Γουάν: Τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η Κίνα για την διαχείρισή του

Το γουάν βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο ισοτιμίας 16 μηνών έναντι του δολαρίου καθώς διαφαίνεται ένας εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, την Κίνα και τις ΗΠΑ.

Η Κίνα έχει στη φαρέτρα της μια σειρά από εργαλεία για να διαχειρίζεται το γουάν, καθώς βρίσκεται πλέον στο αδύναμο άκρο της επιτρεπόμενη ζώνης διαπραγμάτευσης του. Ωστόσο η παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC)  χειρίζεται το σύστημα «managed float» για την αγορά συναλλάγματος δεν είναι εύκολη, όπως αναφέρει ανάλυση του Bloomberg.

Τα εργαλεία που έχει στην διάθεση της η κεντρική τράπεζα ορισμένα είναι διαφανή, όπως είναι η ημερήσια ισοτιμία αναφοράς (fixing) και άλλα λειτουργούν στο παρασκήνιο όπως το ενδεχόμενο οι κινεζικές αρχές να παροτρύνουν κρυφά τις τράπεζες να μην στοιχηματίζουν κατά του γουάν σε ιδιόκτητες συναλλαγές

Το ημερήσιο fixing

Είναι το πιο προφανές εργαλείο που διαθέτει η PBOC για να επηρεάσει το νόμισμα. Κάθε μέρα διαπραγμάτευσης στις 9:15 π.μ. ώρα Πεκίνου η κεντρική τράπεζα καθορίζει την ισοτιμία αναφοράς, γύρω από την οποία το γουάν επιτρέπεται να κινείται +/-2% .

Η ισοτιμία αναφοράς που είναι σημαντικά ισχυρότερη ή ασθενέστερη από τις προσδοκίες της αγοράς θεωρείται συνήθως ένα μήνυμα από το Πεκίνο

Η ισοτιμία λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως το επίσημο κλείσιμο της προηγούμενης ημέρας στις 4:30 μ.μ., την κίνηση του γουάν έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων και τις μεταβολές σε άλλες σημαντικές συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Η ενθάρρυνση των μειώσεων στο επίσημο κλείσιμο επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα να ορίσει ασθενέστερες σταθεροποιήσεις χωρίς να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα για την πολιτική ή να αποσταθεροποιήσει τις αγορές. Μια ισοτιμία αναφοράς που είναι σημαντικά ισχυρότερη ή ασθενέστερη από τις προσδοκίες της αγοράς θεωρείται συνήθως ένα μήνυμα από την Κίνα.

Η εξέλιξη του ημερήσιου fixing του γουάν

Ο καθορισμός της ημερήσιας ισοτιμίας έχει περάσει από μια σειρά μεταρρυθμίσεις με την πάροδο των χρόνων.

Για να γίνει πιο βασισμένη στην αγορά η Κίνα άρχισε να επιτρέπει στο γουάν να διαπραγματεύεται εντός του 0,3% του καθορισμού έναντι του δολαρίου τον Ιανουάριο του 2006, διευρύνοντας το ποσοστό αυτό σε 0,5% τον Μάιο του επόμενου έτους, 1% τον Απρίλιο του 2012 και 2% τον Μάρτιο του 2014. Τον Αύγουστο του 2015 η Κίνα υποτίμησε το χερσαίο γουάν στην πιο δραματική συναλλαγματική μεταρρύθμιση της τελευταίας δεκαετίας.

Για να καταστήσει τον καθορισμό πιο διαφανή, η PBOC καθόρισε τους παράγοντες που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους οι τράπεζες καθώς υποβάλλουν τιμές για την ισοτιμία.

Πώς μπορεί η PBOC να καθοδηγήσει την ισοτιμία καθορισμού του γουάν

Το 2017 η PBOC εισήγαγε έναν «αντικυκλικό παράγοντα» στους τύπους καθορισμού που χρησιμοποιούν οι εμπορικές τράπεζες για να υπολογίζουν και να συνεισφέρουν στο ημερήσιο επιτόκιο αναφοράς για την Κίνα.

