Αυστηρή προειδοποίηση Fed για τις συνέπειες των δασμών

Οι σημαντικές αλλαγές στην πολιτική του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, μεταξύ άλλων όσον αφορά τους δασμούς, δεν έχουν καμία σχέση με οτιδήποτε έχει παρατηρηθεί στη σύγχρονη ιστορία, θέτοντας την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ σε αχαρτογράφητα νερά, δήλωσε την Τετάρτη ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ.

«Πρόκειται για πολύ θεμελιώδεις αλλαγές πολιτικής», δήλωσε ο Πάουελ σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Οικονομική Λέσχη του Σικάγο (!). «Δεν υπάρχει μια σύγχρονη εμπειρία για το πώς πρέπει να σκεφτούμε γι’ αυτό» υπογράμμισε.

Ο Πάουελ δήλωσε ότι «το επίπεδο των αυξήσεων των δασμών που έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής είναι σημαντικά μεγαλύτερο από το αναμενόμενο» και ότι η παρατεταμένη αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη οικονομική ζημία.

Με τους δασμούς του Τραμπ να θέτουν την οικονομία σε μια πορεία προς την κατεύθυνση της ασθενέστερης ανάπτυξης, της υψηλότερης ανεργίας και του ταχύτερου πληθωρισμού – όλα ταυτόχρονα – η Fed βρίσκεται επίσης αντιμέτωπη με μια κατάσταση που δεν έχει αντιμετωπίσει εδώ και περίπου μισό αιώνα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN.

Όσο ο Τζερόμ Πάουελ μιλούσε οι επενδυτές πωλούσαν μετοχές.

Ο Πάουελ προτείνει η Fed να μην προβεί σε βιαστικές κινήσεις

Οι αμερικανικές μετοχές σημείωσαν πτώση καθώς μιλούσε ο Πάουελ: Ο Dow σημείωσε πτώση 700 μονάδων ή 1,7%. Ο ευρύτερος δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 2,5%. Ο τεχνολογικά βαρύς Nasdaq Composite διολίσθησε κατά 3,5%.

Η Fed είναι υπεύθυνη για την προώθηση της πλήρους απασχόλησης και τη συγκράτηση του πληθωρισμού, αλλά οι δασμοί του Τραμπ απειλούν και τους δύο αυτούς στόχους. Προς το παρόν, ωστόσο, η αμερικανική οικονομία παραμένει σε αξιοπρεπή κατάσταση, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία.

«Μπορεί να βρεθούμε σε ένα δύσκολο σενάριο, στο οποίο οι στόχοι των δύο εντολών μας να βρίσκονται σε δύσκολη θέση», δήλωσε ο Πάουελ.

Ο Πάουελ δήλωσε ότι η καλύτερη κίνηση της Fed προς το παρόν είναι να παραμείνει σε στάση αναμονής έως ότου τα δεδομένα δείξουν σαφώς πώς η αμερικανική οικονομία ανταποκρίνεται στις πολιτικές του Τραμπ.

Οι οικονομολόγοι φοβούνται τον αντίκτυπο των δασμών

Αλλά είναι μόνο θέμα χρόνου μέχρι οι δασμοί του Τραμπ να πυροδοτήσουν τον πληθωρισμό, να ανεβάσουν την ανεργία και να αποδυναμώσουν την οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με τους περισσότερους οικονομολόγους, ειδικά αν τεθούν ξανά σε ισχύ οι μαζικοί «αμοιβαίοι» δασμοί που τέθηκαν σε ισχύ για λίγο στις 9 Απριλίου.

Ο Τραμπ καθυστέρησε αυτή την ιστορική αύξηση των φόρων εισαγωγής μέχρι τον Ιούλιο.

Μέχρι στιγμής, ο Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς 25% στο αλουμίνιο και τον χάλυβα, δασμούς 25% στα προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά που δεν συμμορφώνονται με μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, έναν τεράστιο δασμό 145% στις κινεζικές εισαγωγές, δασμούς 25% στα αυτοκίνητα, με ξεχωριστούς δασμούς στα ανταλλακτικά αυτοκινήτων που θα επιβληθούν αργότερα, και βασικούς δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση εισήγαγε επίσης προσωρινές εξαιρέσεις για ορισμένα ηλεκτρονικά αγαθά και ο Τραμπ δήλωσε ότι είναι πιθανό να ακολουθήσουν ξεχωριστοί δασμοί για τους ημιαγωγούς, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τον χαλκό και την ξυλεία.

«Ο Τζερόμ Πάουελ μόλις όρισε στον Τραμπ τι να κάνει», δήλωσε ο Ντέιβιντ Ράσελ, παγκόσμιος επικεφαλής στρατηγικής της αγοράς στην TradeStation, σε σχόλιο που εκδόθηκε την Τετάρτη. «Ήταν μια σαφής προειδοποίηση για τον στασιμοπληθωρισμό και μια δήλωση ότι η Fed δεν θα επιτρέψει στον Λευκό Οίκο μειώσεις επιτοκίων».

Ποιος πληρώνει τους δασμούς

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι οι ξένες χώρες πληρώνουν τους δασμούς που επιβάλλονται σε αυτές, αλλά ο Πάουελ σημείωσε την Τετάρτη ότι αυτό δεν ισχύει.

Ως αποτέλεσμα των δασμών που έχει θεσπίσει ο Τραμπ, με πιθανότατα και άλλους να έρχονται, «η ανεργία είναι πιθανό να αυξηθεί καθώς η οικονομία επιβραδύνεται», δήλωσε ο Πάουελ.

«Κατά πάσα πιθανότητα», ο πληθωρισμός είναι πιθανό να αυξηθεί επίσης, είπε. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος του βάρους των δασμών θα το «πληρώσει το κοινό».

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι τιμές θα αυξηθούν από τους δασμούς, δήλωσε ο Πάουελ, αλλά παραμένει ένα ερώτημα κατά πόσον αυτό θα προκαλέσει επιτάχυνση των συνολικών επιπέδων πληθωρισμού και σε ποιο βαθμό.

Έχει η Fed ένα καλό σχέδιο δράσης;

Η Fed ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με μια πρόκληση που δεν έχει αντιμετωπίσει εδώ και δεκαετίες. Στη δεκαετία του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η αμερικανική οικονομία υπέστη περιόδους υψηλής ανεργίας και διψήφιου πληθωρισμού, ένας ενοχλητικός συνδυασμός γνωστός ως «στασιμοπληθωρισμός».

Τότε, υπό την ηγεσία του προέδρου της Fed Πωλ Βόλκερ, η Fed έθεσε ως προτεραιότητα την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ακόμη και αν αυτό σήμαινε την πρόκληση κάποιου οικονομικού πόνου.

Η αμερικανική οικονομία φαίνεται να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με τις περισσότερες προβλέψεις, αλλά δεν είναι σαφές αν θα φτάσει πλήρως σε αυτό το σημείο.

Ο πρόεδρος της Fed του Σικάγο Όσταν Γκούλζμπι δήλωσε την περασμένη εβδομάδα σε εκδήλωση στη Νέα Υόρκη ότι οι δασμοί του Τραμπ θέτουν την κεντρική τράπεζα στην ίδια δύσκολη θέση.

Η επιβολή δασμών προκαλούν σοκ στην προσφορά.

Πως λειτουργούν οι δασμοί στην οικονομία αλλά και το ρόλο της Fed

«Ο δασμός είναι σαν ένα αρνητικό σοκ στην προσφορά. Αυτό είναι ένα στασιμοπληθωριστικό σοκ, που σημαίνει ότι χειροτερεύει ταυτόχρονα και τις δύο πλευρές της διπλής εντολής της Fed», είπε.

«Οι τιμές αυξάνονται ενώ χάνονται θέσεις εργασίας και η ανάπτυξη μειώνεται και δεν υπάρχει ένα γενικό εγχειρίδιο για το πώς πρέπει να αντιδράσει η κεντρική τράπεζα σε ένα στασιμοπληθωριστικό σοκ».

Ο Πάουελ δήλωσε ότι αν ο στασιμοπληθωρισμός γίνει πραγματικότητα, «θα εξετάσουμε πόσο μακριά βρίσκεται η οικονομία από κάθε στόχο και τους δυνητικά διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες κατά τους οποίους αναμένεται να κλείσουν αυτά τα αντίστοιχα κενά».

«Κατανοούμε ότι τα αυξημένα επίπεδα ανεργίας ή πληθωρισμού μπορεί να είναι επιζήμια και επώδυνα για τις κοινότητες, τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις», είπε.

O πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο της Fed

Αρκετοί αξιωματούχοι της Fed έχουν δηλώσει ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να παρακολουθεί στενά την αντίληψη των ανθρώπων για τις τιμές, η οποία έχει επιδεινωθεί με βάση την επισταμένως παρακολουθούμενη έρευνα καταναλωτών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.

Δεν είναι σαφές σε ποιο σημείο οι αυξανόμενες προσδοκίες για τον πληθωρισμό θα προκαλούσαν οποιαδήποτε ενέργεια από τη Fed και ποιες θα ήταν αυτές οι κινήσεις.

Και ο πληθωρισμός, αν και σημαντικά χαμηλότερα από το μέγιστο επίπεδο τεσσάρων δεκαετιών που επιτεύχθηκε τον Ιούνιο του 2022, εξακολουθεί να είναι ελαφρώς πάνω από τον στόχο της Fed για 2%, πράγμα που σημαίνει ότι η Fed έχει λιγότερο λόγο να συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια.

Αλλά προς το παρόν, οι περισσότεροι αξιωματούχοι φαίνεται να συμφωνούν ότι είναι καλύτερο να περιμένουν να εμφανιστούν οι όποιες ενδείξεις στα δεδομένα.

Yπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για τη διατήρηση σταθερής νομισματικής πολιτικής

«Πρόκειται για ένα δύσκολο σύνολο κινδύνων για τη νομισματική πολιτική που πρέπει να αντιμετωπίσει», δήλωσε την Τετάρτη η πρόεδρος της Fed του Κλίβελαντ, Μπεθ Χάμακ, σε εκδήλωση στο Κολόμπους του Οχάιο.

«Με δεδομένη την αφετηρία της οικονομίας και με τις δύο πλευρές της εντολής μας να αναμένεται να βρίσκονται υπό πίεση, υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για τη διατήρηση σταθερής νομισματικής πολιτικής προκειμένου να εξισορροπηθούν οι κίνδυνοι που προέρχονται από τον περαιτέρω αυξημένο πληθωρισμό και την επιβράδυνση της αγοράς εργασίας».

«Όταν είναι δύσκολο να υπάρξει σαφήνεια, η αναμονή πρόσθετων στοιχείων θα βοηθήσει στην ενημέρωση για την πορεία προς το μέλλον», πρόσθεσε.