Η τουριστική σαιζόν κλείνει με θετικό πρόσημο καθώς η αύξηση από ότι φαίνεται στις αφίξεις θα ξεπεράσει το 6% στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου όμως αυτό δεν αρκεί να καλύψει τα προβλήματα που υπήρχαν και φέτος στην τουριστική αγορά.
Το βασικότερο όλων είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Έλλειψη που υπολογίζεται για την Κρήτη περίπου στις 6 με 8 χιλιάδες εργαζόμενους και ειδικά σε μία περιοχή που οι τουριστικές κλίνες αυξάνονται ραγδαία και θα αυξηθούν και στο άμεσο μέλλον η έλλειψη αυτή είναι ακόμα εντονότερη.
Οι αιτίες πολλές όμως σίγουρα η βασική αιτία είναι οι χαμηλοί μισθοί που υπάρχουν ακόμα και σήμερα σε πολλές τουριστικές επιχειρήσεις που δεν δίνουν τη δυνατότητα στους εργαζόμενους στον τουριστικό κλάδο να ζήσουν το διάστημα που λόγω εποχικότητας δεν εργάζονται. Το επίδομα που παίρνουν, όχι για όλο το διάστημα που δεν εργάζονται δεν καλύπτει ούτε στο ελάχιστο τις ανάγκες τους και έτσι πολλοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Αναπόφευκτα λοιπόν αναζητούν άλλους χώρους εργασίας ώστε να εργάζονται για 12 μήνες και να μπορούν να ανταποκριθούν.
Αυτό όμως δημιουργεί σοβαρά προβλήματα καθώς, από τη μία πλευρά οι εργαζόμενοι που μένουν πίσω είναι λίγοι με βάση τις ανάγκες και η υπερεργασία τους εξαντλεί με αποτέλεσμα να έχουμε φαινόμενα εξάντλησης που φτάνουν μέχρι και τη λιποθυμία. Από την άλλη οι υπηρεσίες που προσφέρουν μέγάλες τουριστικές επιχειρήσεις και ξενοδοχεία με τις ελλείψεις προσωπικού που υπάρχουν δεν είναι και οι καλύτερες πάντα και αυτό έχει αντίκτυπο γενικότερα στον ελληνικό τουρισμό.
Το πρόβλημα αυτό υπάρχει σε αρκετές τουριστικές περιοχές και χαρακτηριστικό είναι πως στον Άγιο Νικόλαο οι φορείς του τουρισμού ζητούν να βρεθεί λύση με τους φοιτητές που εγκαταλείπουν την πόλη λόγω των υψηλών ενοικίων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να έχουν μειωθεί δραματικά τα εργατικά χέρια. Κάτι ανάλογο συμβαίνει παντού καθώς ανέκαθεν για τον τουρισμό οι φοιτητές ήταν μία δεξαμενή εργαζομένων .
Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας ένωσης Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Πελεκανάκης με αφορμή μία έρευνα που έδειξε πως το 2035 οι ελλείψεις εργατικών χεριών στον τουριστικό κλάδο θα φτάσουν τις 290.000 ανέδειξε τις αιτίες αλλά πρότεινε και λύσεις.
«Δυστυχώς οι ελλείψεις εργαζομένων φαίνονται ολοένα και περισσότερο. Φέτος η κατάσταση ήταν δύσκολη και λόγω της αύξησης του κόσμου που μας επισκέφτηκε. Μπορεί η σαιζόν να έχει φτάσει μέχρι το τέλος Οκτώβρη ή σε κάποια ξενοδοχεία και για το μισό Νοέμβρη όμως αυτό δεν αρκεί. Σε πολλές, ειδικά μικρές μονάδες οι αμοιβές είναι πολύ χαμηλές και αυτό παίζει σημαντικό ρόλο. Θα πρέπει να δούμε όλοι μαζί το πρόβλημα και να βρεθούν οι λύσεις. Και σίγουρα δεν είναι η μόνη λύση η εισαγωγή εργαζομένων από τρίτες χώρες. » ανέφερε μιλώντας για το πρόβλημα της έλλειψης εργατικών χεριών ο κ Γιώργος Πελεκανάκης μιλώντας στον Αντίλαλο.
Από την άλλη πλευρά οι εργαζόμενοι τονίζουν πως το βασικό πρόβλημα είναι πως πλέον οι μισθοί δεν αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες των εργαζομένων για το διάστημα που δεν εργάζονται το χειμώνα. Η ακρίβεια έχει οδηγήσει στο να μην μπορούν να καλύψουν ούτε τους καλοκαιρινούς μήνες που είναι στην εργασία τους.
