Με ρήτρα για τον TurkStream η απαγόρευση του ρωσικού αερίου – Ολόκληρη η απόφαση της ΕΕ

Σε συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου, κατέληξε σήμερα Δευτέρα το συμβούλιο υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, υιοθετώντας παράλληλα την ελληνική πρόταση αναφορικά με τον TurkStream.

Σημειώνεται ότι ο κανονισμός αποτελεί κεντρικό στοιχείο του οδικού χάρτη REPowerEU της ΕΕ για τον τερματισμό της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια, μετά την εργαλειοποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία και τις επανειλημμένες διακοπές του εφοδιασμού με φυσικό αέριο προς την ΕΕ με σημαντικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.

Αναλυτικά εδώ το κείμενο που αποφασίστηκε.

«Σήμερα, το κυρίαρχο σημείο σύγκλισης της Ε.Ε. και της Αμερικής στον τομέα της ενέργειας είναι η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Και σε αυτή τη νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική, η πατρίδα μας διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο», σχολίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίαο μαζί με τον υφυπουργό , αρμόδιο για θέματα Ενέργειας, κ. Νίκο Τσάφο συμμετείχαν στο συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Λουξεμβούργο.

Και προσθέτει: «Με στρατηγικές υποδομές, Ρεβυθούσα, FSRU, IGB και ενεργή ανάμειξη στον κάθετο διάδρομο. Στηρίζουμε τον κανονισμό REPowerEU, καθώς οδηγεί την Ευρώπη σε ενεργειακή ανεξαρτησία. Απαραίτητη η αυστηρή τήρησή του από όλους»

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στη ρητή πρόβλεψη για τον «αγωγό TurkStream που μας προστατεύει από την καταστρατήγηση του κανονισμού».

Η πρόβλεψη για τον TurkStream

Λόγω των σημαντικών ποσοτήτων εισαγωγής φυσικού αερίου μέσω Ρωσίας, μετά από ελληνική παρέμβαση ενσωματώθηκε ονομαστική πρόβλεψη για τον αγωγό TurkStream, ο οποίος ξεκινά από τη Ρωσία, διέρχεται από την Τουρκία και παραδίδει ΦΑ αποκλειστικά ρωσικής προέλευσης στο σημείο διασύνδεσης Βουλγαρίας – Τουρκίας (Strandzha 2 / Malkoclar).

Παράλληλα, οποιεσδήποτε άλλες ροές ΦΑ μέσω Τουρκίας προς Βουλγαρία και Ελλάδα θεωρούνται ως ρωσικής προέλευσης, μέχρι την παροχή αδιαμφισβήτητων αποδεικτικών στοιχείων (unambiguous evidence) για τη μη ρωσική προέλευσή τους. Οι όροι αυτοί εφαρμόζονται κατά κύριο λόγο και στον δεύτερο αγωγό διασύνδεσης Βουλγαρίας–Τουρκίας (Strandzha 1 / Malkoclar), ο οποίος μεταφέρει ΦΑ ρωσικής προέλευσης, τόσο μέσω αγωγών όπως ο BlueStream, όσο και μέσω υποδομών ΥΦΑ (πέντε σημεία FSRU εντός της Τουρκίας), μαζί με ποσότητες ΦΑ/ΥΦΑ από άλλες τρίτες χώρες.

Η πρόβλεψη

Ως εκ τούτου το φυσικό αέριο που πρόκειται να εισαχθεί στην Ένωση διαμέσου συνόρων ή μέσω αγωγών διασύνδεσης ή σημείων διασύνδεσης μεταξύ της Ένωσης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή της Λευκορωσίας, ή μέσω του σημείου διασύνδεσης Strandzha 2 /Malkoclar (TurkStream), τεκμαίρεται ότι εξάγεται, άμεσα ή έμμεσα, από τη Ρωσική Ομοσπονδία, εκτός εάν μπορούν να παρασχεθούν αδιαμφισβήτητα στοιχεία στις αρχές αδειοδότησης το αργότερο έναν μήνα πριν από την είσοδο στο τελωνειακό έδαφος που αποδεικνύουν:

• ότι υπήρξε διαμετακόμιση του φυσικού αερίου μέσω της Ρωσικής Ομοσπονδίας· και
• ότι η χώρα παραγωγής δεν είναι η Ρωσική Ομοσπονδία.

Τι αποφάσισε το συμβούλιο

Ο προτεινόμενος κανονισμός εισάγει μια νομικά δεσμευτική, σταδιακή απαγόρευση τόσο των εισαγωγών φυσικού αερίου μέσω αγωγών όσο και των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη Ρωσία, με πλήρη απαγόρευση που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2028.

