Εργοδότες και Εργαζόμενοι «στο μικροσκόπιο» της Ψηφιακής Κάρτας

της Εύας Νιργιανάκη…

Από την 1η Μαρτίου 2025, ο τουριστικός και επισιτιστικός κλάδος αλλάζει σελίδα, με την υποχρεωτική εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, ένα μέτρο που υπόσχεται μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχο στην αγορά εργασίας.
Λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής περιόδου, που αποτελεί την κινητήριο δύναμη της ελληνικής οικονομίας, εργοδότες και εργαζόμενοι καλούνται να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα, όπου ο ακριβής χρόνος απασχόλησης θα καταγράφεται ηλεκτρονικά και σε πραγματικό χρόνο.

Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας σχεδιάστηκε με στόχο την πάταξη της «μαύρης» εργασίας, την αποτροπή αδήλωτων υπερωριών και την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Από την άλλη, οι επιχειρήσεις εκφράζουν ανησυχίες, για το αν η εφαρμογή της θα μπορέσει να συμβαδίσει με τις ανάγκες, ενός απαιτητικού κλάδου, όπου η ευελιξία στα ωράρια είναι ζωτικής σημασίας.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις εστίασης και φιλοξενίας, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ελληνικού τουρισμού, βρίσκονται αντιμέτωπες με προκλήσεις όπως, η τεχνική εκπαίδευση των εργαζομένων και ο κίνδυνος δυσλειτουργιών που μπορεί να επιφέρουν αυστηρά πρόστιμα.

Οι απόψεις για την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας διίστανται, καθώς οι συνδικαλιστικοί φορείς των εργαζομένων τη χαιρετίζουν, ως εργαλείο διασφάλισης των δικαιωμάτων τους, ενώ οι επιχειρηματίες ζητούν μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής και μέτρα στήριξης, προκειμένου να εφαρμοστεί ομαλά και χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις. 

Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδοχείων Ηρακλείου,  κ. Χαλκιαδάκης Νίκος

Ποια είναι η θέση της Ένωσης Ξενοδοχείων Ηρακλείου σχετικά με την υποχρεωτική εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας από την 1η Μαρτίου;

Η Ένωση Ξενοδοχείων Ηρακλείου αναγνωρίζει τη σημασία της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας ως εργαλείο για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της τήρησης της εργατικής νομοθεσίας. Ωστόσο, θεωρούμε ότι η υποχρεωτική εφαρμογή από την 1η Μαρτίου είναι βεβιασμένη, καθώς δεν έχουν επιλυθεί κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Ο ξενοδοχειακός κλάδος έχει ιδιαιτερότητες στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, με σπαστά ωράρια, κυλιόμενες βάρδιες, αυξημένη εποχικότητα και ανάγκη για ευελιξία στη διαμόρφωση των προγραμμάτων εργασίας. Επιπλέον, υπάρχουν επιβαρύνσεις της τάξεως του 20-30% για κάθε ξενοδοχείο λόγω του κόστους προσαρμογής στα νέα δεδομένα, της επένδυσης σε υποδομές και λογισμικό, καθώς και της ενδεχόμενης αύξησης των αποζημιώσεων λόγω υπερωριών. Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα είναι το υψηλό κόστος των προστίμων, τα οποία επιβάλλονται, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ευθύνη του εργαζόμενου στη χρήση της κάρτας ή η πιθανότητα ανθρωπίνου λάθους στη διαδικασία. Επιπλέον, σε πολλές περιοχές της χώρας, ιδιαίτερα σε τουριστικά θέρετρα, η ασταθής συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο δημιουργεί τεχνικές δυσκολίες στην απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος. Για αυτούς τους λόγους, η Ένωση ζητά παράταση της εφαρμογής, ώστε να υπάρξει ουσιαστική προετοιμασία, τεχνικές βελτιώσεις και θεσμικές τροποποιήσεις που θα λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.

