Κίνδυνοι σε τέσσερα μέτωπα για την ελληνική οικονομία
Η αποκλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή μετά την εκεχειρία στον «πόλεμο των 12 ημερών» μεταξύ Ισραήλ και Ιράν μπορεί να έφερε ανακούφιση στις διεθνείς αγορές αλλά η ανησυχία και η αβεβαιότητα παραμένουν. Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά τι θα φέρουν οι επόμενες ημέρες.
Το οικονομικό επιτελείο έχει στραμμένο το βλέμμα του στην πορεία των διεθνών αγορών και κυρίως στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, δηλώνοντας έτοιμο να παρέμβει αν χρειαστεί. Αυτό που απασχολεί το οικονομικό επιτελείο είναι ότι μια νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να οδηγήσει τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα προκαλώντας άνοδο στον πληθωρισμό, διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος της χώρας και καθυστερήσεις στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων. Οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία από τις γεωπολιτικές αναταραχές εντοπίζονται στους εξής τομείς:
Πληθωρισμός
Μια νέα άνοδος του ενεργειακού κόστους θα προκαλούσε νέο κύμα ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά όπως τα τρόφιμα, συρρικνώνοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς με μεγάλους χαμένους τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Οι ανησυχίες εντείνονται και από το γεγονός ότι ο πληθωρισμός κατέγραψε επιτάχυνση τον Μάιο στο 2,5% από 2% τον Απρίλιο, με αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής, προϊόντα όπως ψωμί, γάλα, φρούτα και καφέ, σε λογαριασμούς ρεύματος κατά 18%, στο φυσικό αέριο κατά 11,1% και στα ενοίκια κατά 10,9%.
Ανάπτυξη
Η αβεβαιότητα σε συνδυασμό με την ενεργειακή ακρίβεια δεν απειλεί μόνο τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τους τζίρους των επιχειρήσεων αλλά ενισχύει και το αίσθημα ανασφάλειας για την επόμενη μέρα, οδηγώντας σε περιορισμό της κατανάλωσης που αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο τρίμηνο η καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 1,6%, στηρίζοντας τη ζήτηση σε μια περίοδο έντονων πληθωριστικών πιέσεων και δίνοντας ώθηση 2,2% στην ανάπτυξη μετά το φρένο των επενδύσεων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών και οικονομολόγων, σε περίπτωση νέας ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ το 2025 ενδέχεται να πέσει κάτω από τον στόχο του 2,3%. Ηδη το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, λόγω της αβεβαιότητας, προχώρησε σε οριακή – επί τα χείρω – αναθεώρηση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο 2,2% για το 2025 (από 2,3%).
Επενδύσεις
Η γεωπολιτική αστάθεια προκαλεί αναταράξεις και στο επενδυτικό κλίμα, επηρεάζοντας άμεσα την ψυχολογία των αγορών. Η άνοδος του ενεργειακού κόστους, οι πληθωριστικές πιέσεις και η διάχυτη αβεβαιότητα ως προς την πορεία της κρίσης οδηγούν σε επιβράδυνση ή ακόμα και αναβολή επενδυτικών σχεδίων, κυρίως σε τομείς που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις διεθνείς εξελίξεις. Παρότι η Ελλάδα εξακολουθεί να συγκεντρώνει ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον, η έλλειψη ορατότητας εντείνει τη στάση αναμονής, τόσο από ξένους όσο και από εγχώριους επενδυτές.
Εξαγωγές
Μέσα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές σκηνικό, όπου οι όροι εμπορίου και οι τιμές πρώτων υλών μεταβάλλονται απρόβλεπτα, οι ελληνικές εξαγωγές απειλούνται από την αύξηση του κόστους παραγωγής και μεταφοράς όσο και από πιθανές καθυστερήσεις ή διακοπές στις εμπορικές ροές μέσω της Μέσης Ανατολής. Το Ισραήλ αποτελεί σημαντικό εξαγωγικό προορισμό για την Ελλάδα – σχεδόν 1 δισ. ευρώ το 2024. Αν η κρίση «φουντώσει», το εμπόριο με τη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή μπορεί να επιβραδυνθεί, επιβαρύνοντας το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Πηγή in.gr