Η κίνηση αυτή έγινε για να αποφευχθεί ένα fixing που η κεντρική τράπεζα θεωρούσε υπερβολικά αδύναμο. Το στοιχείο αφαιρέθηκε και στη συνέχεια επανατοποθετήθηκε το 2018, προτού οι τράπεζες σταματήσουν να χρησιμοποιούν τον παράγοντα τον Οκτώβριο του 2020.

Οι εικασίες της αγοράς για περαιτέρω επαναφορά για τη στήριξη του γουάν εμφανίστηκαν το 2022, καθώς η διαφορά των τιμών fixing έναντι των προβλέψεων διευρύνθηκε σε επίπεδα που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν από υπολογισμούς που βασίζονται σε ένα κανονικό μοντέλο fixing.

Η PBOC έχει τραβήξει μια στενά παρακολουθούμενη γραμμή καθορίζοντας το fixing σε επίπεδα ισχυρότερα από 7,20 ανά δολάριο.

Η απόκλιση των διορθώσεων από τις εκτιμήσεις έχει γίνει πιο ορατή από το 2023, καθιστώντας την ισχυρότερη ένδειξη για το πού βρίσκεται η «γραμμή στην άμμο» της PBOC.

Ο αντίκτυπος του επιτοκίου αναφοράς στην αγορά

Για το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου έτους, το fixing ήταν ισχυρότερο από τις εκτιμήσεις, με το γουάν να δέχεται πιέσεις από την ήπια ανάπτυξη της οικονομίας της Κίνας, την έλλειψη ισχυρών κινήτρων και τις απειλές των ΗΠΑ για δασμούς. Ως απόδειξη του τεράστιου αντίκτυπου του επιτοκίου αναφοράς στην αγορά, μια μικρή υποχώρηση τον Μάρτιο του 2024 ταρακούνησε τα παγκόσμια νομίσματα, καθώς τροφοδότησε την κερδοσκοπία σχετικά με τον κίνδυνο υποτίμησης.

Από τότε που η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου ενίσχυσε το δολάριο, η PBOC έχει τραβήξει μια γραμμή που την παρακολουθεί στενά καθορίζοντας το fixing σε επίπεδα ισχυρότερα από 7,20 ανά δολάριο.

Η Κίνα θα μπορούσε να ενισχύσει τον αντίκτυπο του fixing στην αγορά με ελιγμούς στην τιμολόγηση των τραπεζών. Ορισμένες τράπεζες, σημειώνει το Bloomberg,  που υποβάλλουν τις τιμές fixing λέγεται ότι έχουν τροποποιήσει τα μοντέλα τους ώστε να στηρίζονται στην αδυναμία του γουάν τον Αύγουστο του 2022, χωρίς να αποδίδουν την αλλαγή σε επαναφορά του αντικυκλικού παράγοντα. Υπήρξαν υπονοούμενα ότι το εργαλείο αναπτύχθηκε και πάλι καθώς το γουάν εξασθένησε στα μέσα του 2023.

Τα άλλα εργαλεία που διαθέτει η κεντρική τράπεζα

Ένα από τα πιο πρόσφατα εργαλεία της PBOC είναι ο δείκτης υποχρεωτικών συναλλαγματικών διαθεσίμων που καθορίζει το ποσό των καταθέσεων σε ξένο νόμισμα που πρέπει να διατηρούν οι τράπεζες ως αποθεματικά.

Μια αλλαγή επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα να ρυθμίζει εκ του σύνεγγυς τη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, για παράδειγμα, η μείωση του λόγου θα διευκολύνει την προσφορά ξένου συναλλάγματος, στηρίζοντας έτσι το γουάν.

Η PBOC αύξησε τον λόγο δύο φορές το 2021, στο 9% μέχρι το τέλος του έτους, και στη συνέχεια τον μείωσε τρεις φορές το 2022 και το 2023 στο 4%. Πριν από αυτές τις αλλαγές, ο λόγος δεν είχε μετακινηθεί από το 2007.