 Πιστεύετε ότι τα μέλη σας είναι έτοιμα να υιοθετήσουν το νέο σύστημα; Υπάρχουν ανησυχίες ή προκλήσεις που έχουν εκφραστεί;

Παρόλο που οι ξενοδόχοι έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες προσαρμογής, οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν είναι πλήρως έτοιμες να εφαρμόσουν το νέο σύστημα, κυρίως λόγω έλλειψης χρόνου προετοιμασίας και τεχνικών δυσκολιών. Μία από τις βασικές ανησυχίες αφορά την προσαρμογή των εργαζομένων, καθώς η καθημερινή χρήση της Ψηφιακής Κάρτας απαιτεί εκπαίδευση, συνέπεια και τεχνική υποστήριξη. Υπάρχει επίσης ο φόβος ότι τυχόν λάθη ή παραλείψεις των εργαζομένων θα επιφέρουν κυρώσεις στον εργοδότη, δημιουργώντας ένα άδικο πλαίσιο ευθύνης. Επιπλέον, το νέο σύστημα δεν έχει λάβει υπόψη τα ιδιαίτερα ωράρια των ξενοδοχειακών μονάδων, όπου το προσωπικό εργάζεται με κυλιόμενες βάρδιες, σπαστά ωράρια και συχνές αλλαγές προγράμματος. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις όπου ένας εργαζόμενος καλείται εκτάκτως για εργασία λόγω αυξημένης πληρότητας, η διαδικασία δήλωσης αλλαγών στη βάρδια μέσω της Ψηφιακής Κάρτας είναι χρονοβόρα και δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ξενοδοχειακής λειτουργίας. Τέλος, πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται σε τουριστικές περιοχές όπου η πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν είναι πάντα αξιόπιστη, γεγονός που δυσχεραίνει την ομαλή χρήση της εφαρμογής και ενδέχεται να οδηγήσει σε λανθασμένες καταγραφές ή αδυναμία υποβολής δεδομένων.

Ποιες ενέργειες έχει αναλάβει η Ένωση για την υποστήριξη των ξενοδόχων στην προσαρμογή τους στις νέες απαιτήσεις;

Η Ένωση Ξενοδοχείων Ηρακλείου έχει αναλάβει πρωτοβουλίες ενημέρωσης και υποστήριξης των μελών της, ώστε να προετοιμαστούν όσο το δυνατόν καλύτερα για τη μετάβαση στο νέο σύστημα.
Συγκεκριμένα:
• Έχουν πραγματοποιηθεί ενημερωτικά σεμινάρια σε συνεργασία με τον ΣΕΤΕ, την BOX και άλλες εξειδικευμένες εταιρείες, προκειμένου να εκπαιδευτούν οι υπεύθυνοι προσωπικού και οι ξενοδόχοι για τη σωστή χρήση της Ψηφιακής Κάρτας.
• Παρέχεται τεχνική και νομική καθοδήγηση, ώστε να διευκρινιστούν τα διαχειριστικά και εργατικά ζητήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του μέτρου.
• Έχει υποβληθεί αίτημα προς το Υπουργείο Εργασίας για παράταση της εφαρμογής, με στόχο να υπάρξει επαρκής χρόνος προσαρμογής και να διορθωθούν οι δυσλειτουργίες και τα κενά του συστήματος.
• Εξετάζονται προτάσεις για θεσμικές τροποποιήσεις, ώστε να διαμορφωθεί ένα δίκαιο και ρεαλιστικό πλαίσιο εφαρμογής, που δεν θα επιβαρύνει υπέρμετρα τις επιχειρήσεις. Η Ένωση θα συνεχίσει να υποστηρίζει τα μέλη της σε αυτή τη μετάβαση, διεκδικώντας λύσεις που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του ξενοδοχειακού κλάδου, ώστε η Ψηφιακή Κάρτα να εφαρμοστεί σωστά, δίκαια και χωρίς υπερβολικές κυρώσεις.

