτη μέλη να προχωρήσουν με το σχέδιο. Ωστόσο, σημειώνει πλέον ότι υπάρχουν «διαφορετικές πιέσεις από διαφορετικές πλευρές» καθώς περισσότερες χώρες εκφράζουν επιφυλάξεις.

Την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου, η ΕΕ αποφάσισε να παγώσει επ’ αόριστον τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, χρησιμοποιώντας ως νομική βάση το άρθρο 122 της Συνθήκης της ΕΕ για να παρακάμψει τα βέτο της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας και να εξαλείψει την ανάγκη ομόφωνης ανανέωσης κάθε έξι μήνες. Παρόλα αυτά, η απόφαση αυτή δεν φαίνεται να έχει πείσει το Βέλγιο να υποστηρίξει αυτό το ‘δάνειο επανόρθωσης’.

Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ έχει θέσει σειρά όρων που πρέπει να πληρούνται πριν υποστηρίξει το σχέδιο, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους κατανομής των κινδύνων μεταξύ όλων των κρατών μελών της ΕΕ και νομικά δεσμευτικών εγγυήσεων ότι το Βέλγιο δεν θα μείνει μόνο να αντιμετωπίσει τον οικονομικό κίνδυνο. Ο κ. Ντε Βέβερ κατά τη συνάντησή του με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο έθεσε και πάλι το θέμα.

Η Euroclear έχει δηλώσει ότι διατηρεί περίπου 16 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία πελατών εντός της Ρωσίας, γεγονός που εγείρει ανησυχίες ότι η Μόσχα θα μπορούσε να κατάσχει αυτά τα περιουσιακά στοιχεία σε αντίποινα, καθιστώντας αναγκαία την αποζημίωση από την Euroclear. Η ΕΕ έχει δηλώσει ότι η Euroclear θα μπορεί να συμψηφίσει τα περιουσιακά της στοιχεία που κατασχέθηκαν από τη Ρωσία με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχει, αλλά η Euroclear παραμένει επιφυλακτική σχετικά με τη νομική ασφάλεια αυτής της εγγύησης.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν το ζήτημα στη σύνοδο κορυφής της ερχόμενης Πέμπτης και της Παρασκευής, σε μια κρίσιμη συνάντηση που θα καθορίσει τη χρηματοδοτική στρατηγική της ΕΕ για την Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια. Η Κάγια Κάλλας έχει δηλώσει ότι η Κομισιόν «δεν θα φύγει από τη συνάντηση πριν καταλήξουμε σε αποτέλεσμα», υπογραμμίζοντας την πίεση για επίτευξη συμφωνίας.

Η έκβαση των συζητήσεων στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ θα έχει καθοριστική σημασία όχι μόνο για τη μελλοντική στήριξη της Ουκρανίας, αλλά και για την αξιοπιστία του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος και την ενότητα της ΕΕ απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.