ΟΠΕΚΕΠΕ: Πώς γινόταν το “πάρτι” των εκατομμυρίων με κοινοτικά κονδύλια

Μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αγροτικής απάτης των τελευταίων ετών φαίνεται πως είναι αυτή που στήθηκε με τον ΟΠΕΚΕΠΕ κι έφερε την αιφνίδια έφοδο των κλιμακίων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σε Αθήνα και Κρήτη

Το χρονικό των “αμαρτωλών” επιδοτήσεων
Σύμφωνα με τον ΣΚΑΙ, είναι ενδεικτικό ότι το 2019, δύο ιδιώτες από το Ρέθυμνο υπέβαλαν αίτηση για επιδότηση για εκμίσθωση γης στην Τζιά για χρήση ως βοσκότοπο. Η αίτησή τους περιλάμβανε μισθωτήρια συμβόλαια τα οποία αναγνώριζαν ως ιδιοκτήτες δύο άλλους κατοίκους του Ρεθύμνου. Έλαβαν περίπου 73.000 ευρώ από κονδύλια της Ε.Ε. Την επόμενη χρονιά, δύο άλλοι Ρεθυμνιώτες παραγωγοί μίσθωσαν την ίδια έκταση στη Τζια και στα συμβόλαια που υποβλήθηκαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ, η έκταση εμφανιζόταν να έχει νέους ιδιοκτήτες.
«Οι υποτιθέμενοι εναλλασσόμενοι ιδιοκτήτες των ίδιων τεμαχίων γης στη Τζιά άλλαζαν τη γη σαν τα πουκάμισα», ανέφερε έκθεση που υπέβαλε στους εισαγγελείς Ρεθύμνου ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γρηγόριος Βάρρας. «Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για συνενοχή».
Σε μια άλλη περίπτωση, ένας Κρητικός ισχυρίστηκε ότι είναι ιδιοκτήτης βοσκοτόπων στον Γράμμο, στη βορειοδυτική Ελλάδα. Το άτομο, πρώην υπεργολάβος του υπουργείου Γεωργίας, κατηγορήθηκε μαζί με μέλη της οικογένειάς του ότι έλαβε χιλιάδες ευρώ, αφού ισχυρίστηκε ότι νοίκιασε 450 στρέμματα σε ορεινή περιοχή κοντά στα αλβανικά σύνορα.
Ελεγκτές το 2020 διαπίστωσαν ότι κτηνοτρόφος από την Κρήτη εμφανιζόταν να εκμισθώνει αγροτεμάχια σε συνολικά εννιά μισθωτές στο Γαϊδουρονήσι. Τα μισθωτήρια εμφανίζονταν να έχουν υπογραφεί όλα αυθημερόν, ενώ το συνολικό ποσό ενισχύσεων που εισέπραξαν οι φερόμενοι ως παραγωγοί ανήλθε σε περίπου 250.000 ευρώ.
Αλλά το ακόμη πιο εντυπωσιακό στοιχείο -σε αυτή την περίπτωση- προέκυψε την αμέσως επόμενη χρονιά: Αν και τα μισθωτήρια των εκτάσεων που είχαν υπογραφεί το 2020 είχαν διάρκεια έως το 2027, εντούτοις οι συγκεκριμένοι μισθωτές το 2021 εμφανίζονταν να μισθώνουν εκτάσεις σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και όχι στο Γαϊδουρονήσι.
Με άλλα λόγια διαπιστώθηκε πως οι φερόμενοι ως κτηνοτρόφοι νοίκιασαν για ένα χρόνο βοσκοτόπια και την επόμενη χρονιά τα παράτησαν και πήγαν σε άλλα νησιά να μισθώσουν βοσκότοπους. Εντοπίστηκαν ακόμη και 34 περιπτώσεις όπου οι αιτούντες έλαβαν κεφάλαια για γη εκτός Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου ενός που ζήτησε οικόπεδο στη γειτονική Βόρεια Μακεδονία, η οποία δεν ανήκει καν στην ΕΕ! Οι αιτούντες δεν χρειάζονταν να προσκομίσουν έγγραφα ιδιοκτησίας, αλλά απλώς έναν αριθμό σε ένα έντυπο.
