Η μη αποστρατικοποίηση των νησιών και το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο

Εντείνεται η κόντρα με την Άγκυρα για την μη αποστρατικοποίηση νησιών μας σε Β.Α. Αιγαίο και Δωδεκάνησα. Έτσι η ελληνική πλευρά μετά από οκτώ ολόκληρους μήνες απάντησε στις ανυπόστατες, αβάσιμες και παράνομες αιτιάσεις της Άγκυρας με επιστολή της Μόνιμης Αντιπροσώπου της Ελλάδας στον ΟΗΕ προς τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού. Υπενθυμίζεται ότι είναι η δεύτερη ελληνική απάντηση στις ανυπόστατες τουρκικές αιτιάσεις για αποστρατικοποίηση των παραπάνω ελληνικών νησιών του Β.Α. Αιγαίου και της Δωδεκανήσου, καθώς η πρώτη επιστολή επιδόθηκε στον ΟΗΕ στις 27 Ιουλίου 2021 σε απάντηση της από 13 Ιουλίου 2021 επιστολής της Τουρκίας.

Η Άγκυρα βέβαια πιστή στην εμπρηστική της τακτική επανήλθε με απειλητικές δηλώσεις του Τσαβούσογλου ο οποίος όχι μόνο συνέχισε το γνωστό τουρκικό τροπάρι αμφισβήτησης της ίδιας της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών τα οποία δεν αποστρατικοποιήθηκαν μετά τις παράνομες τουρκικές απαιτήσεις, αλλά απείλησε ότι θα υπάρξει και συνέχεια επισημαίνοντας ότι δεν μπλοφάρει (https://armyvoice.gr 26/5/2022).

Επομένως η Τουρκία απειλεί πλέον άμεσα την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της χώρας μας. Πολύ δε περισσότερο καθώς ήδη πριν λίγο καιρό πραγματοποίησε και στρατιωτική άσκηση με σενάριο την κατάληψη ελληνικού νησιού (www.cnn.gr 25/4/2022).

Είναι λοιπόν προφανές ότι η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας είναι στην ημερήσια διάταξη και εκδηλώνεται πλέον όχι μόνο με λόγια αλλά και με έργα όπως είναι οι συνεχείς υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά αλλά και οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου. Έφτασαν μάλιστα τα τουρκικά μαχητικά στα 2,5 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη (www.kathimerini.gr 23/5/2022).

Την νέα αυτή τουρκική όξυνση την ενορχηστρώνει ο ίδιος ο Ερντογάν καθώς μετά τις συνεχείς λεκτικές του απειλές κατά της Αθήνας βγάζει πλέον για έρευνες στο Βόρειο Αιγαίο το «YUNUS» (https://defencereview.gr 24/5/2022) αλλά και το CESME www.kathimerini.gr 28/5/2022). Πιστό στην ίδια γραμμή και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας που συνεδρίασε στις 26/5/2022 και το οποίο με ανακοίνωσή του εξαπολύει βολές κατά της Πατρίδας μας (www.kathimerini.gr 26/5/2022).

Ταυτόχρονα το Στειτ Ντιπαρτμεντ για άλλη μια φορά παριστάνει τον Πόντιο Πιλάτο καθώς απαντώντας στο ερώτημα «τι θα κάνουν οι ΗΠΑ σε περίπτωση που η Τουρκία επιτεθεί στην Ελλάδα», τόνισε: «Συνεχίζουμε να ενθαρρύνουμε όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ περιλαμβανομένων Ελλάδας και Τουρκίας να εργάζονται από κοινού για την διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, να επιλύουν τις διάφορες τους με διπλωματικό τρόπο και να αποφεύγουν την ρητορική που αυξάνει περαιτέρω την ένταση» (https://m.naftemporiki.gr 24/5/2022).

Μετά από όλα αυτά είναι προφανές ότι το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής επανέρχεται στο προσκήνιο ακόμη πιο δυναμικά.

Άλλωστε όπως έχουμε επισημάνει από τις στήλες αυτές «η επανεκλογή Μακρόν για μια δεύτερη πενταετή θητεία επαναφέρει τις ελληνογαλλικές σχέσεις στο business as usual, πολύ δε περισσότερο καθώς ο Μακρόν ήταν άλλωστε αυτός που είχε την πρωτοβουλία για την σύναψη του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου με ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής (www.political.gr 30/4/2022, σελ.10).

Επιπλέον το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο άνοιξε το δρόμο για τη συνεργασία ελληνικών και γαλλικών εταιρειών στον τομέα των στρατιωτικών εξοπλισμών. Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνεργασία ανάμεσα στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα και στη γαλλική εταιρεία Nexter για την συμπαραγωγή πλατφόρμας τεθωρακισμένων οχημάτων, συμπαραγωγή η οποία θα γίνει στην Ελλάδα (www.newsit.gr 12/4/2022).

Τέλος η ελληνογαλλική προσέγγιση ενισχύεται και στο πεδίο της οικονομίας με την ηγεσία της γαλλικής MEDEF να επισκέπτεται την Αθήνα συνοδευόμενη «από 23 στελέχη μεγάλων γαλλικών ομίλων» (https://m.naftemporiki.gr 9/5/2022).

Βέβαια κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στη Γαλλία «οι παροικούντες στην Αθήνα» ασχολήθηκαν περισσότερο με διάφορες πτυχές της γαλλικής εσωτερικής πολιτικής σκηνής, λες και θα μπορούσαν να την επηρεάσουν, παρά με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των αποτελεσμάτων της προεδρικής εκλογής στις Ελληνογαλλικές σχέσεις.

