Πρόστιμα 700 εκατ. σε Apple και Meta από την Κομισιόν – Την κατηγορούν ότι στοχεύει αμερικανικές εταιρείες με δασμούς

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την επιβολή προστίμων ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ στην Apple και 200 εκατομμυρίων ευρώ στη Meta για παραβιάσεις του κανονισμού DMA, που ρυθμίζει τις ψηφιακές υπηρεσίες στην ΕΕ, καθώς οι δύο εταιρείες χαρακτηρίζονται ως «gatekeepers» (ελεγκτές πρόσβασης).

Παρά την πρωτοφανή φύση των αποφάσεων και την πολιτική τους σημασία, εν μέσω προσπαθειών της Επιτροπής να αποφύγει εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ, οι αρμόδιες αντιπρόεδροι, Τερέσα Ριμπέρα (Ανταγωνισμός) και Χένα Βίρκουνεν (Ψηφιακές Υπηρεσίες), δεν υπερασπίστηκαν τις αποφάσεις δημοσίως, καθώς βρίσκονταν σε ταξίδια στο Μεξικό και τη Γερμανία, αντίστοιχα. «Οι αποφάσεις αυτές δεν σχετίζονται με εμπορικές διαπραγματεύσεις», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Αριάννα Ποντεστά.

Η Επιτροπή κατέληξε ότι η Apple περιορίζει τη δυνατότητα των προγραμματιστών εφαρμογών να προωθούν εναλλακτικές προσφορές εκτός του App Store, παραβιάζοντας τους κανόνες «steering». Αυτό στερεί από τους καταναλωτές φθηνότερες εναλλακτικές, ενώ η Apple δεν απέδειξε ότι οι περιορισμοί της είναι αναγκαίοι και αναλογικοί. Ως αποτέλεσμα, της επιβλήθηκε πρόστιμο 500 εκατομμυρίων ευρώ.

Επιπλέον, η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτική γνωμοδότηση ότι οι όροι της Apple για τη διανομή εναλλακτικών εφαρμογών παραβιάζουν τον DMA. Οι προγραμματιστές αποθαρρύνονται από τη χρήση εναλλακτικών καναλιών διανομής λόγω της χρέωσης 0,50 ευρώ ανά εγκατάσταση εφαρμογής μετά το πρώτο εκατομμύριο λήψεων («core technology fee»). Παράλληλα, η διαδικασία εγκατάστασης εφαρμογών από εναλλακτικά κανάλια κρίνεται υπερβολικά περίπλοκη. Η Apple έχει πλέον πρόσβαση στον φάκελο της έρευνας για να υπερασπιστεί τη θέση της.

Τέλος, μετά από «εποικοδομητικό διάλογο», η Επιτροπή έκλεισε την έρευνα για την ελευθερία επιλογής των χρηστών, καθώς η Apple επιτρέπει πλέον την εύκολη απεγκατάσταση προεγκατεστημένων εφαρμογών, όπως το Safari, και την αλλαγή προεπιλεγμένων ρυθμίσεων σε iPhone.

Στη Meta, μητρική εταιρεία των Facebook, WhatsApp και Instagram, επιβλήθηκε πρόστιμο 200 εκατομμυρίων ευρώ για το μοντέλο «pay or consent», όπου οι χρήστες είτε αποδέχονται τη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για στοχευμένη διαφήμιση είτε πληρώνουν συνδρομή για να την αποφύγουν. Η Επιτροπή έκρινε ότι το μοντέλο αυτό δεν προσφέρει πραγματική εναλλακτική με λιγότερη χρήση δεδομένων, καθώς λιγότερο από το 1% των χρηστών επέλεξε την πληρωμή.

Η Επιτροπή εξετάζει μια νέα δωρεάν επιλογή που προσφέρει η Meta από τον Νοέμβριο του 2024, η οποία χρησιμοποιεί λιγότερα δεδομένα. Η επιλογή αυτή μείωσε τη διάρκεια της παραβίασης και, κατ’ επέκταση, το ύψος του προστίμου. Επιπλέον, η Επιτροπή αφαίρεσε την υπηρεσία Facebook Marketplace από τη λίστα των «gatekeepers», καθώς έχει λιγότερους από 10.000 επαγγελματίες χρήστες το 2024.

Οι εταιρείες έχουν προθεσμία 60 ημερών για να συμμορφωθούν ή να καταβάλουν τα πρόστιμα, ενώ μπορούν να προσφύγουν στο Δικαστήριο της ΕΕ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει ημερήσια πρόστιμα έως 5% του παγκόσμιου τζίρου τους.

Η Apple κατηγόρησε την ΕΕ ότι στοχεύει αμερικανικές εταιρείες, ενώ η Meta χαρακτήρισε τις αποφάσεις ως «δασμούς δισεκατομμυρίων». Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τόμας Ρενιέ, τόνισε ότι «οι κανόνες ισχύουν για όλες τις εταιρείες, ανεξαρτήτως προέλευσης».

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς, Άννα Καβατσίνι, δήλωσε ότι οι αποφάσεις δεν αποτελούν «τεχνολογικό πόλεμο», αλλά εφαρμογή της νομοθεσίας. Η εισηγήτρια του DMA, Στεφανί Γιον-Κουρτέν, χαιρέτισε την κίνηση, λέγοντας: «Το μήνυμα είναι σαφές: συμμόρφωση ή πρόστιμα».

Οι αποφάσεις αυτές αποτελούν ορόσημο για την εφαρμογή του DMA, ενισχύοντας τη θέση της ΕΕ απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς.

Βρυξέλλες – Ανταπόκριση: Γιώργος Συριόπουλος