Άνθρωποι και Τοπία της Κρήτης: Ιστορικές και γενεαλογικές αναζητήσεις κατοίκων Πετροκεφαλίου – Δημήτριος Μαθιουδάκης ή Ζιγαρδέλης Εθνομάρτυρας του 1821 από το Σίβα Δήμου Φαιστού

Επιμέλεια: Εύα Καπελλάκη Κοντού*

Μέρος 3ο (τελευταίο).

Δημοσιεύουμε σήμερα το 3ο και τελευταίο μέρος της έρευνας του κ. Γιώργου Δαμιανάκη για τον Δημήτριο Μαθιουδάκη ή Ζιγαρδέλη, Εθνομάρτυρα του 1821 από το Σίβα Δήμου Φαιστού.

Οικογένεια απογόνων Εθνομάρτυρα Μαθιουδάκη ή Ζιγαρδέλη

Αφού με τα στοιχεία που παραθέτω παραπάνω δεν αμφισβητείται η αναφορά για τον μαρτυρικό θάνατο του Δημήτρη Μαθιουδάκη στο μύλο του Μπιζανίου, θα προσπαθήσω παρακάτω να καταγράψω, όσο μου είναι δυνατό το οικογενειακό δένδρο των απογόνων του. Για τους τελευταίους απογόνους έχω ελλιπή στοιχεία!

Σε έγγραφα από τα αρχεία της Δημογεροντίας Ηρακλείου, περιόδου της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη, που φυλάσσονται στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου, υπάρχει αίτηση που γράφει:

Αίτηση του Δημητρίου Μαθιουδάκη του Εμμανουήλ και Ειρήνης Πρεβελοπούλας από Πετροκεφαλι.

Την αίτηση καταθέτει ο γιος του Μανόλη και εγγονός του εθνομάρτυρα Δημήτρης Μαθιουδάκης, στη Δημογεροντία Ηρακλείου 21-3-1887. Ζητά να διατάξει την Ορφανική Τράπεζα να του μετρήσει το ποσό που του ανήκει από την περιουσία τη μητέρας του Ειρήνης Πρεβελιανοπούλας8. Η μητέρα του έχει πεθάνει και είναι ανενεργό το ποσό στην Ορφανική Τράπεζα.

Η Δημογεροντία Ηρακλείου, παίρνει την αίτηση την εξετάζει, για να διαπιστώσει αν είναι νομότυπη. Ελέγχει και στη μερίδα χρημάτων της μητέρας του, το ποσό χρημάτων που υπάρχει και εξετάζει αν υπάρχει άλλος δικαιούχος.

Στις 26 Μάρτη 1887 διαπιστώνει από τα έγγραφα που έχει ότι όταν έμεινε μετά το θάνατο του συζύγου της Μανόλη Μαθιουδάκη χήρα η Ειρήνη Πρεβελιανάκη, με τα δυο ανήλικα παιδιά τους το Δημήτρη και το Γιώργη, έγινε πλειοδοσία της κινητής περιουσίας του άνδρα της.

Στην πλειοδοσία πουλήθηκαν αντικείμενα που δεν χρειάζονταν σε αυτήν και τα παιδιά, όπως εργαλεία, σαλβάρια, στιβάνια και άλλα αντικείμενα. Τα χρήματα κατατέθηκαν στην Τράπεζα και στην ορφανική μερίδα, με αριθμό 1980.

Κατά καιρούς από τα χρήματα αυτά έπαιρνε μέρισμα για να θρέψει και να μεγαλώσει τα ανήλικα παιδιά της, η Ειρήνη. Τα παιδιά μεγάλωσαν, έγιναν ενήλικες, έφτιαξαν οικογένειες και δεν χρειάζονταν χρήματα. Τα χρήματα στην τράπεζα ήταν για τις ανάγκες της μητέρας τους.

Πριν το 1887 πέθανε η Ειρήνη και τα παιδιά της δεν είχαν λόγο να έχουν χρήματα στο όνομα της πεθαμένης μάνας τους. Έπρεπε να τα πάρουν. Γι’ αυτό έκανε αίτηση ο Δημήτρης.

Η Δημογεροντία έκανε δεκτό το αίτημα του, μοιράζει το ποσό της μάνας στα δύο και δίνει εντολή στη διεύθυνση της Ορφανικής Τράπεζας Ηρακλείου να του μετρήσει 496,75 γρόσια.

Στο Γιώργη έμειναν άλλα 496,75 γρόσια να τα πάρει όταν κάνει αίτηση.

Στη συνέχεια παραθέτω τα χειρόγραφα έγγραφα, γραμμένα με μελάνι και κονδυλοφόρο, πριν 130+ χρόνια!

Παραπάνω η αίτηση του Δημήτρη Μαθιουδάκη προς τη Δημογεροντία Ηρακλείου και λέει:

«Δι ανάγκας μου παρακαλώ τη σεβαστή Δημογεροντίαν ίνα διατάξη τον Διευθυντήν της Τραπέζης να μου μετρήση την εν αυτώ κατατεθειμένη χρηματικήν περιουσίαν προερχομένη μου εκ κληρονομίας της ποτέ μητρός μου Ειρήνης Πρεβελοπούλας από Πετροκεφάλι Καινουργίου. (το ποτέ σημαίνει πεθαμένη)

Ηράκλειον τη 26η Μαρτίου 1887

Ο αιτών

Δημήτριος Μαθε(ι)ουδάκης»

Η Δημογεροντία τον παραπέμπει στο λογιστή της Τράπεζας να του μετρήσει το αναφερόμενο ποσό. Στο έγγραφο αυτό η Δημογεροντία πρωτοκολλεί την αίτηση 127/134 και τη στέλνει στον διευθυντή της Τράπεζας να μετρήσει τω αιτούντι δικαιούχο τα 496,75 γρόσια. Το έγγραφο αναφέρει:

«Αριθμός της ορφανικής μερίδας 1980. Ορφανά της Ειρήνης Πρεβελοπούλας εκ Πετροκεφαλίου, Γεώργιος και Δημήτριος Mαθιουδάκης. Κατά την διανομήν της μερίδας των δικαιούχων λαμβάνει ο αναφερόμενος Δημήτριος καθαρά γρόσια 496.75.».

Με έγγραφο δίνεται εντολή από την Δημογεροντία στη Διεύθυνση της Τράπεζας είναι να μετρήσει το ποσό που ζητά ο Δημήτρης Μαθιουδάκης από Πετροκεφάλι.

Τα παραπάνω έγγραφα από τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη μου δίνουν την ευκαιρία να γράψω την ιστορική διαδρομή, σαν συγκοινωνούντα δοχεία με την καλή έννοια… της Σιβιανής και Πετροκεφαλιανής οικογένειας.

Εθνομάρτυρας Μαθιουδάκης Δημήτρης – Ζιγαρδέλης

Αφήνει ορφανό ένα γιο το Μανόλη.

Στο Πετροκεφάλι, ανάμεσα στους 40 και πλέον εθνομάρτυρες είναι και ο Γιάννης Περβολιανός που αφήνει ορφανά δύο κορίτσια τη Μαρία και την Ειρήνη.

Ο Μανόλης Μαθιουδάκης παντρεύεται την Ειρήνη Πρεβολιανού το 1840 με 1850. Αποκτούν δύο αγόρια: Α. Το Δημήτρη Β. Το Γιώργη.

Α. Δημήτρης

Ο γιος του Μανόλη ο Δημήτρης Εμμ. Μαθιουδάκης παντρεύεται την Βασιλική Δημητρίου Πετράκη 1880-90. Η Βασιλική είναι εγγονή του εθνομάρτυρα Πέτρου Νικολουδάκη.

Ο Πέτρος Νικολουδάκης ακολούθησε τους Κουρμούληδες και πολέμησαν στην Κρήτη, την Κάσο, την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και αλλού από το 1821.

Στις 23 Απρίλη 1827 έγινε η μάχη στο Φάληρο και σκοτώθηκε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και ο Δημήτρης Κουρμούλης με περισσότερους από 300 Κρητικούς.

Στις 11 Δεκεμβρίου του 1827 σκοτώνεται ο Μανόλης Κουρμούλης σε μάχη με τους Τούρκους στο Μοχό Ηρακλείου.

Σε μια από τις δύο μάχες σκοτώνεται ο Πέτρος Νικολουδάκης.

Τα παιδιά του Δημήτρης και Γιάννης αλλάζουν επίθετο στη μνήμη του πατέρα τους, από Νικολουδάκης σε (Πέτρος) – Πετράκης (Μαρτυρία Γιατρού Μιχ. Μιχελινάκη).

Ο Δημήτρης και η Βασιλική είχαν παιδιά: 1. Το Γιώργη, 2. Το Γιάγκο…

Α1. Γιώργης

Ο Γιώργης παντρεύτηκε στο Σίβα τη Σοφία και είχαν παιδιά: α) το Δημήτρη, β) το Στάθη, γ) τον Νικόλαο (Κορεάτη) και δ) τη Μαρία.

Α1α. Δημήτρης Μαθιουδάκης ή Ζιγαρδέλης και Στέλλα Σανταρμάκη

Ο Δημήτρης, που κρατά το επίθετο του προπάππου του Ζιγαρδέλης, παντρεύτηκε στο Πετροκεφάλι τη Στέλλα Εμμ. Σανταρμάκη και έχουν παιδιά: το Γιώργη, την Αθηνά, τη Σοφία και τον Αντώννη.

Α1β. Στάθης, Α1γ. Νικόλαος, Α1δ. Μαρία.

Για το Στάθη, το Νικόλαο και τη Μαρία δεν έχω πληροφόρηση.

Β. Γιώργης

Για το Γιώργη, το γιο του Μανόλη και της Πρεβελοπούλας από το Πετροκεφάλι. Το μόνο που γνωρίζω από πληροφορίες (του Ζιγαρδέλη) είναι ότι είχε παιδιά: 1. το Μανόλη ή Σωμαρά, 2. το Γιάννη ή Μαθιουδογιάννη, 3. το Δημήτρη…

Β1. Μανόλης (Σωμαράς)

Ο Μανόλης παντρεύτηκε από το Πετροκεφάλι τη Μέλπω του Μιχάλη + Μαρίας Χαλκιαδάκη. Η Μέλπω είχε αδέρφια: α. την Ελένη Κ. Μαρή, β. την Χρυσάνθη Δημητρίου Σταματάκη, γ. το Γιώργη Χαλκιαδάκη, δ. τo Mανόλη Χαλκιαδάκη.

Παιδιά του Μανόλη και της Μέλπως ήταν ο Γιώργης (Σωμαράς), ιδιοκτήτης του κέντρου διασκέδασης «Στροφή» με παιδιά το Μανόλη και τον Κωστή.

Β2. Γιάννης.

Ο Μαθιουδογιάννης είχε παιδιά: α. το Χαρίλαο, β. το Γιώργη, γ. τη γυναίκα του Μιχάλη Πατακού

Σημείωση: Τα παραπάνω στοιχεία, ίσως έχουν ελλείψεις και να μην είναι γραμμένοι κάποιοι απόγονοι, αφού δεν βρήκα κάποιον που να ξέρει καλά να με ενημερώσει. Τα στοιχεία είναι από τον 92χρονο Δημήτρη Μαθιουδάκη.

____________________

* Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος & ραδιοφωνική παραγωγός.

_________________

8. Εκείνα τα χρόνια οι γυναίκες σύζυγοι γράφονταν με το επίθετο του πατέρα και όχι του συζύγου όπως, Ειρήνη Πρεβελιανάκη και όχι Μαθιουδάκη. Επίσης στα έγγραφα της εποχής εκείνης, που οι άνθρωποι δεν ήταν γραμμένοι σε δημοτολόγια, ληξιαρχεία και δεν είχαν ταυτό-τητες, το ίδιο άτομο, ήταν γραμμένο με πολλές παραλλαγές στη Δημογεροντία Ηρακλείου, στα βιβλία της εκκλησίας, ακόμη και σε ιστορικά έγγραφα. Π.χ. Το ίδιο άτομο το έβρισκες: Με το όνομα των γονέων (Σπυρίδος-Σπυριδοπούλα), (Μαρία-Μαριαδοπούλα). Του επαγγέλματος ( Σεμερτζής ή Σωμαράς, Ανεγνώστης). Τον τόπο καταγωγής (Σαχτούρια- Σαχτουριανός), πολλές φορές αόριστα (Ξενομερίτης). Την οικογενειακή κατάσταση (Ορφανός). Επίσης το ίδιο όνομα με παραλλαγές, όπως (Περβολόγος και Πρεβολόγος ) ή (Μπιτσάκης, Πιτζάκης Μπιτσακτσής) κ. ά..