Η υπόθεση, που ενδέχεται να αφορά παράνομες πληρωμές ύψους έως και 45 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αγροτικής απάτης των τελευταίων ετών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συντριπτική πλειονότητα των πλαστών δηλώσεων έγιναν από την Κρήτη, η οποία έλαβε τα δύο τρίτα των συνολικών αγροτικών επιδοτήσεων της Ελλάδας από την ΕΕ το 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα ελέγχου του Οργανισμού, οι ίδιοι βοσκότοποι δηλώνονταν από διαφορετικούς «ιδιοκτήτες» κάθε χρόνο, χωρίς όμως να υπάρχουν διπλοεγγραφές, γεγονός που υποδείκνυε πως κάποιος με συνολική πρόσβαση στα αρχεία συντόνιζε το σύστημα.
Για να λειτουργήσει αυτή η μέθοδος έτσι όπως λειτούργησε -εκτιμάται πως- ήταν αναγκαία η ύπαρξη ενός ανθρώπου εντός του Οργανισμού με «εσωτερική πληροφόρηση» που ήταν σε θέση να γνωρίζει τους χάρτες και να ενημερώνει ποιες εκτάσεις ήταν διαθέσιμες, όπως και να εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξουν επικαλύψεις.
Αποφασισμένη η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας
Σε κάθε περίπτωση, διατεθειμένη να συνεχίσει τις έρευνες παρά τις «επιθέσεις» εναντίον του προσωπικού της, εμφανίζεται η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι, σύμφωνα με το ieidiseis.gr που επικαλείται το Politico για περιστατικό έντασης στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, με υπαλλήλους να εμποδίζουν αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να κάνουν έλεγχο!
Ειδικότερα, όπως μεταδίδει το Politico, την περασμένη εβδομάδα εκτυλίχθηκαν σκηνές απείρου κάλλους, όταν αξιωματούχοι της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία “συνάντησαν σωματική αντίσταση από υπάλληλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την κατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων και βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας”. Η EPPO διερευνά δεκάδες υποθέσεις στις οποίες Έλληνες πολίτες έλαβαν επιδοτήσεις της ΕΕ για βοσκοτόπια που δεν τους ανήκαν ή δεν είχαν μισθώσει, ή για γεωργικές εργασίες που δεν έκαναν ποτέ.
«Χαιρετίζω την απάντηση των ελληνικών αρχών στις πρόσφατες εξελίξεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ, με στόχο τη διατήρηση της αποτελεσματικής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία», δήλωσε η Λάουρα Κοβέσι στο Politico.
Και πρόσθεσε:
«Θα ήθελα να διαβεβαιώσω το ευρύ κοινό ότι η EPPO θα συνεχίσει το έργο της με επιμέλεια και αμεροληψία για την εξακρίβωση της αλήθειας, ανεξάρτητα από τις επιθέσεις και τον εκφοβισμό κατά των εισαγγελέων της. Θεωρώ ότι ο άμεσος σκοπός αυτών των προσπαθειών είναι να αποπροσανατολίσουν την προσοχή της κοινής γνώμης από το τι πραγματικά διακυβεύεται σε αυτή την υπόθεση: Υπήρξε οργανωμένη απάτη και διαφθορά στις αγροτικές επιδοτήσεις, ναι ή όχι;».
Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, την περασμένη Δευτέρα, Ευρωπαίοι εισαγγελείς πραγματοποίησαν έφοδο στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, κατάσχοντας ψηφιακά δεδομένα που ήταν αποθηκευμένα τοπικά και σε cloud, καθώς και σκληρούς δίσκους και κινητά τηλέφωνα, σύμφωνα με αξιωματούχους της EPPO και του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παράλληλα, έγιναν και άλλες έφοδοι στην περιφερειακή διεύθυνση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Κρήτη, καθώς και στα σπίτια τεσσάρων υψηλόβαθμων στελεχών και στην κατοικία ενός πρώην αντιπροέδρου του οργανισμού, σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους.
Η έφοδος της EPPO στην Αθήνα εξελίχθηκε σε “χιονοστιβάδα” και κατέληξε σε μια τεταμένη αντιπαράθεση. Δύο εισαγγελείς, μαζί με 20 αστυνομικούς, έφτασαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ στις 19 Μαΐου, αλλά συνάντησαν εμπόδια στην πρόσβασή τους στα δεδομένα που ζητήθηκαν, σύμφωνα πάντα με την EPPO.
Οι υπάλληλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ δήλωσαν ότι δεν ήταν σε θέση να παράσχουν τα στοιχεία, λόγω της απουσίας τεχνικών συμβούλων. Μετά από αρκετές ώρες, οι εισαγγελείς ζήτησαν ένορκες βεβαιώσεις από τους υπαλλήλους που επιβεβαίωναν την αδυναμία τους να συμμορφωθούν, τις οποίες αρνήθηκαν να υπογράψουν.
Οι εισαγγελείς ζήτησαν από τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ Νίκο Σαλάτα να υπογράψει ένορκη βεβαίωση ή να αντιμετωπίσει σύλληψη για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης, ανέφερε η EPPO. Τελικά συνεργάστηκε και οι εισαγγελείς έφυγαν τελικά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις 4 το πρωί της επόμενης ημέρας με όλα όσα χρειάζονταν, βάσει των ίδιων πηγών ενημέρωσης από την EPPO.
Τσιάρας: «Καθαρή λύση, πλήρης διαφάνεια και νέα εποχή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ»
Απαντήσεις για το παρόν και το μέλλον του ΟΠΕΚΕΠΕ, τη διερεύνηση παράνομων ενισχύσεων και την ψηφιακή ανασυγκρότηση του οργανισμού έδωσε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στην ΕΡΤ.
Την ίδια ώρα, όπως ανακοίνωσε, ανοίγει σήμερα η πλατφόρμα του ΟΣΔΕ, δύο μήνες νωρίτερα σε σχέση με πέρυσι, σηματοδοτώντας – όπως είπε – την επιτάχυνση των διαδικασιών και τη μετάβαση σε ένα νέο ψηφιακό μοντέλο με διαφάνεια και δικαιοσύνη.
Ο Υπουργός ξεκαθάρισε πως η δικαστική έρευνα για ενδεχόμενες καταχρήσεις κοινοτικών πόρων βρίσκεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ενώ την ίδια στιγμή το Υπουργείο δρομολογεί ριζικές τομές για να θωρακίσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να αποκαταστήσει πλήρως την αξιοπιστία του.
Ο κ. Τσιάρας ανέδειξε το θεσμικό πλαίσιο της έρευνας, υπογραμμίζοντας: «Υπάρχει μια εισαγγελική έρευνα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε σχέση με το αν κάποιοι αγρότες και κτηνοτρόφοι έχουν λάβει παράνομα επιδοτήσεις που δεν δικαιούνται. Αυτός είναι ο λόγος που επιλαμβάνεται η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία – γιατί πρόκειται για ευρωπαϊκούς πόρους». Και πρόσθεσε: «Αν κάποιοι πήραν λεφτά χωρίς να τα δικαιούνται, είναι υποχρεωμένοι να τα επιστρέψουν. Αν υπάρχουν διαδικασίες που είναι κολάσιμες, τότε προφανώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με ποινικές ευθύνες».
