Για τον Άη Γιάννη τον Ξένο, από τον Σίβα

Στην ευλογημένη γη της Κρήτης, που πάντοτε ανέδειξε ανθρώπους του Θεού, γεννήθηκε και μεγάλωσε μια μορφή σπάνια, φωτεινή, πρωτοπόρος: ο Άγιος Ιωάννης ο Ξένος. Η πατρίδα του ήταν ο Σίβας της Φαιστού, ένα μικρό χωριό της Μεσαράς. Από εύπορη και αριστοκρατική οικογένεια καταγόταν, όμως η καρδιά του δεν σκλαβώθηκε ποτέ στα πλούτη και τη δόξα. Από τα νεανικά του χρόνια ένιωσε πως η πραγματική πατρίδα του ανθρώπου δεν είναι η γη, αλλά ο Ουρανός.

Θα αναφερθώ στο ποίημα που έγραψα για την ζωή και το έργο του αγίου, απόσπασμα του οποίου συμπεριλήφθη στις σελίδες του βιβλίου αφιερωμένο στον Άγιο.

Όντεν ε φύγαν οι οχτροί κι η Κρήτη λευθερώθη

Κι ο Νικηφόρος ο Φωκάς, ο Μέγας στρατηλάτης

Με το δικέφαλο μπροστά και το σπαθί στο χέρι

Ενίκησέ ντους κι ήφερε, τση νίκης το στεφάνι!

Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο γεννήθηκε ο Άγιος. Λίγο μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς με τον Νικηφόρο Φωκά. Το 970μΧ.

Τότε εγεννήθηκα κι εγώ στσηΜεσσαράς τα μέρη.

Στον Σίβα τ’ όμορφο χωριό κι ιστορικό συνάμα,

Απούχειτσι κατοίκους του δεμένους στη σκυτάλη

Τση Ιστορίας τη σοφή και μαγική αγκάλη.

Γιάννη με ονομάσανε και Τζοβαέρη ή Ξένο

Πολύτιμο σα θησαυρό κι ερημίτη, μόνο.

Ποτές μου δεν εζήλεψα καλοβολιές και πλούτη

Όλα τα εγκατέλειψα αμούστακο κοπέλι![…]

Θεωρούσε τον εαυτό του ξένο προς τα φθαρτά,  ξένο προς κάθε δέσμευση του κόσμου τούτου. Και όμως, αυτός ο «ξένος» έγινε για όλους πατέρας και αδελφός, οδηγός και διδάσκαλος.

Με ασκητικό φρόνημα και ακατάβλητη αγάπη για τον Χριστό, άφησε τα πάντα πίσω του και ακολούθησε τον δρόμο της προσευχής, της νηστείας και της ταπείνωσης.

[…] τα σπηλιαράκια του βουνού καλό λημέρι ήταν!

Τ’ αγρίμια με φοβίζανε στο δάσος εκρυβόμουν,

Λίγες ριζούλες για να βρω να θρέψουν το θεριό μου

Κι από τσι μέλισσες γλυκό το μυρωδάτο μέλι.

Την  εκκλησιά αποτέλειωσα με τσιαγιούς αντάμα,

Δεξαμενή με τα κελιά τριγύρω δουλεμένα,

Με κόπο και υπομονή αφήκα για τον ένα,

Τον γέροντα και ασκητή κληρονομιά να έχει.

Και συνεχίζει το έργο του σε μια Κρήτη κατακερματισμένη από τους κατακτητές οδηγώντας την στην αναγέννηση της κοινωνίας και στην αναστήλωση του χριστιανισμού που είχε τεθεί στην λησμονιά και το περιθώριο…

Συνεχίζει μόνος του το οδοιπορικό προς τη Δυτική Κρήτη για να δημιουργήσει σε άγονο περιβάλλον ή μάλλον σε άγριο τοπίο…τα κτίρια και ερημητήρια.