Πρόεδρος Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Νομού Ηρακλείου, κ. Νίκος Κοκολάκης

Πώς βλέπετε την επίδραση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στις συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων στον τουριστικό τομέα;

Η ψηφιακή κάρτα εργασίας είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τον εργαζόμενο. Είναι σίγουρα ένα θετικό μέτρο, γιατί καταγράφει με ακρίβεια τις πραγματικές ώρες εργασίας, εξασφαλίζει ότι πληρωνόμαστε για κάθε ώρα δουλειάς και αποτρέπει τις παράνομες υπερωρίες. Βοηθάει, επίσης, στην καταπολέμηση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας και κάνει τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας πιο αποτελεσματικούς. Ωστόσο, υπάρχει και μια ανησυχία, ειδικά στον τουρισμό και την εστίαση, όπου η ευελιξία στο ωράριο είναι αναγκαία και η εφαρμογή της κάρτας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα.

Έχουν εκφραστεί ανησυχίες από τα μέλη σας σχετικά με την εφαρμογή της κάρτας; Αν ναι, ποιες είναι αυτές και πώς σκοπεύετε να τις αντιμετωπίσετε;

Από την πιλοτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας έχουν ήδη φανεί προβλήματα. Συνάδελφοι καταγγέλλουν ότι, σε κάποιες περιπτώσεις, η κάρτα χτυπιέται κανονικά στην είσοδο και την έξοδο, για χρόνους όπως ορίζονται στη σύμβαση, αλλά μετά συνεχίζουν να δουλεύουν αδήλωτα. Έχουμε επίσης αναφορές για εργαζόμενους, που φαίνονταν ότι είχαν ρεπό, αλλά στην πραγματικότητα δούλευαν κανονικά, χωρίς να χτυπούν κάρτα. Αυτά είναι σοβαρά ζητήματα που πρέπει να λυθούν, γιατί αλλιώς η ψηφιακή κάρτα δεν θα έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Ποια μέτρα θεωρείτε απαραίτητα για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα και την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων;

Εμείς ως Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ν. Ηρακλείου, έχουμε ήδη ενημερώσει τους συναδέλφους μας, σε συνάντηση που έγινε στο Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, όπου ξεκαθαρίσαμε, ότι η ψηφιακή κάρτα είναι προσωπικό δεδομένο και ότι πρέπει να ξέρουν τα δικαιώματά τους. Θα συνεχίσουμε να τους ενημερώνουμε, αλλά το πιο σημαντικό είναι να γίνονται αυστηροί έλεγχοι από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Αν υπάρχουν εργοδότες που παρανομούν, πρέπει να επιβάλλονται κυρώσεις. Και πάνω απ’ όλα, η Επιθεώρηση Εργασίας πρέπει να κάνει στοχευμένους ελέγχους, ειδικά στις τουριστικές περιοχές, όπου η παραβατικότητα είναι μεγαλύτερη. 

Πρόεδρος Συνδέσμου Επισιτισμού και Διασκέδασης Νομού Ηρακλείου, κα Αντωνακάκη Μαρία

 Ποια είναι η άποψή σας για την επικείμενη πλήρη εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στον κλάδο της εστίασης; Πιστεύετε ότι οι επιχειρήσεις είναι επαρκώς προετοιμασμένες;

Δυστυχώς ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων είναι ανέτοιμο για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας παρόλο πού πιλοτικά πολλοί συνάδελφοι την έχουν εγκαταστήσει. Υπάρχει μια απορία ως προς την εφαρμογή κ διαδικασία για κάποιους που δεν είναι γνώστες η δεν γνωρίζουν από τεχνολογία φοβούμενοι μην βρεθούν υπόλογοι σε τυχόν ελέγχους .