Εκ των υστέρων βέβαια αρκετοί θυμήθηκαν και το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο αλλά μάλλον κατόπιν εορτής. Από την πλευρά μας πάντως αρκετά έγκαιρα σε συνέντευξή μας είχαμε επισημάνει τις αβελτηρίες οι οποίες θα μπορούσαν να προκληθούν σε σχέση με το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο σε περίπτωση μη εκλογής του Μακρόν (www.militaire.gr 12/4/2022).

Το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο αναμένεται να αναβαθμιστεί πολιτικά και στρατιωτικά έτι περαιτέρω καθώς παρά την επιθυμία Μακρόν για ενίσχυση της γαλλογερμανικού άξονα και στο πεδίο της άμυνας τελικά η νέα γερμανική κυβέρνηση ενόψει του επανεξοπλισμού της Γερμανίας ύψους τουλάχιστον 100 δις ευρώ, φαίνεται να προτιμά την αγορά αμερικανικών μαχητικών F35 (Le Monde 26/4/2022 σελ. 17).

Έτσι το Παρίσι αναμένεται να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στις διάφορες διμερείς αμυντικές συνεργασίες με χώρες μέλη της ΕΕ, με το Ελληνογαλλικό Αμυντικό Σύμφωνο να δείχνει το δρόμο.

Σε κάθε περίπτωση πάντως το πρόσφατο επιθετικό κρεσέντο του Ερντογάν κατά της Αθήνας και η έξοδος στο Αιγαίο τόσο του «YUNUS» όσο και του «CESME» για έρευνες επιβεβαιώνουν την εκτίμηση μας ότι ο ίδιος ο Ερντογάν αργά ή γρήγορα θα επιχειρούσε να δοκιμάσει στην πράξη «την αντοχή του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου και ιδίως την εφαρμογή της ρήτρας στρατιωτικής συνδρομής» (www.militaire.gr 10/10/2021).

Θα πρέπει βέβαια να επισημάνουμε ότι όπως έχει αποδειχθεί σημαντικό ρόλο παίζει και η χημεία των διαφόρων πολιτικών παραγόντων που εμπλέκονται κάθε φορά. Και το γεγονός αυτό μέχρις στιγμής αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμο και κρίσιμο. Έτσι παρότι η παρουσία Μακρόν αναμένεται να δεσπόζει στην γαλλική πολιτική σκηνή την επόμενη πενταετία και μάλιστα στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας, όπου ο εκάστοτε Γάλλος Πρόεδρος διαθέτει τεράστιες εξουσίες, εντούτοις η Αθήνα οφείλει να παρακολουθήσει με εξαιρετικό ενδιαφέρον τις εξελίξεις ενόψει «του τρίτου εκλογικού γύρου στη Γαλλία», καθώς οι επικείμενες βουλευτικές εκλογές της 12ης και 19ης Ιουνίου στη Γαλλία θα δείξουν εάν θα έχουμε μια γαλλική κυβέρνηση ευθυγραμμισμένη με τις επιθυμίες του Μακρόν ή θα έχουμε «συγκατοίκηση» η οποία οπωσδήποτε θα δυσχεράνει τις επιλογές Μακρόν σε διάφορα πεδία και η οποία υπό όρους θα μπορούσε να δημιουργήσει προσκόμματα στην ομαλή εξέλιξη του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου.

Επιπλέον μετά τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία και τη νέα γαλλική «κυβέρνηση Μπορν» τόσο στο Υπουργείο Εξωτερικών όσο και στο Υπουργείο Άμυνας υπήρξαν αλλαγές με την νέα υπουργό Εξωτερικών Κατρίν Κολονά να διαδέχεται τον Ζαν Υβ Λε Ντριάν (www.tovima.gr 21/5/2022) και τον νέο υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνύ να διαδέχεται την Φλοράνς Παρλί.

Τα νέα λοιπόν πρόσωπα στην ηγεσία του Γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Άμυνας είναι προφανές ότι χρειάζονται χρόνο προκειμένου να ενημερωθούν για τα νέα τους καθήκοντα πολύ δε περισσότερο προκειμένου να μπουν σε ρότα δράσης στο πλαίσιο του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου. Ιδίως δε σε περίπτωση που η ίδια η αντοχή του Ελληνογαλλικού Αμυντικού Συμφώνου χρειαστεί να δοκιμαστεί στο πεδίο το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αν η Τουρκία πραγματοποιήσει τις απειλές της κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Πατρίδας μας και ιδίως κατά των νησιών του Αιγαίου.

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ο Ερντογάν επέλεξε να τεστάρει την Ελληνογαλλική Συμμαχία σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική συγκυρία για το Παρίσι και τον ίδιο τον Μακρόν καθώς η Γαλλία βρίσκεται ξανά σε προεκλογική περίοδο η οποία θα λήξει στις 19 Ιουνίου 2022.

Πάντως στην μεταξύ τους τηλεφωνική επικοινωνία στις 26/5/2022 Μακρόν και Ερντογάν επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην μελλοντική διεύρυνση του ΝΑΤΟ και στο Ουκρανικό (www.elysee.fr 26/5/2022) γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από τον διεθνή τύπο που με δεικτικό τρόπο επισήμανε ότι «η απουσία κάποιας αναφοράς από την πλευρά του Γάλλου Προέδρου για τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Ελλάδας και της απειλής του casus bellis, έρχεται να προστεθεί στην αφωνία τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ για τις τουρκικές παραβιάσεις» (www.euractiv.gr 27/5/2022).

Είχε άλλωστε προηγηθεί σχετική ερώτηση της EURACTIV Γαλλίας για το «αν ο Μακρόν αναφέρθηκε στην επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας» με τα Ηλύσια Πεδία να απαντούν ότι για την επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων δεν έγινε καμία αναφορά του Μακρόν στον Ερντογάν (www.euractiv.gr 27/5/2022).

Και ο νοών νοείτω.

* Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ – Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής