Αλέξης Παπαχελάς
Καλό είναι μερικές φορές να στεκόμαστε ψύχραιμοι απέναντι στην Ιστορία μας και να θυμόμαστε τι «χρωστάμε» και σε ποιον. Καθώς κλείνουμε τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, λοιπόν, ένας ηγέτης ξεχωρίζει, με μεγάλη απόσταση από τους υπόλοιπους: ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Αν πάμε πίσω και ξαναζήσουμε όσα έζησε και χειρίστηκε το καλοκαίρι του 1974, θα καταλάβουμε πόσο εύθραυστη ήταν η Μεταπολίτευση, πόσο επικίνδυνο ήταν το εγχείρημα της μετάβασης στη δημοκρατία. Ο ίδιος δεν γνώριζε αν οι αστυφύλακες που τον φύλαγαν τις πρώτες ημέρες θα τον συνελάμβαναν αν κάποιο σκοτεινό κέντρο έδινε την εντολή. Πεζοναύτες υπό τον έλεγχο ενός μη χουντικού αξιωματικού παραμόνευαν στον Εθνικό Κήπο σε περίπτωση που εκδηλωνόταν κάποιο νέο πραξικόπημα. Ο Καραμανλής χειρίστηκε αυτήν τη μετάβαση με τρόπο αριστοτεχνικό. Σήμερα, η Ελλάδα μπορεί να περηφανεύεται ότι έχει μια ζωντανή δημοκρατία που άντεξε 50 χρόνια, παρά την τεράστια οικονομική κρίση και τους διχασμούς που πέρασε. Δεν είναι για πέταμα αυτή η κατάκτηση, όταν η δημοκρατία αμφισβητείται και κλονίζεται μέσα στην ίδια την Ευρώπη.
Ο Καραμανλής επέλεξε επίσης τον διάλογο και με την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι η πληγή της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο ήταν ακόμη ανοιχτή, πονούσε πολύ. Το έκανε με ρεαλισμό και αίσθηση ευθύνης. Απεχθανόταν τις μεγαλόστομες «πατριωτικές» κορώνες και τον καταστροφικό εθνικολαϊκισμό.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο σημαντικό- τερος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης, κυβέρνησε με ρεαλισμό και αίσθηση ευθύνης.
Μην ξεχνάμε το τσουνάμι της ριζοσπαστικοποίησης, του άκρατου δικαιωματισμού, του αντιαμερικανισμού που είχε να αντιμετωπίσει, το οποίο φούσκωνε με τρόπο βίαιο μέρα τη μέρα. Σηκώθηκε όμως με σθένος και γενναιότητα για να πει εκείνο το «ανήκομεν εις την Δύσιν». Ηθελε κότσια, γιατί πήγε κόντρα στο αδιανόητα ορμητικό ρεύμα.
Του «χρωστάμε», τέλος, την πιο σημαντική απόφασή του: να αγκυροβολήσει την Ελλάδα στην Ευρώπη. Ο Καραμανλής ήξερε τι ερχόταν διότι γνώριζε καλά την ψυχοσύνθεση του Ελληνα. Καταλάβαινε ότι ο Ανδρέας, και ό,τι εξέφραζε, θα κυριαρχούσε, ότι οι σχέσεις με τη Δύση θα περνούσαν μια δύσκολη φάση και πως η χώρα, ενδεχομένως, θα έμπαινε σε περιπέτειες. Και πράγματι μπήκε, αρκετές φορές, μέχρι και σχετικά πρόσφατα. Επειδή όμως είχε την πρόνοια να τη βάλει σε σταθερές ράγες δεν εκτροχιάστηκε, δεν κατρακύλησε στην άβυσσο.
Κοιτώντας, λοιπόν, πίσω, δεν μένει καμία αμφιβολία στον ψύχραιμο παρατηρητή, όπου και αν ανήκει πολιτικά, ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ο καλύτερος και σημαντικότερος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης. Αν, μάλιστα, όσοι τον διαδέχθηκαν στο τιμόνι της χώρας είχαν τα ίδια κότσια να πάνε κόντρα στο ρεύμα και να κυβερνήσουν υπεύθυνα και ρεαλιστικά, η χώρα θα ήταν «αλλού».
