«Υβριδικός πόλεμος» στην Ευρώπη; Οφέλη για το Κρεμλίνο, αλλά και απρόβλεπτοι κίνδυνοι

Χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κατόρθωσε την περασμένη εβδομάδα να φέρει τον πόλεμο της Ουκρανίας πιο κοντά σε εκατομμύρια Ευρωπαίους, που σε μεγάλο βαθμό, μέχρι τότε, δεν είχαν επηρεαστεί από τη σύγκρουση.

Όπως δήλωσε η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρεντέρικσεν, την Πέμπτη το βράδυ, μετά την πρόκληση σημαντικών αναταραχών σε πολλά αεροδρόμια από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η Ευρώπη θα πρέπει να αντιμετωπίζει πλέον «πιο βίαιες και συχνές υβριδικές επιθέσεις ως μια νέα πραγματικότητα».

Όμως δεν ανέφερε τη Ρωσία ως τον άμεσο ένοχο, αλλά απλά ως την κύρια απειλή για την Ευρώπη.

Η έλλειψη σαφούς δράστη είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των επιθέσεων. Ο ανώνυμος ένοχος δεν μπορεί – για ένα διάστημα – να κατονομαστεί ή να σταματήσει, ανεξάρτητα από τη ζημιά ή την ήπια ταλαιπωρία που προκαλεί. Η Φρεντέρικσεν πρόσθεσε ένα ακόμη κίνητρο: «Θέλουν να μην εμπιστευόμαστε πλέον τις αρχές μας».

Η Δανή πρωθυπουργός παραδέχτηκε τους κινδύνους τόσο των βιαστικών λανθασμένων αποφάσεων, όσο και των καθυστερημένων απαντήσεων. Οι στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών της Δανίας δήλωσαν την Πέμπτη το βράδυ ότι δεν μπορούσαν να υποδείξουν με απόλυτη ασφάλεια τους ενόχους, ενώ ο επικεφαλής της εσωτερικής ασφάλειας της αστυνομίας δήλωσε ότι «ο κίνδυνος ρωσικής δολιοφθοράς στη Δανία είναι υψηλός».

Τελικά, μήπως η μη ανάδειξη της αυξανόμενης απειλής αφήνει την κοινωνία τυφλή και απροετοίμαστη απέναντι στο πρόβλημα μέχρι τη στιγμή που απαιτούνται σκληρές αμυντικές ενέργειες και επιλογές; Θα ήταν πολύ πιο εύκολο πολιτικά να καταρριφθεί ένα ρωσικό αεροσκάφος, αν είχαν προηγηθεί μήνες δημόσιας επίρριψης ευθυνών στη Μόσχα για το κλείσιμο των αεροδρομίων και το χάος.

Κατά τα άλλα, η Δανία ασφαλώς βρίσκεται στο στόχαστρο Πούτιν. Έχει δώσει στην Ουκρανία F16, θα τη βοηθήσει να κατασκευάσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη και στο πλαίσιο των προσπαθειών ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος εξοπλίζεται με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ικανούς να πλήξουν ρωσικά εδάφη.

Το Ηνωμένο Βασίλειο – ένας άλλος ένθερμος υποστηρικτής της άμυνας της Ουκρανίας – έχει δει νεαρούς εγκληματίες να στρατολογούνται από τη Ρωσία και να καταδικάζονται βάσει των σκληρών διατάξεων του Νόμου περί Εθνικής Ασφάλειας για εμπρησμό αποθήκης που διατηρούσε προμήθειες για την Ουκρανία.

Η Πολωνία έχει φυλακίσει νεαρούς Ουκρανούς για εμπρηστικές επιθέσεις που είχαν υποδειχθεί από ρωσικά κέντρα.

Η εξάπλωση αυτών των αναταραχών και της ευπάθειας επέτρεψε στον Πούτιν να φέρει την αίσθηση της διεύρυνσης της σύγκρουσης στην πόρτα της Ευρώπης, ακριβώς τη στιγμή που η κυβέρνηση Τραμπ απαιτεί από την Ευρώπη να είναι πιο υπεύθυνη για την άμυνά της.

Κάνει το κόστος της επείγουσας και αναπόφευκτης υποστήριξης της Ουκρανίας να γίνεται συνεχώς πιο αισθητό στα ευρωπαϊκά νοικοκυριά. Ενισχύει τα επιχειρήματα τόσο όσων θέλουν να κατευνάσουν τον Πούτιν – προτείνοντας να του δοθεί αυτό που θέλει αν απλώς σταματήσει -, όσο και εκείνων που λένε ότι η όρεξη του Κρεμλίνου για επιθετικότητα απλώς αυξάνεται και χρειάζεται μια αποφασιστική απάντηση.

Στους πιεσμένους αμυντικούς προϋπολογισμούς της Ευρώπης, οι τελευταίες εβδομάδες υβριδικής αναταραχής έχουν προστεθεί δύο δαπανηρές άμεσες δαπάνες: μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις υποδομές έναντι drones και χάκερ, καθώς και μια ευρεία, συνεχή, δαπανηρή εναέρια άμυνα έναντι επανδρωμένων και μη αεροσκαφών σε ολόκληρο το μήκος των ανατολικών συνόρων της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Επίσης, το κόστος της άμυνας ενάντια σε πολλά φθηνά drones δεν έχει ακόμη ευθυγραμμιστεί με την εξαιρετική αποτελεσματικότητα που αντιπροσωπεύει αυτή η νέα απειλή. Ένα αεροσκάφος F35 εκτοξεύει πυραύλους αξίας δεκάδων χιλιάδων ευρώ για να καταρρίψει drones υποπολλαπλάσιας αξίας και αυτό δεν είναι βιώσιμο για μεγάλο χρονικό διάστημα.  

Όμως δεν είναι όλα ρόδινα για το Κρεμλίνο. Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος οι σαμποτέρ στο εξωτερικό – ή οι κατάσκοποι που ανταγωνίζονται για εύνοια – να υπερβούν τα όρια και να σκοτώσουν πολίτες σε μια χώρα του ΝΑΤΟ.

Υπάρχει κίνδυνος η Ρωσία να κατηγορηθεί για πράγματα που δεν έκανε και να παρέχει κάλυψη ουσιαστικά στο οργανωμένο έγκλημα για να διευρύνει τις δραστηριότητές του.

 Επίσης, η απρόβλεπτη φύση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να προκαλέσει μια αντίδραση δυσανάλογη προς οποιαδήποτε κλιμάκωση. Πολλές μεγάλες συγκρούσεις έχουν ξεκινήσει έτσι.

Αυτά τα ρίσκα δεν είναι στο στυλ του Πούτιν, που δεν είναι οπαδός των σοβαρών κινδύνων. Εισέβαλε στην Ουκρανία αφού του έλεγαν ότι θα χρειαστούν μόλις εβδομάδες για να την κατακτήσει ολόκληρη. Και φαίνεται ότι έχει κλιμακώσει την ένταση κατά του Κιέβου και της Ευρώπης τις τελευταίες εβδομάδες μόνο μετά από μια πολύ φιλική συνάντηση κορυφής που είχε με τον πρόεδρο της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ.

Προς το παρόν, οι υβριδικές επιθέσεις στη Γηραιά Ήπειρο -από πρόθεση ή σύμπτωση- προκαλούν ένα αίσθημα κόστους στους απλούς Ευρωπαίους πολίτες για τη διαρκή υποστήριξη των κυβερνήσεων τους προς την Ουκρανία.

Οι μη θανατηφόρες ταλαιπωρίες των καθυστερήσεων στα αεροδρόμια, των αυξανόμενων τιμών της βενζίνης και των επιθέσεων μέσω χάκερ είναι -χωρίς ίχνος ειρωνείας- συγκρίσιμες με εκείνες που νιώθουν οι Ρώσοι πολίτες στη χώρα τους. Σε κάθε περίπτωση, τον τελευταίο μήνα η Ευρώπη έχει κληθεί να αντιμετωπίσει μια νέα σειρά από δαπανηρές ανησυχίες για τις οποίες δεν υπάρχει εύκολη ή φθηνή λύση.

Πηγή: CNN