Αποζημιώσεις άνω των 360 εκατ. ευρώ στον ανάδοχο εξαιτίας καθυστερήσεων…
Με «καπέλο» εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ θα πληρώσουν οι φορολογούμενοι ένα ακόμα μεγάλο έργο υποδομών, η κατασκευή του οποίου συνοδεύτηκε από καθυστερήσεις ακολουθώντας την κακή παράδοση σχεδόν του συνόλου των κατασκευών στην Ελλάδα.
Ο λόγος για το νέο διεθνές αεροδρόμιο του Ηρακλείου που κατασκευάζεται στο Καστέλι, ο λογαριασμός του οποίου «φορτώνεται» ήδη πριν ολοκληρωθεί με πρόσθετο ποσό ύψους 363,8 εκατ. ευρώ, δηλαδή με άλλο … μισό αεροδρόμιο δεδομένου ότι ο αναθεωρημένος προυπολογισμός του ανέρχεται σε 625 εκ. ευρώ.
Η αναπροσαρμογή του συνολικού προυπολογισμού οφείλεται σε σειρά απρόβλεπτων επιβαρύνσεων χωρίς ευθύνη του αναδόχου, μεταξύ των οποίων αρχαιολογικά ευρήματα, περιβαλλοντικές απαιτήσεις, η ανάγκη προσθήκης νέας οδικής σήραγγας, αλλά και η επέκταση του τερματικού σταθμού κατά 34%, προκειμένου το αεροδρόμιο να ανταποκρίνεται στις αυξημένες τουριστικές ροές των επόμενων δεκαετιών.
Οι καθυστερήσεις έχουν ήδη οδηγήσει στην παράταση της περιόδου μελέτης και κατασκευής για δύο χρόνια – έως τις 6 Φεβρουαρίου 2027 με το Δημόσιο να καλείται πλέον να καλύψει μέσω αποζημιώσεων τις συνέπειες αυτών των ανατροπών, στο πλαίσιο της Σύμβασης Παραχώρησης. Έτσι, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ενέκρινε την Παρασκευή πρόθεση χρηματοδότησης ύψους 525 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις έργων παραχώρησης, εκ των οποίων 161 εκατ. ευρώ αφορούν τον αυτοκινητόδρομο Ε65 και κυρίως την περαίωση του βόρειου τμήματος του έργου εντός του χρονικού πλαισίου του Ταμείου Ανάκαμψης προκειμένου να μην χαθούν οι χρηματοδοτικοί πόροι.
Τα υπόλοιπα 363,8 εκατ. ευρώ αφορούν το αεροδρόμιο στο Καστέλι και είναι αποζημιώσεις του Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ) για:
απώλεια εσόδων της εταιρείας παραχώρησης και αποζημίωση του κατασκευαστή λόγω παράτασης κατά δύο έτη του χρόνου κατασκευής του έργου (Τ1), μετά την προσθήκη επιπλέον τ.μ. το 2022, χωρίς να υπάρχει ισόχρονη παράταση της περιόδου εκμετάλλευσης (Τ2).
Πρόβλεψη δαπάνης για κατασκευή σήραγγας 3 χλμ. στην οδό πρόσβασης στο αεροδρόμιο για περιβαλλοντικούς λόγους.
Αποζημιώσεις για την περίοδο COVID-19 και συγκεκριμένα, για τη μείωση εσόδων λόγω περιορισμού της επιβατικής κίνησης από το προβλεπόμενο από την Σύμβαση Παραχώρησης τέλος αναχωρούντων επιβατών στο λειτουργούν αεροδρόμιο της πόλης «Νίκος Καζαντζάκης».
Στο ποσό αυτό έχουν ενσωματωθεί και οι αποζημιώσεις ύψους άνω των 185 εκ. ευρώ που είχαν συμφωνηθεί μεταξύ του υπουργείου και του αναδόχου στις αρχές της χρονιάς. Το συγκεκριμένο συμφωνητικό αφορούσε προβλήματα και καθυστερήσεις έως τα τέλη του 2022. Η ΔΑΗΚ είχε καταθέσει αίτημα αποζημίωσης ύψους 365,7 εκ. ευρώ με το ποσό να «κλειδώνει» χαμηλότερα καθώς παρέμειναν σε εκκρεμότητα τα διαφυγόντα έσοδα από την διετή παράταση στην ολοκλήρωση των εργασιών χωρίς επιμήκυνση της περιόδου παραχώρησης.
Οι τμηματικές καταβολές της αποζημίωσης ξεκίνησαν στα τέλη του περασμένου Μαρτίου.