Τα λιγότερο επίσημα μέτρα

Οι κρατικές τράπεζες που πωλούν το δολάριο έναντι του γιουάν σε spot συναλλαγές θεωρείται από την αγορά ένα είδος σκιώδους παρέμβασης, η οποία συμβαίνει κατά καιρούς.

Από το 2023, οι traders παρατήρησαν επίσης μεγάλες συναλλαγές από τις τράπεζες στην αγορά ανταλλαγής συναλλάγματος, μια άλλη μέθοδος που θα μπορούσε να στηρίξει το γουάν. Οι τράπεζες δανείστηκαν δολάρια μέσω συμβολαίων ανταλλαγής (swap contracts) τα οποία μπορούν να πωληθούν στην αγορά spot για να στηρίξουν το γουάν.

Οι Κινέζοι αξιωματούχοι δεν διστάζουν να μιλούν για το νόμισμά τους προς τα πάνω ή προς τα κάτω όταν χρειάζεται. Η συνήθης γραμμή της PBOC είναι ότι το γουάν θα διατηρηθεί βασικά σταθερό σε λογικά, ισορροπημένα επίπεδα, ενώ η ισχυρότερη λεκτική παρέμβαση θα μπορούσε να εμφανιστεί σε πολλαπλές μορφές.

Ο ρόλος της Επιτροπής Συναλλάγματος της Κίνας

Τα επίσημα σχόλια  που έχουν παρατηρηθεί από το 2022 με στόχο την ενίσχυση του γουάν περιλαμβάνουν την απαίτηση προς τις τράπεζες να σέβονται «την αρχή του καθορισμού», να δεσμεύονται να υιοθετήσουν ολοκληρωμένα μέτρα και να σταθεροποιήσουν τις προσδοκίες, να «αποτρέψουν αποφασιστικά τους κινδύνους μεγάλων διακυμάνσεων» ή να πατάξουν τη συμπεριφορά που διαταράσσει την αγορά και να αποτρέψουν τη δημιουργία μονόπλευρων στοιχημάτων καθώς και την υπέρβαση της συναλλαγματικής ισοτιμίας.

Επιπλέον, για να καθοδηγήσει τις προσδοκίες της αγοράς, η PBOC τείνει να επικαλείται δηλώσεις από την Επιτροπή Συναλλάγματος της Κίνας, έναν κλαδικό οργανισμό που ιδρύθηκε από βασικούς συμμετέχοντες στην χερσαία αγορά υπό την καθοδήγηση των ρυθμιστικών αρχών.

Ορισμένα από τα σχόλια μπορεί να στοχεύουν σε συγκεκριμένες συναλλαγές. Το 2023, οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές υπενθύμισαν στους εμπόρους την αυξανόμενη προσοχή τους προς την πίεση στο γουάν σε μια σειρά από ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της προτροπής προς τους μεσίτες να περιορίσουν τις ιδιόκτητες συναλλαγές, της εντολής προς τους δανειστές να αναφέρουν τα δεδομένα συναλλαγών σε συνάλλαγμα και της διεξαγωγής ερευνών μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά σχετικά με τις ροές κεφαλαίων.

Τι μπορεί να κάνει η Κίνα κατά της κερδοσκοπίας έναντι του γουάν

Η αύξηση του κόστους των στοιχημάτων κατά του γουάν σε υπεράκτιες αγορές προτιμήθηκε ως τακτική όταν η Κίνα ήθελε να περιορίσει τις μειώσεις κατά τη διάρκεια ετών όπως το 2016, το 2018, το 2023 και ενδεχομένως στις αρχές του τρέχοντος έτους.