Μεταβατική φάση για υφιστάμενες συμβάσεις προμήθειας

Το Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου θα απαγορευτούν από την 1η Ιανουαρίου 2026 , διατηρώντας παράλληλα μια μεταβατική περίοδο για τις υφιστάμενες συμβάσεις . Συγκεκριμένα, οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025 μπορούν να συνεχιστούν έως τις 17 Ιουνίου 2026, ενώ οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις μπορούν να διαρκέσουν έως την 1η Ιανουαρίου 2028.

Οι τροποποιήσεις σε υφιστάμενες συμβάσεις θα επιτρέπονται μόνο για στενά καθορισμένους επιχειρησιακούς σκοπούς και δεν μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση των όγκων, εκτός από ορισμένες συγκεκριμένες δυνατότητες ευελιξίας για τα κράτη μέλη που δεν έχουν χερσαία σύνορα και επηρεάζονται από πρόσφατες αλλαγές στις οδούς εφοδιασμού.

Τελωνειακές διαδικασίες και άδειες

Σε σύγκριση με την πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο έχει απλοποιήσει τις τελωνειακές υποχρεώσεις θεσπίζοντας ελαφρύτερες απαιτήσεις και διαδικασίες τεκμηρίωσης για τις εισαγωγές μη ρωσικού φυσικού αερίου . Σε τέτοιες περιπτώσεις, πρέπει να παρέχονται στις αρμόδιες αρχές μόνο πριν από την είσοδο του φυσικού αερίου στο τελωνειακό έδαφος της ΕΕ, ενώ ζητούνται περισσότερες πληροφορίες για τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία κατά τη μεταβατική φάση (συμπεριλαμβανομένης της ημερομηνίας και της διάρκειας της σύμβασης προμήθειας, των ποσοτήτων που έχουν συμφωνηθεί και τυχόν τροποποιήσεων της σύμβασης).

Στην περίπτωση μικτών φορτίων LNG , η τεκμηρίωση πρέπει να αποδεικνύει τα αντίστοιχα μερίδια ρωσικού και μη ρωσικού φυσικού αερίου στο μείγμα, ενώ μόνο οι μη ρωσικές ποσότητες επιτρέπεται να εισέρχονται στην ΕΕ.

Προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι αυτή η διαδικασία προηγούμενης έγκρισης δεν θα εφαρμόζεται σε εισαγωγές από χώρες που πληρούν έναν κατάλογο κριτηρίων που περιγράφονται στον προτεινόμενο κανονισμό . Αυτό διασφαλίζει ότι μόνο οι εισαγωγές που είναι οι πιο σχετικές με τον έλεγχο θα υπόκεινται σε προηγούμενη έγκριση. Σύμφωνα με το συμφωνημένο κείμενο, το Συμβούλιο αναθέτει στην Επιτροπή την κατάρτιση του καταλόγου των εξαιρούμενων χωρών εντός πέντε ημερών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού.

Έχουν επίσης εισαχθεί πρόσθετοι μηχανισμοί παρακολούθησης και κοινοποίησης για την αποτροπή της εισόδου ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ στο πλαίσιο διαδικασιών διαμετακόμισης (δηλαδή, φυσικού αερίου που διέρχεται από την ΕΕ καθ’ οδόν προς άλλον προορισμό, χωρίς να εισέλθει στην αγορά της ΕΕ).

Εθνικά σχέδια διαφοροποίησης

Ο προτεινόμενος κανονισμός απαιτεί από όλα τα κράτη μέλη να υποβάλουν εθνικά σχέδια διαφοροποίησης που να περιγράφουν τα μέτρα και τις πιθανές προκλήσεις για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού τους με φυσικό αέριο. Το Συμβούλιο συμφώνησε να εξαιρέσει τα κράτη μέλη που μπορούν να αποδείξουν ότι δεν λαμβάνουν πλέον άμεσες ή έμμεσες εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.

Η ίδια απαίτηση υποβολής εθνικού σχεδίου διαφοροποίησης θα ισχύει για τα κράτη μέλη που εξακολουθούν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο, με σκοπό τη διακοπή αυτών των εισαγωγών έως την 1η Ιανουαρίου 2028.

Επόμενα βήματα

Η Προεδρία του Συμβουλίου θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας επί του τελικού κειμένου του κανονισμού, μόλις το τελευταίο υιοθετήσει τη θέση του.

Πηγή: ot.gr