[…] Τα θυμιατήρια του ο ουρανός ούλα αναμμένα τάχει,

Κι από σιμά κι από κοντά, σ’ ένα βουνό προφταίνω

Μύρια ‘ναι τα κεφάλια του χιλιάδες οι κορφές του

Και στσι πλαγιές του κάθονται, τ’ αγρίμια μοναχά τους

Και πίνουνε απ’ τα νερά χίλιων πηγών, κρυστάλλους…

Με τ’ αστέρια του ουρανού να φωτίζουν το κακοτράχαλο μονοπάτι της πορείας του και τη δύναμη της ψυχής αυτού του νέου ανθρώπου που διάλεξε  τον μοναχικό δρόμο προς το φως σε δύσκολο περιβάλλον καίτοιπροερχόμενος από ευκατάστατη οικογένεια και παρά το νεαρό τηςηλικίας του, δημιούργησε σπουδαίες κοινότητες οι οποίες έγιναν παράδειγμα για την δημιουργία άλλων πολλών ακόμη.Ηανάγκη η εσωτερική της ψυχής του ν’αναζητήσει το φως όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά και για την κοινωνία την ίδια, τον ώθησαν να χτίσει εκκλησιές, μοναστήρια και τόσα άλλα πολλά για να τα  αφήσει παρακαταθήκη !

[…] Ξεκίνησα κι έχτισα εκκλησιά με μοναστήρι

Και πολιτεία ονομαστή, των Μυριοκεφάλων.

Πολλά κελιά με μοναχούς και με λιοτρίβια χίλια

Και με δεξαμενές νερού και με μελίσσια μύρια!…

Και παρακάτω…

Και μπόρεσα κι έκανα με τη βοήθειά τση,

Τσ’ Αντιφωνήτριαςτση Παναγιάς μοναστήρι μέγα!

Πασίγνωστο και ξακουστό στο γύρισμα των χρόνων!

Ο Άγιος Ιωάννης δεν υπήρξε μόνο ασκητής. Υπήρξε και θεμελιωτής κοινοτήτων μοναχικών, άνθρωπος που ένωσε ψυχές και δίδαξε την αδελφική αγάπη. Η ζωή του έδειξε ότι η αληθινή δύναμη του ανθρώπου βρίσκεται στην ταπείνωση, στη θυσία και στην πίστη στον Θεό. Έζησε σε σπήλαια, σε ερημιές, σε τόπους αφιλόξενους για το σώμα, αλλά γεμάτους φως για την ψυχή. Και τελικά παρέδωσε την αγιασμένη ψυχή του στον Κύριο, αφήνοντας πίσω του μνήμη άγια, που έως σήμερα ζει ανάμεσα στους ανθρώπους της Κρήτης και όλης της Ορθοδοξίας.

[…] Η γέννηση κι ο θάνατος φιλιά ομολογούνε

Και στη ροή του σύμπαντος, αέρινα κυλούνε.

Η ανάγκη μου η περισσή κι ο πόθος ο μεγάλος

Νάμαι στ’ αχνάρια του Θεού και προσευχές να κάνω,

Μ’ οδήγησαν και μ’ έφεραν στο τέλος του σκοπού μου,

Εις της Κισσάμου την Ακτή, στη Δύση του νησιού μου[…]

Και παρακάτω…

[…] Και βλέποντας να έρχεται η ώρα η αγία

Και στον ποθούμενο Χριστού, τον κόσμο να υπάγω

Αφήνοντας τις ομορφιές του πρόσκαιρου ετούτου,

Εκκάλεσα τους στρατηγούς και άρχοντες κι εκάμαν,

Διαθήκη θεοέμπνευστη στ’ απώτερο το μέλλον […]

H μορφή του Αγίου Ιωάννη του Ξένου μάς καλεί να θυμηθούμε πως και εμείς είμαστε «ξένοι» σ’ αυτόν τον κόσμο. Δεν ανήκουμε εδώ, αλλά πορευόμαστε σε μια αληθινή πατρίδα, την Ουράνια Βασιλεία. Το παράδειγμά του μάς καλεί να μην καθηλωθούμε στα πρόσκαιρα, αλλά να ζήσουμε με πίστη, αγάπη και ταπείνωση, ώστε να γίνουμε και εμείς συμπολίτες των Αγίων.

Είθε η χάρη του Αγίου Ιωάννη του Ξένου, που εορτάζει τις 20 Σεπτέμβρη, να ενισχύει τις οικογένειές μας και να οδηγεί τα βήματά μας σε δρόμο με φως !

Εύα Καπελλάκη Κοντού [Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος & ραδιοφωνική παραγωγός]