Με βάση το συμφωνητικό, η εταιρεία παραιτείται από νέες αξιώσεις για τα ίδια πραγματικά περιστατικά, διατηρεί όμως δικαιώματα για γεγονότα καθυστέρησης ή ανωτέρας βίας μετά το τέλος του 2022. Να σημειωθεί ότι μετά τις 31/12/2022 σε εκκρεμότητα παρέμεναν ο διαγωνισμός της ΥΠΑ για την προμήθεια και εγκατάσταση του εξοπλισμού αεροναυτιλίας, ενώ ανοιχτά ζητήματα υπήρχαν και με την αρχαιολογική υπηρεσία, τα δίκτυα κοινωνικής ωφέλειας, κλπ.
Ο προϋπολογισμός του έργου
Μέχρι σήμερα η συνολική πρόοδος του έργου ξεπερνά το 65%, με το ανάδοχο σχήμα να δεσμεύεται για δοκιμαστικές πτήσεις εντός του 2027, κάτι το οποίο πάντως δεν θα ανοίξει αυτόματα τον δρόμο και για την έναρξη των εμπορικών. Κι αυτό γιατί μπορεί οι κτιριακές εργασίες να προβλέπεται να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2026, αλλά η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας εξαρτάται από δύο βασικές εκκρεμότητες: την κατάληξη της προσφυγής για το ραντάρ στον λόφο Παπούρα και τη διαγωνιστική διαδικασία που θα πρέπει να «τρεξει» η ΥΠΑ για την προμήθεια και εγκατάσταση των συστημάτων αεροναυτιλίας.
Υπενθυμίζεται ότι το έργο αναπτύσσεται από την «Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης Α.Ε.», με τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου (45,9%), της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (32,46%) και του ινδικού ομίλου GMR (21,64%). Την κατασκευή έχει αναλάβει η ΤΕΡΝΑ Α.Ε.
Ο αρχικός προϋπολογισμός της 35ετούς παραχώρησης ήταν 520 εκατ. ευρώ, ωστόσο η επέκταση των χώρων του αεροδρομίου στη μετα-COVID εποχή που ζητήθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο πρόσθεσε άλλα 105 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας το σύνολο στα 625 εκατ. ευρώ με τη συνολική επένδυση στη διάρκεια της παραχώρησης να εκτιμάται σε 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Παρά την αποζημίωση των 363,8 εκ. ευρώ, πάντως, τα «αγκάθια» που απειλούν να αυξήσουν περαιτέρω τον τελικό λογαριασμό δεν έχουν εκριζωθεί πλήρως. Ενα από τα βασικά ζητήματα, το οποίο προκαλεί σοβαρές αναταράξεις στο έργο είναι η εγκατάσταση του ραντάρ του νέου αεροδρομίου στον λόφο Παπούρα, η οποία έχει οδηγηθεί προς επίλυση ύστερα από προσφυγή συλλόγων αρχαιολόγων και του δήμου Μινώα Πεδιάδας στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και παραμένει άγνωστο πότε θα συζητηθεί.
Παράλληλα την περίοδο κατασκευής υπήρξε σημαντική εκτροπή της αρχικής χάραξης της οδικής σύνδεσης με το Αεροδρόμιο μήκους 18 χλμ. καθώς στην τοποθεσία Πετριανός Λάκκος η ανακάλυψη σημαντικού αρχαιολογικού ευρήματος και η ανάγκη προστασίας του φυσικού κάλλους της περιοχής υποχρέωσαν στην κατασκευή δίδυμης σήραγγας μήκους περίπου τριών χιλιομέτρων. Από αυτήν έχουν ήδη υλοποιηθεί τα πρώτα 500 μέτρα. Η παράδοση της σήραγγας τοποθετείται το φθινόπωρο του 2028, κάτι που ωστόσο δεν αναμένεται να επηρεάσει τη λειτουργία του αεροδρομίου, καθώς υπάρχουν ήδη εναλλακτικές οδικές προσβάσεις μέσω Αρκαλοχωρίου αλλά και του υφιστάμενου τοπικού δικτύου.
Φραγκίσκος Παρασύρης «Εκτινάσσεται στο 1 δις το κόστος κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι και στέλνουν τον λογαριασμό στους πολίτες»
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ανακοίνωσε χθες ένα πακέτο 525 εκ. ευρώ για αποζημιώσεις σε έργα που προκύπτουν καθυστερήσεις, σύμφωνα με τους όρους στις συμβάσεις παραχωρήσεις. Σύμφωνα με δημοσιεύματα από αυτό το κονδύλιτα 363,8 εκ. ευρώ αφορούν το νέο διεθνές αεροδρόμιο Ηρακλείου στο Καστέλλι. Πρόκειται για ποσό που προσεγγίζει το 60% του αρχικού προϋπολογισμού του έργου.
