Νομίζαμε ότι χρειάζονται 3 εβδομάδες για να εδραιωθεί μια νέα υγιεινή συνήθεια. Κάναμε λάθος

Οδεύουμε προς το τέλος του πρώτου μήνα του 2025, ωστόσο την πρώτη ημέρα του Ιανουαρίου οι περισσότεροι από εμάς πήραμε αυτές τις περίφημες αποφάσεις για το νέο έτος που συνήθως παίρνουμε κάθε Πρωτοχρονιά (και πολύ συχνά δεν τηρούμε) – θα κόψουμε το κάπνισμα, θα τρώμε πιο υγιεινά, θα κοιμόμαστε νωρίτερα, θα ασκούμαστε περισσότερο κ.λ.π.

Και μέχρι τώρα ξέραμε ότι για να εδραιωθεί μια νέα συνήθεια απαιτούνται 21 ημέρες. Αυτό όμως αποδεικνύεται (δυστυχώς) … αστικός μύθος, σύμφωνα με μια νέα μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας.

Διότι, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες και ανέφεραν σε δημοσίευσή τους στο επιστημονικό περιοδικό «Healthcare», η εδραίωση μιας νέας συνήθειας διαρκεί παραπάνω – ή και πολύ παραπάνω – από τρεις εβδομάδες.

Η αλλαγή του τρόπου ζωής απαιτεί περισσότερο κόπο από ό,τι πιστεύαμε

Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τη μελέτη που αποτέλεσε την πρώτη συστηματική ανασκόπηση του είδους της, οι νέες συνήθειες αρχίζουν να γίνονται «κτήμα» μας μετά από περίπου δύο μήνες (59-66 ημέρες) ως και  335 ημέρες!

Πρόληψη χρόνιων νόσων

Το εύρημα αυτό, υπογράμμισαν οι ερευνητές, είναι σημαντικό καθώς μπορεί να αποτελέσει τη βάση για αποτελεσματικότερες παρεμβάσεις υγείας με στόχο την προαγωγή υγιεινών συμπεριφορών και τελικώς την πρόληψη χρόνιων νόσων.

Διότι οι χρόνιες νόσοι αποτελούν έναν από τους κύριους παράγοντες επιβάρυνσης της υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού και πολλές από αυτές, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιοπάθειες, οι πνευμονοπάθειες αλλά και τα εγκεφαλικά επεισόδια, θα μπορούσαν να προληφθούν μέσα από αλλαγή του τρόπου ζωής.

Θέλει και τρόπο και κόπο

Αυτή όμως η αλλαγή του τρόπου ζωής απαιτεί περισσότερο κόπο από ό,τι πιστεύαμε, όπως ανέφερε ο ερευνητής του Πανεπιστημίου της Νότιας Αυστραλίας δρ Μπεν Σινγκ. «Η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη υγεία και ευζωία, ωστόσο η διαμόρφωση αυτών των συνηθειών και η απομάκρυνση από τις παλιές ανθυγιεινές συνήθειες μπορεί να είναι δύσκολη» είπε ο δρ Σινγκ.

Υπομονή και επιμονή μετά το «ορόσημο» των 21 ημερών

Ο ερευνητής σημείωσε ότι «στην αρχή κάθε χρόνου πολλοί από εμάς θέτουμε στόχους και κάνουμε σχέδια για την υπόλοιπη χρονιά – για παράδειγμα να ασκούμαστε περισσότερο, να μειώσουμε τη ζάχαρη και να κάνουμε γενικότερα πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές. Ωστόσο παρότι σύμφωνα με τη λαϊκή σοφία χρειάζονται μόλις 21 ημέρες για να διαμορφωθούν αυτές οι συνήθειες, ο συγκεκριμένος ισχυρισμός δεν έχει επιστημονική βάση. Στη δική μας μελέτη βρήκαμε ότι η διαμόρφωση νέων συνηθειών ξεκινά μέσα σε περίπου δύο μήνες, ωστόσο υπάρχει σημαντική διακύμανση – από τέσσερις ημέρες ως και σχεδόν έναν χρόνο. Ετσι, σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό για όλους όσοι ελπίζουν να υιοθετήσουν πιο υγιεινές συνήθειες να μην τα παρατούν μόλις περάσει το υποτιθέμενο ορόσημο των τριών εβδομάδων».

Κάντε τη νέα δραστηριότητα πρωί και φροντίστε να την απολαμβάνετε

Η μελέτη, στην οποία περιελήφθησαν περισσότεροι από 2.600 συμμετέχοντες, έδειξε επίσης ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που επιδρούν στην επιτυχημένη διαμόρφωση νέων συνηθειών. «Οταν κάποιος προσπαθεί να εδραιώσει μια νέα υγιεινή συνήθεια η επιτυχία μπορεί να εξαρτάται από διαφορετικά πράγματα συμπεριλαμβανομένων του πόσο συχνά ασχολείται το άτομο με τη νέα δραστηριότητα, τι ώρα την κάνει καθώς και αν την απολαμβάνει ή όχι» εξήγησε ο δρ Σινγκ και συμπλήρωσε ότι, με βάση τα ευρήματα, αν κάποιος προσθέσει μια νέα συνήθεια στην πρωινή ρουτίνα του, είναι πιο πιθανό να καταφέρει να την εδραιώσει. Επιπλέον υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας αν η νέα συνήθεια που προσπαθεί κάποιος να υιοθετήσει του αρέσει.

Καλός σχεδιασμός το «κλειδί» της επιτυχίας

«Ο σχεδιασμός και η πρόθεση για ολοκλήρωση μιας νέας συμπεριφοράς μπορεί επίσης να συμβάλλει στην εδραίωση μιας καινούργιας συνήθειας. Ετσι είναι καλό να εξασφαλίζουμε ότι θα βρίσκουμε χρόνο να συμπεριλαμβάνουμε τη νέα υγιεινή συνήθεια στην καθημερινότητά μας. Αυτό θα μπορούσε να είναι τόσο απλό όσο το να βγάζουμε τα ρούχα της γυμναστικής από το βράδυ ώστε να τα έχουμε έτοιμα το πρωί ή το να έχουμε έτοιμο στο ψυγείο μας ένα υγιεινό γεύμα ώστε να το πάρουμε στη δουλειά μας».

«Οδηγός» για στρατηγικές δημόσιας υγείας

Παρότι απαιτούνται τώρα περαιτέρω μελέτες, οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτά τα ευρήματα μπορούν να αποτελέσουν οδηγό για νέες στρατηγικές δημόσιας υγείας καθώς και για εξατομικευμένα προγράμματα που θα προάγουν τις αλλαγές συμπεριφοράς και θα ωθούν προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.