Σπάνιες γαίες: Η Κίνα απειλεί με εμπάργκο εξορύξεων, για να ανακόψει τους αντάρτες στη Μιανμάρ

παγκόσμια τροφοδοσία σε «βαριές» σπάνιες γαίες, κρίσιμα ορυκτά για τεχνολογίες αιχμής όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι ανεμογεννήτριες, απειλείται από μια λιγότερο γνωστή αλλά σφοδρή σύγκρουση στα βόρεια της Μιανμάρ. Η Κίνα, μέσω παρασκηνιακών πιέσεων, επιχειρεί να διασφαλίσει τον έλεγχο της εφοδιαστικής αλυσίδας, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει τη στήριξη της απομονωμένης στρατιωτικής χούντας της χώρας.

Από τον Δεκέμβριο, η αντάρτικη οργάνωση Στρατός Ανεξαρτησίας των Κατσίν (Kachin Independence Army, KIA), που μάχεται για την αυτονομία της εθνοτικής ομάδας των Κατσίν, έχει εξαπολύσει επιχείρηση για την κατάληψη του Μπάμο, μιας στρατηγικής σημασίας πόλης μόλις 100 χλμ. από τα σύνορα με την Κίνα. Η πόλη αποτελεί βασικό κόμβο για τον ανεφοδιασμό του στρατού της χούντας και πύλη προς τα μεταλλεία σπάνιων γαιών στην πολιτεία Κασίν, από όπου προέρχεται σχεδόν το 50% της παγκόσμιας παραγωγής βαρέων σπάνιων γαιών.

Οι πρώτες ύλες αυτές εξορύσσονται σε περιοχές που ελέγχει πλέον η KIA και αποστέλλονται στην Κίνα για επεξεργασία. Όμως, σύμφωνα με πηγές του Reuters, το Πεκίνο έθεσε τελεσίγραφο στους αντάρτες: “εγκαταλείψτε το Μπάμο ή θα σταματήσουμε να αγοράζουμε τις σπάνιες γαίες από τα εδάφη σας”.

Η απειλή διατυπώθηκε σε συνάντηση τον Μάιο, παρουσία στελεχών του κινεζικού ΥΠΕΞ και συνοδεύτηκε από «καρότο»: υποσχέσεις για ενίσχυση του διασυνοριακού εμπορίου με τα εδάφη των ανταρτών, αν σταματήσουν την προέλαση. Παρά τις πιέσεις, η KIA φέρεται να αγνόησε τις κινεζικές προειδοποιήσεις και να ενίσχυσε τις επιχειρήσεις της.

Πολιτική μέσω πρώτων υλών

Η κίνηση της Κίνας να χρησιμοποιήσει την κυριαρχία της στις σπάνιες γαίες ως μοχλό πολιτικής πίεσης δεν είναι νέα. Φέτος την άνοιξη το Πεκίνο επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές τους, ως αντίποινα στους δασμούς των ΗΠΑ. Τώρα, επιστρατεύει τον ίδιο μοχλό για να συγκρατήσει την KIA και να προστατεύσει το καθεστώς της χούντας, που θεωρεί εγγυητή των κινεζικών επενδύσεων στην περιοχή.

Ωστόσο, η στρατηγική αυτή έχει ήδη παρενέργειες: οι εξαγωγές σπάνιων γαιών από τη Μιανμάρ προς την Κίνα έχουν μειωθεί κατά 50% το 2025, ενώ οι τιμές βαρέων μετάλλων όπως το τερβίο έχουν εκτοξευθεί. Η βρετανική εταιρεία Benchmark Mineral Intelligence προειδοποιεί πως μια παρατεταμένη διακοπή των προμηθειών από το Κασίν θα μπορούσε να προκαλέσει έλλειψη στην παγκόσμια αγορά έως το τέλος του έτους.

Ανταρσία και αεροπορικές επιδρομές

Η KIA, με πάνω από 15.000 μαχητές, έχει συγκεντρώσει περίπου 5.000 στρατιώτες γύρω από το Μπάμο. Αν και έχει καταφέρει να απομονώσει στρατιωτικές μονάδες της χούντας σε θυλάκους, η κυβέρνηση διατηρεί αεροπορική υπεροχή και έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος της πόλης με βομβαρδισμούς, σύμφωνα με δορυφορικές εικόνες και μαρτυρίες κατοίκων.

Η πτώση του Μπάμο θα έθετε σε κίνδυνο τον έλεγχο της χούντας σε μεγάλο μέρος του βορρά, αποκόπτοντας χερσαίες και ποτάμιες συνδέσεις και ενισχύοντας τη θέση της KIA, γεγονός που η Κίνα θέλει να αποφύγει.

Η στάση της Κίνας απέναντι στην KIA δεν αποτελεί απόπειρα ειρήνευσης του εμφυλίου, αλλά στοχευμένη παρέμβαση για τη διατήρηση της σταθερότητας σε περιοχές που αγγίζουν τα δικά της σύνορα και συμφέροντα.

Αναλυτές σημειώνουν ότι το Πεκίνο επιθυμεί την ηρεμία -όχι απαραίτητα τη δημοκρατία- προκειμένου να συνεχίσει την απρόσκοπτη πρόσβαση σε στρατηγικούς πόρους.

Ωστόσο, οι ηγέτες της KIA παραμένουν αισιόδοξοι: αν καταλάβουν πλήρως την πολιτεία Κασίν, θεωρούν ότι η Κίνα θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί απευθείας μαζί τους, παρακάμπτοντας τη στρατιωτική κυβέρνηση.

«Η Κίνα χρειάζεται τις σπάνιες γαίες. Αυτό έχει όριο ανοχής», δήλωσε διοικητής της KIA στο Reuters.

Sofokleousin.gr