Το κλειδί είναι να σκουπιστεί η ρευστότητα, ώστε οι έμποροι να πρέπει να πληρώνουν υψηλότερα επιτόκια για να δανειστούν σε γουάν. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το να αγοράζουν οι τράπεζες-πράκτορες το νόμισμα ή να αρνούνται να δανείσουν την προσφορά τους σε άλλες τράπεζες.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κίνας είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο με περισσότερα από 3 τρισ. δολάρια

Η PBOC μπορεί επίσης να αυξήσει την έκδοση χαρτονομισμάτων γουάν στο Χονγκ Κονγκ, που είναι μακράν η μεγαλύτερη αγορά. Ανακοίνωσε ένα σχέδιο για την έκδοση συναλλαγματικών αξίας ρεκόρ 60 δισ. γουάν τον Ιανουάριο.

Για την χερσαία αγορά, η PBOC διέθετε πρόσθετα εργαλεία για να αυξήσει το κόστος για τους κατόχους γουάν. Η PBOC το 2022 επέβαλε εκ νέου την απαίτηση αποθεμάτων κινδύνου 20% στις προθεσμιακές πωλήσεις συναλλάγματος από τις τράπεζες προς τους πελάτες, ένα εργαλείο που είχε αναπτύξει κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου Κίνας-ΗΠΑ από το 2018 έως το 2020. Η κίνηση αυτή θέτει ένα «τιμωρητικό τέλος» (σ.σ. χρηματοικονομικό δασμό δηλαδή)  στις κερδοσκοπικές συναλλαγές στην αγορά παραγώγων, αυξάνοντας το κόστος των στοιχημάτων για θέσεις short στο γουάν.

Η Κίνα και τα capital controls

Ο έλεγχος της ροής κεφαλαίων προς και από τη χώρα είναι ένα από τα πιο ωμά μέσα.

Η Κίνα κινήθηκε για να περιορίσει τις εκροές στον απόηχο της υποτίμησης του γουάν το 2015  επιβάλλοντας περιορισμούς στα πάντα, από τις εξαγορές στο εξωτερικό από κινεζικές εταιρείες έως τους καταναλωτές που αγοράζουν ασφαλιστήρια συμβόλαια στο Χονγκ Κονγκ και δεν υπάρχουν πολλά σημάδια ύφεσης.

Καθώς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ άρχισε να συσφίγγει τη νομισματική πολιτική το 2022, ζητήθηκε από τις κινεζικές κρατικές εταιρείες να είναι πιο προσεκτικές στις νέες δαπάνες και τα επενδυτικά σχέδια στο εξωτερικό. Η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε επίσης να πειράξει τα όρια του δανεισμού ή του δανεισμού στο εξωτερικό για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις επιχειρήσεις, όπως παρατηρήθηκε στις αρχές του 2021.

Το 2022 και το 2023, η PBOC προσάρμοσε ορισμένους κανόνες για να επιτρέψει στις χερσαίες εταιρείες να δανείζονται περισσότερο στο εξωτερικό, γεγονός που θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην αύξηση των εισροών ξένων κεφαλαίων.

Αντίθετα, η κυβέρνηση προώθησε τις εκροές κεφαλαίων κατά τη διάρκεια της ανόδου του γουάν το 2021, εγκαινιάζοντας νέα κανάλια με το Χονγκ Κονγκ για τους επενδυτές της ηπειρωτικής χώρας ώστε να αξιοποιήσουν την υπεράκτια αγορά ομολόγων και τα προϊόντα διαχείρισης πλούτου.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα

Η Κίνα έχει από τα μεγαλύτερα συναλλαγματικά αποθέματα στον κόσμο με περισσότερα από 3 τρισ. δολάρια. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πούλησαν δισ. δολάρια μετά την υποτίμηση του 2015 για να στηρίξουν το γουάν.

Ενώ αυτό μπορεί να είναι ένας χρήσιμος δείκτης, επηρεάζεται επίσης από τα ευρεία κέρδη του δολαρίου, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε πτώση των αναφερόμενων αποθεματικών της Κίνας. Αυτές οι μειώσεις δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα της παρέμβασης, αλλά μάλλον επειδή τα περιουσιακά στοιχεία που δεν ανήκουν στο δολάριο στα αποθέματα της Κίνας θα έχουν υποτιμηθεί έναντι του δολαρίου.

Πηγή: ot.gr