«Δυστυχώς οι καιροί έχουν αλλάξει. Κάποτε ένας εργαζόμενος στον τουριστικό κλάδο εργαζόταν σκληρά για πέντε ή έξι μήνες και με οικονομία και με το επίδομα κατάφερνε να ανταποκριθεί και το χιεμώνα. Αυτό πλέον δεν συμβαίνει. Σήμερα οι μισθοί που παίρνουμε δεν επαρκούν ούτε για τα βασικά που χρειαζόμαστε κάθε μήνα. Δεν υπάρχει η δυνατότητα αποταμίευσης και το επίδομα δεν είναι για όλο το διάστημα που δεν εργαζόμαστε. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί εργαζόμενοι στον τουρισμό εγκαταλείπουν τον κλάδο και ειδικά οι νέοι. Αν δεν το αντιληφθούν οι εργοδότες η κατάσταση θα χειροτερεύει κάθε χρόνο. Και ούτε φυσικά είναι λύση η εισαγωγή εργαζομένων από τρίτες χώρες καθώς μιλάμε για ανιδείκευτους που δεν γνωρίζουν ούτε τα βασικά στο χώρο.» ανέφερε μιλώντας στον Αντίλαλο ο κ Νίκος Κοκολάκης, Πρόεδρος του συνδέσμου ξενοδοχουπαλλήλων Ηρακλείου.
Οι προτάσεις που κατέθεσε ο κ Γ. Πελεκανάκης με αφορμή την έρευνα που μιλάει για έλλειψη 290.000 εργατικών χεριών το 2035 στον τουρισμό είναι οι εξής :
Εκπαίδευση και δια βίου κατάρτιση
– Ενίσχυση ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στον τουρισμό (ξενοδοχειακά, εμπειρία πελάτη, ψηφιακό μάρκετινγκ, βιώσιμες πρακτικές).
– Συνεχή επανακατάρτιση (upskilling / reskilling) για ήδη εργαζόμενους.
– Συνεργασία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τουριστικές επιχειρήσεις για πρακτική άσκηση και απόκτηση δεξιοτήτων on-the-job.
-Κίνητρα ενσωμάτωσης ομάδων εκπροσωπούμενων στην αγορά εργασίας
– Φορολογικά και επιδοτούμενα κίνητρα για πρόσληψη γυναικών και ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας.
– Πρόγραμμα ένταξης ατόμων ΑΜΕΑ στην εργασία με κατοίκον εργασία
– Πολιτικές ευελιξίας εργασίας (μερική απασχόληση, ευέλικτα ωράρια) για να προσελκύσουν άτομα που σήμερα δεν δραστηριοποιούνται πλήρως.
-Επιστροφη εργαζομένων από το εξωτερικό
– Ορθή και οργανωμένη προσέλευση εποχικών ή μόνιμων εργαζομένων από τρίτες χώρες με αξιολόγηση προσόντων και ενσωμάτωση.
– Δημιουργία διαδικασιών αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων διεθνώς, ώστε η μετάβαση να είναι ομαλή.
– Αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας
-Βελτίωση αποδοχών, καλύτερες ασφαλιστικές καλύψεις, περιορισμός υπερωριών χωρίς αμοιβή.
– Εστίαση στην εργασιακή ευημερία με ωραίο περιβάλλον εργασίας, συνεχή ανατροφοδότηση, δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης.
– Τεχνολογική υποστήριξη και αυτοματοποίηση όπου είναι δυνατόν
– Χρήση ψηφιακών εργαλείων, συστημάτων αυτοεξυπηρέτησης για τις πιο επαναλαμβανόμενες εργασίες, ώστε να μειωθεί ο απαιτούμενος αριθμός εργαζομένων σε εργασίες ρουτίνας
– Εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση νέων τεχνολογιών, ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά με ανθρώπινη εργασία.
– Προσδιορισμός περιοχών με υψηλή τουριστική ανάπτυξη και σχεδιασμός ειδικών προγραμμάτων εκπαίδευσης και προσελκυσης εργατικού δυναμικού.
– Προβολή του τουριστικού επαγγέλματος ως σταθερή και αξιόπιστη σταδιοδρομία με προοπτικές.
– Καμπάνιες ενημέρωσης προς νέους για τις δεξιότητες που απαιτούνται και τις ευκαιρίες καριέρας στον τουρισμό.
Το έλλειμμα των 290.000 εργαζομένων στον ελληνικό τουρισμό έως το 2035 δεν αποτελεί απλά μια στατιστική πρόβλεψη, αλλά μια προειδοποίηση για την επόμενη δεκαετία. Αν η χώρα δεν δράσει εγκαίρως και συντονισμένα, κινδυνεύει να αντιμετωπίσει προβλήματα που θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητά της ως προορισμό και την ποιότητα της τουριστικής προσφοράς της.
Ωστόσο, με ορθή στρατηγική, επενδύσεις στην εκπαίδευση, βελτίωση των συνθηκών εργασίας και έξυπνη αξιοποίηση τεχνολογίας, το έλλειμμα αυτό μπορεί να μετριαστεί ή ακόμη και να μετατραπεί σε ευκαιρία, μια ευκαιρία για εκσυγχρονισμό του κλάδου, αναβάθμιση δεξιοτήτων και ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του τουρισμού ως μοχλού ανάπτυξης.
