Της Εύας Καπελλάκη-Κοντού*
Ο άγιος Κυρ Ιωάννης ο Ξένος, γέννημα και θρέμμα της Κρήτης, εξακολουθεί να είναι στήριγμα στον σημερινό άνθρωπο που παραπαίει σ’ ένα κόσμο δίχως Θεό, δίχως πίστη και αληθινές αξίες.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Φουρναράκης (προϊστάμενος ΓΑΚ - Ιστορικού Αρχείου Κρήτης) στο βιβλίο που συνέταξε η δεκαπενταμελής συντακτική ομάδα από την γενέτειρα του Αγίου, Σίβα Φαιστού:
Ένας άγιος Φωστήρας αειφεγγής ο οποίος δεν ήταν μόνο απλός μοναχός που αγίασε, αλλά και μια λαμπρή εκκλησιαστική φυσιογνωμία, ένας εθναπόστολος - ισαπόστολος άγιος της μεσαιωνικής Κρήτης. Ανήγειρε δεκάδες ναών και ιερών Μονών. «Την Κρήτην άπασαν Ναών αγίων πληρώσας όντως εκόσμησας». Ασχολήθηκε με τη γεωργία, την αμπελοκαλλιέργεια, με λαχανόκηπους, τη μελισσοκομία και τόσα άλλα.
Ο Ξένος αναχωρεί από την γενέτειρά του, τον Σίβα Φαιστού, εγκαταλείπει τα πλούτη της οικογένειάς του και γίνεται ερημίτης για να γνωρίσει τον Θεό.
Απαρνιέται τη ματαιότητα του κόσμου και στρέφεται στην άσκηση και την προσευχή, αρχικά στο όρος Ράξος.
Φεύγει από τον κόσμο, όχι όμως για να γίνει ακοινώνητος, αλλά για να βρεθεί μετά τον θεϊκό φωτισμό του πάλι μέσα στον κόσμο, δίπλα στους ανθρώπους, στους αξιωματούχους, στον Πατριάρχη και κυρίως δίπλα στους απλοϊκούς ζευγάδες, στους φτωχούς αγρότες…
Ξένος του κόσμου, συνομιλεί με τον κόσμο και με την ίδια άνεση προσεγγίζει τους εγγράμματους και τους αγράμματους, τους άρχοντες και τον λαό.
[…] Διδάσκει την καλλιέργεια της γης, κατασκευάζει δεξαμενές, οργανώνει μελισσουργεία, φυτεύει δέντρα. Μα πάνω απ’ όλα φροντίζει για την πνευματική τελείωση των συνανθρώπων του χτίζοντας ναούς και μοναστήρια και κηρύττοντας την πίστη στον Χριστό.
Μετά από 1000 περίπου χρόνια βγαίνει στο φως η λαμπρότητα αυτού του ταπεινού αγίου ο οποίος σε νεαρή ηλικία και σε δύσκολους καιρούς τότε που ο Νικηφόρος Φωκάς απελευθερώνει την Κρήτη από τους Σαρακηνούς, αποφασίζει ν’ αφήσει τα πλούτη και την άνετη ζωή για να ζήσει ως ερημίτης αλλά και ως αναμορφωτής της κοινωνίας που έχει ταλανιστεί πολύ καιρό από τους κατακτητές. Η πρωτοβουλία του κου Γιώργου Συγκελάκη (στρατηγού ε.α.) να γίνει καθοδηγητής και συντονιστής της συντακτικής ομάδος αλλά και ερευνητής και καταγραφέας των γενομένων υπό του Αγίου πράγματα για να τα φέρει στο φως εν αρμονία με την 15μελή συντακτική ομάδα από τον Σίβα Φαιστού.
Η μνήμη του αγίου τιμάται κάθε χρόνο με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια στις 20 του Σεπτέμβρη.
Σας παραθέτω τμήμα των στιχουργημάτων που έγραψαν στο βιβλίο η γράφουσα και ο κ. Λεωνίδας Σαρουλάκης για την ζωή και το έργο του Αγίου.
Άι κυρ Γιάννης ο Ξένος, ο Τζοβαέρης από του Σίβα.
Όντεν εφύγαν οι οχτροί κι η Κρήτη λευτερώθη
κι ο Νικηφόρος ο Φωκάς, ο μέγας στρατηλάτης,
με το δικέφαλο μπροστά και το σπαθί στο χέρι,
ενίκησέ ντους κι ήφερε τση νίκης το στεφάνι,
τότε γεννήθηκα κι εγώ στση Μεσαράς τα μέρη.
Στο Σίβα τ’ όμορφο χωριό κι ιστορικό συνάμα,
Απού ‘χει τσι κατοίκους του δεμένους στη σκυτάλη,
τση Ιστορίας τη σοφή και μαγικήν αγκάλη.
Γιάννη με ονομάσανε και Τζοβαέρη ή Ξένο.
Στου Ράξου ανηφόρησα τσι όμορφους λοφίσκους
κι εκειά επρωταντίκρισα τσι τάφους δυό αγίων!
Ευθύς επαρακάλεσα τον Πλάστη και Θεό μας, και ΄κειά που παρακάλαγα, γροικώ λαλιά να λέει:
«Ιωάννηηη!» - τρεις φορές – « Οι κάρες των Αγίων,
αυτούς που ψάχνεις και ζητάς, ονόματα γυρεύγεις:
Ευτύχιο λένε τον δεξή, Φτυχιανό τον άλλο. […]
Και του αγαπητού Λεωνίδα Σαρουλάκη:
Ποίημα για τον Άι Γιάννη τον Ξένο
‘Όταν στην Κρήτη ξέσπασε
των αλλοθρήσκω μένος,
στο Σίβα εγεννήθηκε
ο Άι Γιάννης Ξένος.
Από γονείς χριστιανούς,
κι απ’ τη μεγάλη λήθη
να βγάλει τους χριστιανούς
απ’ το Θεόν εκλήθη.
Κι ενώ συλλογιζότανε
αυτό πώς θα το πράξω
σε όρος εκατέφυγε
οπού το λέγαν Ράξο.
Σιγά - σιγά προχώρησε,
το έργο του βασίζει
στη συνδρομή των χωρικών
και στα χωριά βαδίζει. […]
Παρά τα χρόνια που πέρασαν έως ότου η μνήμη να βρει τη λεωφόρο του φωτός, οι κάτοικοι του Σίβα τον θυμούνται, τον ευλαβούνται, τον τιμούν και μάλιστα αρχές της δεκαετίας του ’70 του έκτισαν και περικαλλή ναό στην είσοδο του χωριού, διατηρούν δε και έχουν προσεκτικά αναστηλώσει την πατρική του οικία.
Στην κρίσιμη εποχή μας ο άγιος Ιωάννης ο Ξένος αφυπνίζει και τις ψυχές μας με το πνευματικό του έργο, υπενθυμίζοντάς μας ότι ως Ορθόδοξοι χριστιανοί και φιλόχριστοι ζούμε και κινούμαστε μέσα στην Εκκλησία του Χριστού και βοηθούμε κατά δύναμη το πολύπλευρο έργο της.
Αξίζει τον κόπο να επισκεφτεί κανείς τον Σίβα για να δει από κοντά την ιερή οικία του Αγίου, αλλά και να προχωρήσει προς «τους Αγιούς» λίγο πριν την Ι.Μ. Οδηγήτριας ως προσκυνητής ευλαβής, στα μέρη που ο Άγιος περπάτησε πριν μια χιλιετία και πλέον!
_____________
* Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος και ραδιοφωνική παραγωγός.