Και εδώ τα πολιτικά συμπεράσματα είναι δύο. Πρώτον για το ατελείωτο γαϊτανάκι διαμοιρασμού εκατομμυρίων ευρώ σε εργολάβους, το οποίο συνεχίζεται, ενώ σε κάθε πρόταση του ΠΑΣΟΚ, απαντούν ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για κοινωνικές παροχές και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.
Και δεύτερον καταρρίπτονται οι μύθοι και τα επιχειρήματα του Υπουργείου Μεταφορών σχετικά με το ραντάρ στην Παπούρα. Οι συγκεκριμένες αποζημιώσεις αφορούν καθυστερήσεις που προέκυψαν πολύ πριν την αρχαιολογική ανασκαφή και ως εκ τούτου οι θέσεις του Υπουργείου ότι τυχόν αλλαγή στη χωροθέτηση του ραντάρ θα καθυστερήσει το έργο φαντάζει παρωνυχίδα μπροστά στα ποσά που εκταμιεύουν για καθυστερήσεις.
Και βεβαίως, μετά τα 145 εκ. ευρώ σε αποζημιώσεις για τον Β.Ο.Α.Κ. η κατάρρευση του επιτελικού κράτους συνεχίζεται με τα 363,8 για το Καστέλλι.
Τελικά για τα μεγάλα έργα στην Κρήτη το κόστος κατασκευής θα υπολογιστεί αφού παραδοθούν προς χρήση. Μέχρι τότε οι λογαριασμοί θα στέλνονται στους πολίτες.
Δήλωση του Τομεάρχη Οικονομικών & Ανάπτυξης της Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Βουλευτή Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκη:
«Το πάρτι των αποζημιώσεων σε εργολάβους με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων, συνεχίζεται χωρίς ντροπή. Μετά τα 146 εκατ. ευρώ που χάρισε η κυβέρνηση στους εργολάβους του ΒΟΑΚ επειδή η ίδια δεν ολοκλήρωσε έγκαιρα τις μελέτες και τις απαλλοτριώσεις – ενώ έτρεξε να τους εγκαταστήσει για καθαρά προεκλογικούς λόγους γνωρίζοντας ότι τα έργα δεν ήταν ώριμα για να προχωρήσουν – τώρα έχουμε νέα επανάληψη του ίδιας σκανδαλώδης πρακτικής.
Για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι, ο παραχωρησιούχος φέρεται να ζήτησε πάνω από 360 εκατ. ευρώ αποζημίωση λόγω κυβερνητικών καθυστερήσεων και η κυβέρνηση έσπευσε να την εγκρίνει.
Την ίδια ώρα, εγκρίθηκε και νέα αποζημίωση 161 εκατ. ευρώ για τον Ε65. Δηλαδή, μέσα σε μόλις δύο μήνες, η κυβέρνηση έχει «χρυσώσει» τους εργολάβους με επιπλέον
666 εκατομμύρια ευρώ εκτινάσσοντας το τελικό κόστος μεγάλων έργων.
Το Δημόσιο αιμορραγεί, τα έργα δεν προχωρούν, και οι πολίτες πληρώνουν την ανικανότητα και τις πολιτικές σκοπιμότητες της κυβέρνησης. Πρόκειται για κατάφωρη προσβολή προς τους πολίτες της Κρήτης και όλης της χώρας. Αντί για έργα, έχουμε αποζημιώσεις. Αντί για πρόοδο, έχουμε προσχήματα. Αντί για ανάπτυξη, έχουμε ένα καλοστημένο σύστημα μεταφοράς δημόσιου χρήματος σε εργολαβικά συμφέροντα.
Η κυβέρνηση οφείλει άμεσα εξηγήσεις:
• Γιατί υπογράφει τεράστιες αποζημιώσεις για έργα που η ίδια καθυστέρησε;
• Ποιος αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για αυτά τα εκατοντάδες εκατομμύρια που φεύγουν από τις τσέπες των φορολογουμένων;
• Και πότε επιτέλους θα δούμε πραγματικά έργα, αντί για κοστοβόρες μακέτες και εργοτάξια-βιτρίνα;
Οι Κρητικοί δεν θα ανεχθούν άλλο αυτή τη θεσμική κοροϊδία. Ο ρόλος μας είναι να υπερασπιστούμε το δημόσιο συμφέρον και αυτό θα κάνουμε μέχρι τέλους με κάθε πολιτικό και νομικό μέσο.».