Ταυτόχρονα, ο Υπουργός επισήμανε τη σημασία του Οργανισμού για την εύρυθμη διανομή των ενισχύσεων: «Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι πιστοποιημένος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διανέμει περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο – τα 2,3 με 2,4 δισ. από αυτά πηγαίνουν σε 680.000 διαφορετικά ΑΦΜ. Αντιλαμβάνεστε το μέγεθος και την ευθύνη».
Παρά τις παθογένειες του παρελθόντος, ο Υπουργός διαβεβαίωσε ότι «δεν θα υπάρξει κανένα θέμα ως προς την καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων. Όμως, η λειτουργία αυτή πρέπει να περάσει σε μια άλλη εποχή – με πλήρη διαφάνεια και απόλυτη δικαιοσύνη στην κατανομή των πόρων».
Μάλιστα, προσέθεσε ότι σήμερα αναμένεται να ανοίξει το ΟΣΔΕ ενώ τόνισε ότι στόχος του υπουργείου είναι οι πληρωμές να γίνονται όχι μόνο σε συντομότερο χρονικό διάστημα αλλά και με πλήρη διαφάνεια, δικαιοσύνη και εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων, ώστε προβλεπόμενες ενισχύσεις να τις λαμβάνουν μόνο αυτοί που τις δικαιούνται.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανέλυσε το πλάνο του Υπουργείου για τον εκσυγχρονισμό του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
– Ολοκληρώνονται τα τεύχη δημοπράτησης για τον διαγωνισμό των βοσκοτοπικών χαρτών.
– Υπάρχει συμφωνία με το Υπουργείο Εργασίας και τη ΔΥΠΑ για τη διάθεση 100 επιπλέον επιστημόνων, ώστε να ενισχύσουν το ελεγκτικό έργο».
-Ετοιμάζεται το νέο πληροφοριακό σύστημα.
Σε ό,τι αφορά την απομάκρυνση του πρώην, πλέον, Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκου Σαλάτα αναγνώρισε μεν ότι σε διοικητικό επίπεδο «έκανε εξαιρετική δουλειά», αλλά «το ζήτημα ήταν ο τρόπος με τον οποίο απευθύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία – κάτι που δεν ταίριαζε ούτε στη φιλοσοφία της κυβέρνησης, ούτε στον θεσμικό τρόπο με τον οποίο επιδιώκουμε να κρατάμε αυτή τη σχέση».
Κλείνοντας ο κ. Τσιάρας ξεκαθάρισε ότι «η ευθύνη δεν αποδίδεται απλά επειδή κάποιος είπε κάτι δημόσια. Αποδίδεται όταν υπάρχουν πραγματικά αποδεικτικά στοιχεία. Αν υπάρχουν, τότε ο καθένας – δεν εξαιρώ τον εαυτό μου – βρίσκεται αντιμέτωπος με ευθύνη, πολιτική και όχι μόνο».
Μεγάλη αναστάτωση στοους κόλπους των εργαζομένων
Αφενός το “πολεμικό” κλίμα που παρουσιάζεται κατά τον έλεγχο των ευρωπαϊκών αρχών στις υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ, αφετέρου η υπό συζήτηση “μετάβαση” του Οργανισμού, όπως λέγεται, ή η υποκατάστασή του από την ΑΑΔΕ, αποτελούν εξελίξεις οι οποίες έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλη αναστάτωση στους κόλπους των εργαζομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Κρήτη.
“Ζούμε δύσκολες ημέρες. Με όσα έρχονται στο “φως” δεν είναι λογικό να υπάρχει αναστάτωση; Πώς γίνεται για όσα ζητήθηκαν, και γνωρίζουμε ότι όλα τα στοιχεία δόθηκαν σε κλίμα αγαστής συνεργασίας, να παρουσιάζεται κλίμα πολέμου;” επισημαίνουν στο Cretalive εργαζόμενοι με γνώση των διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο στις κεντρικές υπηρεσίες της Αθήνας όσο και τοπικά.