Έχετε αναφέρει ότι δεν υπάρχει καλή ενημέρωση σχετικά με την εφαρμογή της κάρτας. Ποιες ενέργειες θεωρείτε απαραίτητες για την καλύτερη προετοιμασία τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων;

Αυτό που έχουμε ζητήσει είναι μια περίοδο προσαρμογής κ μια ανοχή από την πλευρά των ελεγκτικών μηχανισμών προκειμένου να μάθουν σωστά την διαδικασία όλοι οι επιχειρηματίες προς αποφυγή σε τυχόν λάθη.

Ποιες προκλήσεις αναμένετε να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις κατά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας και πώς σκοπεύετε να τις υποστηρίξετε σε αυτή τη μετάβαση;

Σχεδόν πάντα κάθε νέα εφαρμογή μπορεί να προκαλέσει κ ιδίως όταν πρόκειται για εργαζόμενους οι οποίοι θα πρέπει να είναι συνεπείς ως προς τον χρόνο αλλά κ οι επιχειρηματίες σύμφωνα με τα ωράρια που τους έχουν δηλώσει . Η συνέπεια κ η καλή ενημέρωση θα παίξει καταλυτικό ρολό στην σωστή εφαρμογή της διότι τα πρόστιμα είναι πολύ μεγάλα ανεξαρτήτως μεγέθους επιχείρησης .

Πρόεδρος Σωματείο Εργαζομένων Επισιτισμού-Τουρισμού Νομού Ηρακλείου, κ. Ριζικιανάκης Μιχάλης

 Πώς αξιολογείτε την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας από την πλευρά των εργαζομένων;

Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας ήταν ένα ζητούμενο από τους συνδικαλιστικούς φορείς των εργαζομένων σε όλους τους κλάδους εργασίας πολλά χρόνια. Η εφαρμογή της σε χώρους εργασίας στη χωρά μας τα τελευταία χρόνια αξιολογείται σε γενικές γραμμές πολύ θετική παρόλα τα προβλήματα που έχουν προκύψει. Η λειτουργία και η εφαρμογή της στον κλάδο του επισιτισμού είναι ένα θετικό βήμα.

Πιστεύετε ότι θα συμβάλει στη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους;
Η κάρτα εργασίας με την σωστή εφαρμογή της είναι μια ακόμα δικλίδα ασφαλείας στην διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και πρέπει να λειτουργήσει συνδυαστικά με τις υπόλοιπες ενέργειες που είναι σε αυτήν την κατεύθυνση, όπως τα προγράμματα εργασίας στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και να είναι σε ταύτιση με αυτά. Επίσης η διενέργεια περισσότερων ελέγχων σε συνδυασμό με την ευκολία δεδομένων εργασίας σε πραγματικό χρόνο με την χρήση της κάρτας εργασίας είναι ένα ακόμα ζητούμενο που θα εξασφαλίσει περισσότερο τα εργασιακά δικαιώματα.

Ποια είναι τα κύρια ζητήματα που σας έχουν μεταφέρει οι εργαζόμενοι σχετικά με την εφαρμογή της κάρτας και πώς σκοπεύετε να τα αντιμετωπίσετε; Έχετε προγραμματίσει δράσεις ή ενημερωτικές καμπάνιες για την εκπαίδευση των μελών σας σχετικά με τη χρήση της Ψηφιακής Κάρτας;

Τα κυριότερα ζητήματα, είναι η ενημέρωση για την διαδικασία εφαρμογής την ευθύνη που έχουν, τις ώρες εργασίας που μπορούν να εργάζονται και θέματα που σχετίζονται κυρίως με την διαδικασία.

Έχει παρθεί απόφαση από το Δ.Σ. του σωματείου για ενημερωτικές δράσεις και ημερίδα με συμβούλους και νομικούς από το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ το επόμενο χρονικό διάστημα. Μέχρι τότε έχουν βγει οδηγίες εφαρμογής και δελτία τύπου στα ΜΜΕ για το πώς οι εργαζόμενοι θα εφαρμόσουν αυτό το μέτρο και τι πρέπει να προσέξουν.